Up-teka Up-teka Victtorii Plazy: W stronę farmakonu obrazu

Szymon Wróbel

doi:10.36744/k.3598

Up-teka Up-teka Victtorii Plazy

W stronę farmakonu obrazu

Artykuł recenzowany

Szymon Wróbel

wrobelsz@gmail.com
Wydział Artes Liberales UW i IFiS PAN (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2764-5648

DOI: https://doi.org/10.36744/k.3598

Abstrakt

Artykuł jest próbą przemyślenia wystawy kaliskiej artystki Joanny Dudek zatytułowanej You can Love (2023). W tekście staram się przemyśleć sam fenomen miłości oraz to, co może znaczyć tytuł wystawy, tj. naszą zdolność lub niezdolność do miłości. Stawiam tezę, inspirowaną analizami Jacques’a Derridy, że miłość jest farmakonem, a więc zarówno lekiem, jak i trucizną. Zastanawiam się także nad ideą apteki oraz lawiną recept, nadmiarem farmakologii niezbędnej dziś do życia każdego ciała. Podążając za myślą Giorgia Agambena, twierdzę, że wystawa You can Love jest reakcją na nową sferę kultu, który pokrywa się „technologią farmaceutyczną”. Na Zachodzie medycyna stała się dziś nową religią, a mitologia medyczna to ostatnia wielka mitologia. You can Love Victtorii Plazy to wystawa czasów „ciała rozszerzonego”, epoki transhumanizmu, przemysłu farmakopornograficznego i wiary w możliwość scjentystycznie uwarunkowanego nadczłowieczeństwa. Jedyna nadzieją Victtorii Plazy jest to, że nie uwalnia się ona od afektów poprzez odwołanie się do apteki i medycyny, ale raczej „uwalnia afekty” dla lepszego ich krążenia w ciele i świecie. Up-teka jest swoistą przeciwapteką. Dla Joanny Dudek miłość to ruch i ekspansja energii, to uruchamianie zapomnianej zdolności. Victtoria Plaza myśli o istnieniu miłości jako polu rażenia, oddziaływania manierystycznej materii, mnogości nieoczekiwanych mieszanin i związków. Miłość to zamieszanie.

Słowa kluczowe:

afekty , apteka, farmakon

Bibliografia

Agamben Giorgio, Where Are We Now? The Epidemic as Politics, przeł. Valeria Dani, London Eris 2020.
Google Scholar

Barthes Roland, Imperium znaków, przeł. Adam Dziadek, Warszawa: Wydawnictwo KR 1999.
Google Scholar

Benjamin Walter, Pasaże, przeł. Ireneusz Kania, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005.
Google Scholar

Bergson Henri, Materia i pamięć. O stosunku ciała do ducha, przeł. Wł. Filewicz, Kraków 2012.
Google Scholar

Boyer Anne, Obumarła. Ból, słabość, śmiertelność, medycyna, sztuka, czas, sny, dane, wyczerpanie, rak i opieka, przeł. Karolina Iwaszkiewicz, Wołowiec: Wydawnictwo: Czarne 2021.
Google Scholar

Canguilhem Georges, Normalne i patologiczne, przeł. Paweł Pieniążek, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2000.
Google Scholar

Derrida Jacques, Farmakon, przeł. Krzysztof Matuszewski, [w:] tenże, Pismo filozofii, Kraków: Inter Esse, 1992, s. 39-62.
Google Scholar

Freud Sigmund , Leonarda da Vinci wspomnienia z dzieciństwa, przeł. Jerzy Prokopiuk, [w:] tenże, Poza zasadą przyjemności, Warszawa: PWN 1994,
Google Scholar

Freud Zygmunt, Wprowadzenie do narcyzmu (1914), [w:] K. Pospiszyl, Zygmunt Freud: człowiek i dzieło, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991, s. 273-294.
Google Scholar

Graeber David, Praca bez sensu. Teoria, przeł. Mikołaj Denderski Wydawnictwo: Krytyka Polityczna 2019.
Google Scholar

Hardt Michael, Antonio Negri, Rzecz-pospolita, przeł. Praktyka Teoretyczna, Kraków 2012, Wyd. Ha!art.
Google Scholar

Klein Melanie, Pisma Melanie Klein tom I, Miłość, poczucie winy i reparacja oraz inne prace z lat 1921-1945, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2021.
Google Scholar

Lacan Jacques, Triumf religii: poprzedzony Mową do katolików, przeł. Jacek Waga, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017.
Google Scholar

Meillassoux Quentin, Odejmowanie i skurcz. W związku z uwagą Deleuze’a o Materii i pamięci, przeł. P. Herbich, „Kronos” 2015 nr 2, s. 152–75.
Google Scholar

Meillassoux Quentin, Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności, przeł. Piotr Herbich, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego Warszawa 2015.
Google Scholar

Michaux Henri, Idéogrammes en Chine, Montpelier, France: Fata Morgana 1975.
Google Scholar

Pettman Dominic, Love and Other Technologies. Retrofitting Eros for the Information Age, New York Fordham University Press 2006.
DOI: https://doi.org/10.5422/fso/9780823226689.003.0002 Google Scholar

Preciado Paul B., Mieszkanie na Uranie. Kroniki przeprawy, przeł. Agata Araszkiewicz, Karakter, Kraków 2022.
Google Scholar

Santner Eric L., On the Psychotheology of Everyday Life. Reflections on Freud and Rosenzweig, Chicago-London: The University of Chicago Press 2001.
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226734897.001.0001 Google Scholar

Sontag Susan, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2016.
Google Scholar

Wróbel Szymon, Po miłości. Kilka opowieści na temat rozpadu konstelacji miłosnej w epoce cyfrowej, [w:] Mity kultury współczesnej, red. Monika Obrębska, Andrzej Pankalla, Poznań: Wydawnictwo UAM 2021, s. 83-207.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2025-02-05

Cited By / Share

Wróbel, S. (2025) „Up-teka Up-teka Victtorii Plazy: W stronę farmakonu obrazu ”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 347(4), s. 30–41. doi: 10.36744/k.3598.

Autorzy

Szymon Wróbel
wrobelsz@gmail.com
Wydział Artes Liberales UW i IFiS PAN Polska
https://orcid.org/0000-0002-2764-5648

Szymon Wróbel – profesor filozofii na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego oraz w IFiS PAN. Jest autorem licznych książek i artykułów publikowanych w czasopismach naukowych, ostatnia to Filozof i terytorium poświęcona Warszawskiej Szkole Historyków Idei (2016). Pod jego redakcją, przy współpracy Krzysztofa Skoniecznego, ukazały się po angielsku dwie książki: Atheism Revisited: Rethinking Modernity and Inventing New Modes of Life (2020) oraz Living and Thinking in the Post-Digital World (2021). Obecnie jest kierownikiem Laboratorium Techno-Humanistyki na Wydziale Artes Liberales, gdzie od kilku lat realizuje projekt Technology and Socialization – Techno-Humanities Lab Research Project.