Tadeusz Kuntze, zwany “Taddeo Polacco”, między Rzymem, Colli Albani i Lazio
Francesco Petrucci
Ariccia, Palazzo Chigi-Museo del Barocco Romano (Włochy)
Abstrakt
Artystyczna działalność Tadeusza Kuntzego, zwanego „Taddeo Polacco” (Zielona Góra 1727 – Rzym 1793), nie doczekała się do tej pory odpowiedniej oceny, mimo że był on jednym z bardziej płodnych malarzy aktywnych w Rzymie od połowy lat 60. do 80. XVIII w. Artykuł jest próbą umiejscowienia twórczych osiągnięć Kuntzego w szerszym kontekście artystycznych powiązań i oddziaływań. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługują związki Kuntzego z kolonią hiszpańską w Rzymie, a przede wszystkim znaczenie jego sztuki dla formacji młodego Francisca Goi. Osobnym, nie mniej istotnym zagadnieniem, jest oddziaływanie twórczości polskiego artysty na dynastię malarzy Madrazo, której przedstawiciele odegrali kluczową rolę w sztuce hiszpańskiej XIX w.
Słowa kluczowe:
Tadeusz Kuntze, Francisco Goya, rodzina Madrazo, Rzym, malarstwo XVIII w.Bibliografia
Agresti, Alessandro. “Un artista e il suo mecenate: Francesco V, Antonio Cavallucci e la decorazione del Palazzo Caetani a via delle Botteghe Oscure.” Rivista dell’Istituto Nazionale d’Archeologia e Storia dell’Arte, no. 68 (2013):111–141.
Google Scholar
Aliberti Gaudioso, Filippa. “Taddeo Kuntze.” In Polonia: arte e cultura dal medioevo all’illuminismo, 238–245. Roma: Centro Di edizioni, 1975.
Google Scholar
Amendola, Adriano. “Taddeo Polacco, la decorazione dell’episcopio di Frascati e un’inedita committenza Colonna.” In Marcello Bacciarelli. Pittore di Sua Maestà Stanislao Augusto Re di Polonia, edited by Leszek Kuk, Anna Wawrzyniak Maoloni, 175–191. Roma: Centro di Studi dell’Accademia Polacca delle Scienze, 2011.
Google Scholar
Arcese, Ursula. “Nuovi documenti per l’attività di Taddeo Kuntze a Veroli.” Latium, no. 21-22 (2004-2005): 241–260.
Google Scholar
Art in Rome in the eighteenth century, edited by Edgar Peters Bowron, Jospeh J. Rishel. Philadelphia: Philadelphia Museum of Art in association with Merrell, 2000.
Google Scholar
Bernatowicz, Aleksandra. “Kuntze, Tadeusz.” In Allgemeines Künstler–Lexikon, 82. Berlin-Boston: K.G. Saur, De Gruyter Verlag, 2014.
Google Scholar
Borghini, Gabriele. “S. Caterina da Siena a Via Giulia (1766–1776): passaggio obbligato per la cultura figurativa del secondo Settecento romano.” Storia dell´arte, no. 52 (1984): 205–219.
Google Scholar
Borghini, Gabriele. “Nota preliminare sull’appartamento Corsini-Barberini in palazzo Corsini alla Lungara.” In Ville e palazzi illusione scenica e miti archeologici, edited by Elisa Debenedetti, 213– 240. Roma: Multigrafica Editrice, 1987. Studi sul Settecento Romano, 3.
Google Scholar
Busiri Vici, Andrea. I Poniatowski e Roma. Firenze: Edam, 1971.
Google Scholar
Caracciolo, Maria Teresa. Giuseppe Cades 1750–1799 et la Rome de son temps. Paris: Arthéna, 1992.
Google Scholar
Casale, Vittorio. “Liborio Coccetti e la grottesca ai tempi di papa Braschi.” Labyrithos, no. 7/8 (1985): 73–87.
Google Scholar
Cerretani M. C. scheda 62. In L’arte per i papi e per i principi nella campagna romana: grande pittura del ‘600 e del ‘700, vol. 1, 160–162. Roma: Quasar, 1990.
Google Scholar
Chrzanowski, Tadeusz, and Marian Kornecki. Polskie pomniki w świątyniach Rzymu. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1994.
Google Scholar
Crielesi, Alberto. Albano dimenticata. Dimore storiche, personaggi e fatti. Palestrina: I.T.L., 2009.
Google Scholar
Della Pergola, Paola. Villa Borghese. Roma: Istituto Poligrafico dello Stato, 1962.
Google Scholar
Dolański, Dariusz. Tadeusz Kuntze: malarz rodem z Zielonej Góry (1733–1793). Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, 1993.
Google Scholar
Ferrara Grassi, Luciana. “Il Casino di Villa Borghese; i camini; note e documenti per l’arredo degli interni; la collaborazione di Agostino Penna e Vincenzo Pacetti.” In Ville e palazzi illusione scenica e miti archeologici, edited by Elisa Debenedetti, 241–294. Roma: Multigrafica Editrice, 1987. Studi sul Settecento Romano, 3.
Google Scholar
Ferraris, Paola. “Il cardinale duca di York e Frascati.” In L’arte per i papi e per i principi nella campagna romana: grande pittura del ‘600 e del ‘700, vol. 2, 323–340. Roma: Quasar, 1990.
Google Scholar
Frutos Sastre, Letizia de. “Cronologìa: Giaquinto en España.” In Corrado Giaquinto y España, edited by Alfonso E. Pérez Sánchez, 93–104. Madrid: Patrimonio nacional, 2006.
Google Scholar
Fumagalli, Elena. Palazzo Borghese. Committenza e decorazione privata. Roma: De Luca, 1994.
Google Scholar
Gassier, Pierre. Goya, témoin de son temps. Fribourg: Bibliothèque des Arts, 1983.
Google Scholar
Guerrieri Borsoi, Maria Barbara. “Il mecenatismo artistico del Cardinale Duca d York a Frascati: il Seminario e l’Episcopio.” In La Biblioteca del Cardinale. Enrico Benedetto Clemente Stuart Duca di York a Frascati 1761–1803, edited by Giovanna Buonocore, Marco Cappelli, 149–166. Roma: Gangemi Editore, 2008.
Google Scholar
Guerrieri Borsoi, Maria Barbara. Lo “Stato tuscolano” degli Altemps e dei Borghese a Frascati. Studi sulle ville Angelina, Mondragone, Taverna-Parisi, Torlonia. Roma: Gangemi Editore, 2012.
Google Scholar
Il Settecento a Roma. Roma: De Luca Editore, 1959.
Google Scholar
Karpowicz, Mariusz. “Polonica w Akademii św. Łukasza.” Biuletyn Historii Sztuki 33, no. 4 (1971): 382–395.
Google Scholar
Kraszewska, Janina C.R. “Materiały do historii budowy kościoła ss. Wizytek w Warszawie.” Biuletyn Historii Sztuki i Kultury 5, no. 3-4 (1937): 313-340.
Google Scholar
Lefevre, Renato. “Tadeusz Kunicz e i suoi affreschi romani.” L’Osservatore Romano 105, no. 190 (1965): 5.
Google Scholar
Lefevre, Renato. “I ‘Fasti d’Ippolito e Diana’ di T. Kuntze.” Strenna dei Romanisti, vol. 40 (1979): 354–367.
Google Scholar
Lo Bianco, Anna, and Angela Negro, eds. Il Settecento a Roma. Milano: Silvana Editoriale, 2005.
Google Scholar
Longhi, Roberto. “Il Goya Romano e la cultura di via Condotti.” Paragone 5, no. 53 (1954): 28–39.
Google Scholar
Loret, Maciej. Gli artisti polacchi a Roma nel Settecento. Roma: Bestetti e Tumminelli, 1929.
Google Scholar
Loret, Maciej. “Nieznane prace Tadeusza Kuntzego w Rzymie.” Dawna Sztuka, vol. 2 (1939): 121–130.
Google Scholar
Lucidi, Emmanuele. Memorie storiche dell’antichissimo municipio ora terra dell’Ariccia e delle sue colonie Genzano e Nemi. Roma: presso i Lazzarini, 1796.
Google Scholar
Mangiante, Paolo Erasmo. Goya e l’Italia. Roma: Palombi Roma, 1992.
Google Scholar
Mangiante, Paolo Erasmo. Goya e Italia. Zaragoza: Diputación Provincial de Zaragoza, Servicio de Cultura, 2008.
Google Scholar
Milicua, José. “Anotaciones al Goya joven.” Paragone, no. 53 (1954): 5–28.
Google Scholar
Moro, Franco, ed. I Piaceri della Vita in Campagna nell’Arte dal XVI al XVIII secolo. Milano: De Agostini Rizzoli, 2000.
Google Scholar
Noack, Friedrich. “Kuntz Thaddäus.” In Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler, vol. 22: Krügner–Leitch, edited by Hans Vollmer. Leipzig: E. A. Seemann, 1928
Google Scholar
Petrucci, Francesco. La Locanda Martorelli e il “Grand Tour d’Italie” sui Colli Albani. Ariccia: Comune di Ariccia, 1995.
Google Scholar
Pod jednq koronq: kultura i sztuka w czasach unii polsko-saskiej. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 1997.
Google Scholar
Prószyńska, Zuzanna. “Kuntze, Tadeusz.” In Słownik Artystów Polskich obcych w Polsce działających, vol. 4, 366–374. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1986.
Google Scholar
Prószyńska, Zuzanna. “Malowidła Tadeusza Kuntzego w rzymskim kościele S. Lucia della Tinta (na marginesie artykułu E. Schleiera).” Biuletyn Historii Sztuki 52, no. 1-2 (1990): 113–122.
Google Scholar
Prószyńska, Zuzanna. “Twórczość Tadeusza Kuntzego w Rzymie.” In Między Polską a światem. Od średniowiecza po lata II wojny światowej, edited by Mieczysław Morka, Piotr Paszkiewicz, 44-45. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1993.
Google Scholar
Rudolph, Stella, ed. La pittura del ‘700 a Roma. Milano: Longanesi, 1983.
Google Scholar
Rybko, A. M. “Kuntz (Kuntze), Taddeo.” In La pittura in Italia. Il Settecento, vol. 2, 755. Milano: Electa Milano 1990.
Google Scholar
Ryszkiewicz, Andrzej. “Tadeusz Kuntze.” In Malarstwo Polskie: Manieryzm-Barok. Warszawa: Auriga, 1971.
Google Scholar
Ryszkiewicz, Andrzej. “Tadeusz Kuntze.” In The Dictionary of Art, vol. 18. London-New York: Macmillan, Grove’s dictionnaries, 1996.
Google Scholar
Schleier, Erich. “L’ultimo pittore del Rococò a Roma: opere sconosciute di Thaddäus Kuntz.” Arte Illustrata 3, no. 27-29 (1970): 92–109.
Google Scholar
Schleier, Erich. “Taddeo Kuntz decoratore del palazzo Rinuccini a Roma.” Antichità Viva 20, no. 5 (1981): 23–44.
Google Scholar
Schleier, Erich. “Inediti di Taddeo Kuntz.” In Scritti di storia dell´arte in onore di Federico Zeri, vol. 2, 859–879. Milano: Electa, 1984.
Google Scholar
Schleier, Erich. “Una decorazione poco nota di Taddeo Kuntz in una chiesa romana.” Arte Cristiana 76, no. 7-8 (1988): 303–308.
Google Scholar
Schleier, Erich. “Ein unerkanntes Altarbild von Thaddäus Kuntz in Viterbo.” In Mélanges en hommage à Pierre Rosenberg, 417– 421. Paris: Réunion des musées nationaux, 2001.
Google Scholar
Socias Palau, Jaume. “Apunte español de Tadeo Kuntz.” Goya, no. 241-242 (1994): 75–81.
Google Scholar
Szparkowska, Kamila. Tadeusz Kuntze, il Taddeo polaco, el gran pintor europeo del siglo XVIII y sus conexiones con España, tesis doctoral, Universidad Complutense de Madrid, Facultad de Geografía e Historia, Departamento de Historia del Arte III, directora A. M. Arias de Cossío, Madrid 2015–2017.
Google Scholar
Urrea Fernández, Jesús. “Corrado Giaquinto en España.” In Corrado Giaquinto y España, edited by Alfonso E. Pérez Sánchez, 35–55. Madrid: Patrimonio nacional, 2006.
Google Scholar
Wnuk, Marian. “Drugi okres rzymski Tadeusza Kuntzego w świetle materiałów z Archivio Storico del Vicariato al Laterano.” Biuletyn Historii Sztuki 57, no. 1-2 (1995): 113–118.
Google Scholar
Wnuk, Marian. “W sprawie daty urodzenia Tadeusza Kuntzego.” Biuletyn Historii Sztuki 62, no. 3-4 (2000): 631–637.
Google Scholar
Zagórowski, Olgierd. “Kuntze, Tadeusz.” In Polski Słownik Biograficzny, vol. 16, 205–207. Wrocław-Warszawa- Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1971.
Google Scholar
Autorzy
Francesco PetrucciAriccia, Palazzo Chigi-Museo del Barocco Romano Włochy
Statystyki
Abstract views: 883PDF downloads: 510
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
