Widzenie ześrodkowane, ogląd, epopteia
O twórczości naukowej Wiesława Juszczaka.
Ryszard Kasperowicz
r.kasperowicz@uw.edu.plInstytut Historii Sztuki UW (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1350-8738
Abstrakt
W naukowej twórczości Wiesława Juszczaka, bardzo zróżnicowanej pod względem tematycznym, ale także konceptualnego ujęcia konkretnych problemów, można jednak dostrzec stałe wątki, powracanie do fundamentalnych problemów: roli wyobraźni w poznaniu historycznym i tworzeniu artystycznym, genezy sztuki i jej poznawczych dążeń, znaczenia relacji pomiędzy słowem a obrazem (w ekfrazie, w krytyce artystycznej). Problemy te Juszczak podejmował czy to artykułach o metodologicznym charakterze, czy to w niezrównanych interpretacjach poszczególnych dzieł i artystów, czy to – z czasem coraz częściej – w tekstach – esejach o charakterze filozoficznych rozważań. Dokonania naukowe Profesora pozwalają zobaczyć w nim historyka sztuki i filozofa sztuki, cechującego się oryginalnością myśli i mistrzowską formą jej wyrazu, świetnego znawcy sztuki romantyzmu i symbolizmu europejskiego, niestrudzonego poszukiwacza początków tworzenia w kulturze archaicznej Grecji, humanisty godnego tego miana w najwyższym znaczeniu.
Słowa kluczowe:
teoria sztuki i metodologia historii sztuki, dylematy poznania historycznego, interpretacja przeszłości, wyobraźnia, ekfraza, mit, geneza twórczości artystycznej, romantyzm, postimpresjonizm, modernizm, Wiesław Juszczak (1932–2021)Bibliografia
Berlin, Isaiah. Vico and Herder. Two Studies in the History of Ideas. London: The Hogarth Press, 1976.
Google Scholar
Clark, Elizabeth A. History, Theory, Text. Historians and the Linguistic Turn. Cambridge, Mass.-London: Harvard University Press, 2004.
DOI: https://doi.org/10.4159/9780674262683
Google Scholar
Czaja, Dariusz, i Wiesław Juszczak. Ruiny czasu. Rozmowy o twórczości. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
Google Scholar
Dray, William H. History as Re-enactment. R. G. Collingwood's Idea of History. Oxford: Oxford University Press, 1995.
Google Scholar
Frank, Manfred. Nadchodzący Bóg. Wykłady o nowej mitologii. Tłumaczenie Tadeusz Zatorski. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, 2021
Google Scholar
Grafton, Anthony. What was History? The Art of History in Early Modern Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
Google Scholar
Hardtwig, Wolfgang. "Der Verwissenschaftlichung der Historie und die Ästhetisierung der Darstellung." W Formen der Geschichtsschreibung, redakcja Reinhart Koselleck, Heinrich Lutz, Jörn Rüsen, 147-191. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1982.
Google Scholar
Hardtwig, Wolfgang. Geschichtsschreibung zwischen Alteuropa und moderner Welt. Jacob Burckhardt in seiner Zeit. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1974.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. "Dwie krytyki: 'krytyczna' i 'komentująca'." W Współczesne problemy krytyki artystycznej. Materiały sesji: Współczesne problemy krytyki artystycznej, Warszawa, 9 i 10 marca 1972, redakcja Alicja Helman, 9-20. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1973.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Fakty i wyobraźnia. Warszawa: PIW, 1979.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Fragmenty. Szkice z teorii i filozofii sztuki. Warszawa: Arx Regia, 1995.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Pani na żurawiach. Część pierwsza. Realność bogów. Kraków: Aureus, 2002.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Poeta i mit. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2014.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Postimpresjoniści. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1975.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Zasłona w rajskie ptaki albo o granicach okresu powieści. Warszawa: PIW, 1981.
Google Scholar
Kessler, Eckhard. Petrarca und die Geschichte. Rhetorik, Philosophie im Übergang vom Mittelalter zur Neuzeit. München: W. Fink, 1978.
Google Scholar
Momigliano, Arnaldo. The Classical Foundations of Modern Historiography. Berkeley: University of California Press, 1990.
Google Scholar
Muhlack, Ulrich. Geschichtswissenschaft im Humanismus und in der Aufklärung. Die Vorgeschichte des Historismus. München: C.H. Beck, 1981.
Google Scholar
Murray, Gilbert. Eurypides i jego wiek. Tłumaczenie Wiesław Juszczak. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, 2018.
Google Scholar
Rosen, Stanley. Nihilism. A Philosophical Essay. New Haven-London: Yale University Press, 1969.
Google Scholar
Roth, Paul A. The Philosophical Structure of Historical Explanation. Evanston, Ill.: Northwestern University Press, 2020.
Google Scholar
Rüsen, Jörn. "Cztery typy narracji historycznej." W Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretyczno-historycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności. Opracowanie i tłumaczenie Jerzy Kałążny, 490-575. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003.
Google Scholar
Rüsen, Jörn. "Rhetorik und Ästhetik der Geschichtsschreibung: Leopold von Ranke." W Geschichte als Literatur. Formen und Grenzen der Repräsentation von Vergangenheit, redakcja Hartmut Eggert, Ulrich
Google Scholar
Profitlich, Klaus R. Scherpe, 190-204. Stuttgart: J.B. Metzler, 1990.
Google Scholar
Wind, Edgar. "Θείος Φόβος. Rozważania o filozofii sztuki Platona." Tłumaczenie Ryszard Kasperowicz, Kronos, nr 2 (2020): 28-52.
Google Scholar
Autorzy
Ryszard Kasperowiczr.kasperowicz@uw.edu.pl
Instytut Historii Sztuki UW Polska
https://orcid.org/0000-0003-1350-8738
Statystyki
Abstract views: 207PDF downloads: 203
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Ryszard Kasperowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Ryszard Kasperowicz, Pod światło. Kilka uwag o źródłach hermeneutyki obrazu , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 85 Nr 4 (2023)