The Utopianism of Crisis
Abstract
The subject of the author’s interest in this article is the history of research into modern art in Poland, which began with the study of the Constructivist group Blok. The author considers how reflection on the history and artistic programme of the artists associated with this group led to broader research on the avant-garde and its utopias, as well as caused the boundaries of artistic Modernism to be defined. From this point of view, he reviews the paths of future research that alternative art history can pursue on this ground.
Keywords:
modern art, Blok of Cubists, Suprematists, and Constructivists, utopia, avant-garde, Constructivism, abstraction, Modernism, crisis, warReferences
Baranowicz, Zofia. Polska awangarda artystyczna 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979.
Google Scholar
Foster, Hal. Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku. Tłumaczenie Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera. Kraków: Universitas, 2010.
Google Scholar
Luba, Iwona. Awangarda w CBWA. Wystawy Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, Henryka Stażewskiego, Marii Ewy Łunkiewicz-Rogoyskiej w latach 1956–1969. Warszawa: Zachęta, 2017.
Google Scholar
Olszewski, Andrzej K. Dzieje sztuki polskiej 1890–1980 w zarysie. Warszawa: Interpress, 1988.
Google Scholar
Olszewski, Andrzej K. „Narodziny nowej formy”. Wiedza i Życie 27, nr 9 (1958): 562–565.
Google Scholar
Olszewski, Andrzej K. „Sztuka dwudziestolecia grupa «Blok»”. Wiedza i Życie 31, nr 1 (1962): 2–5.
Google Scholar
Olszewski, Andrzej K. „Z problematyki architektury dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Koncepcja architektury w kręgu ideologii grupy «Blok»”. W: Z zagadnień plastyki polskiej w latach 1918–1939. Zbiór studiów, redakcja Juliusz Starzyński, 121–168. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1963.
Google Scholar
Porębski, Mieczysław. „Dwa programy”. Materiały do Studiów i Dyskusji z Zakresu Teorii i Historii Sztuki, Krytyki Artystycznej oraz Badań nad Sztuką 1, nr 1 (1950): 51–56.
Google Scholar
Teresa Żarnowerówna (1897–1949). Artystka końca utopii. Redakcja Milada Ślizińska, Andrzej Turowski. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi, 2014.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Awangardowe marginesy. Warszawa: Instytut Kultury, 1998.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Biomorfizm w sztuce XX wieku. Między biomechaniką a bezformiem. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2019.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej. Kraków: Universitas, 2000.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. „Geneza i program teoretyczny grupy artystów Blok 1924–1926”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Historia Sztuki 4 (1966): 189–274.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu (1921–1934). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1981.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Malewicz w Warszawie. Rekonstrukcje i symulacje. Kraków: Universitas, 2004.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. „Od Żmijewskiego do Stażewskiego”. W: Awangarda w bloku / Avant-garde in the Bloc. Wybrane aspekty twórczości oraz studio Henryka Stażewskiego (1894–1988) i Edwarda Krasińskiego (1925–2004), redakcja Gabriela Świtek, 390. Warszawa: Fundacja Galerii Foksal, JRP Ringier, 2009.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Radykalne oko. O Witkacym, Strzemińskim, Themersonach, Żarnowerównie i innych twórcach sztuki wzbudzającej niepokój, t. 2: Żołnierze. Warszawa: Wydawnictwo Muzeum Sztuki Nowoczesnej; Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2023.
Google Scholar
Turowski, Andrzej. Wielka utopia awangardy. Artystyczne i społeczne utopie w sztuce rosyjskiej 1910–1930. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Google Scholar
Wallerstein, Immanuel. Utopistyka. Alternatywy historyczne dla XXI wieku. Tłumaczenie Iwo Czyż. Poznań: Oficyna Wydawnicza Bractwa „Trojka”, Poznańska Biblioteka Anarchistyczna, 2008.
Google Scholar
Wallis, Mieczysław. Sztuka polska dwudziestolecia. Wybór pism z lat 1921–1957. Warszawa: Arkady, 1959.
Google Scholar
Włodarczyk, Wojciech. Sztuka polska XX i początku XXI wieku. Warszawa: Arkady, 2023.
Google Scholar
Authors
Andrzej Turowskiturov@wanadoo.fr
Université de Bourgogne, Dijon France
Prof. Andrzej Turowski PhD (habil.) is a historian of art and art critic, professor emeritus of contemporary Art History at the University of Burgundy in Dijon in France. Until 1983 he lectured in Modern Art History at the Adam Mickiewicz University in Poznań. As an art critic, throughout the 1970s decade he cooperated with Galeria Foksal in Warsaw. His research interests focus chiefly on the history and ideology of the avant-garde in Central Europe, in Poland and Russia, and in France, over the 20th and 21st century. He is the author of a few hundred scholarly studies and critical papers published in many languages, as well as several books. He has curated large-scale international exhibitions of avant-garde art in Europe or co-operated in their organisation. Since 1984 he has lived in worked in Paris.
Statistics
Abstract views: 100PDF downloads: 85
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Biuletyn Historii Sztuki, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Biuletyn Historii Sztuki should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 1(2019) to 4(2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in Biuletyn Historii Sztuki, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
