Walka na słowa i obrazy. „Znaki ostrzegawcze” Leszka Sobockiego
Marek Maksymczak
Warszawa, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Polska)
http://orcid.org/0000-0002-0577-0456
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest seria linorytów zatytułowana Znaki ostrzegawcze, zrealizowana przez krakowskiego artystę Leszka Sobockiego w latach 1968–71 i składająca się z 21 kompozycji. Na tle współczesnej im twórczości polskich artystów linoryty prezentują się jako gruntownie przemyślane komentarze, rejestrujące nie tylko szarą codzienność Polski Ludowej, ale i newralgiczne momenty naznaczone kryzysami komunizmu. Znaki ostrzegawcze odnoszą się do studenckiego buntu w marcu 1968 r. oraz robotniczych demonstracji z grudnia 1970 r. Przedmiotowa seria została omówiona w kontekście dwóch innych prac Sobockiego: Opakowania z 1968 r. oraz Jednego dnia w życiu stoczniowca z 1971 r., co pozwoliło nakreślić genealogię Znaków ostrzegawczych oraz wskazać ich miejsce w twórczości artysty.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
Leszek Sobocki, grupa Wprost, polska sztuka po 1945, Marzec 68, intertekstualnośćBibliografia
Chlebda, Wojciech. “Frazematyka.” W Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, redakcja Jerzy Bartmiński, 328. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993.
Google Scholar
Doroszewski, Witold. Elementy leksykologii i semiotyki. Warszawa: PWN, 1970.
Google Scholar
Dybel, Paweł. “Problem dziejowości rozumienia w hermeneutyce Gadamera (na przykładzie pojęcia tradycji).” W Uniwersalny wymiar hermeneutyki, redakcja Andrzej Przyłębski, 37–45. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1997.
Google Scholar
Fabianowski, Andrzej. Konwicki, Odojewski i romantycy. Projekt interpretacji intertekstualnych. Kraków: Universitas, 1999.
Google Scholar
Foucault, Michel. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłumaczenie Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 2009.
Google Scholar
Gramsci, Antonio. Listy z więzienia, tłumaczenie Mieczysław Brahmer. Warszawa: Czytelnik, 1950.
Google Scholar
Gramsci, Antonio. Selections from the Prison Notebooks, tłumaczenie Geoffrey N. Smith, Quintin Horae. New York: International Publishers Co., 1971.
Google Scholar
Jarecka, Dorota. “Janusz Bogucki, polski Szeemann?” W Odrzucone dziedzictwo. O sztuce polskiej lat 80., redakcja Karol Sienkiewicz, 8–28. Warszawa: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2011.
Google Scholar
Juszkiewicz, Piotr. Od rozkoszy historiozofii do “gry w nic”. Polska krytyka artystyczna czasu odwilży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005.
Google Scholar
Kołakowski, Leszek. Główne nurty marksizmu, t. 3: Rozkład. Poznań: Zysk i S-ka, 2001.
Google Scholar
Kot, Wiesław. PRL czas nonsensu. Polskie dekady. Kronika naszych czasów 1950–1990. Poznań: Publicat, 2007.
Google Scholar
Lipowski, Krzysztof. “Przekroczyć ut pictura poesis. Wizualizacje frazeologizmów i metafory w malarstwie Bronisława Linkego.” Biuletyn Historii Sztuki 72, nr 4 (2010): 455–478.
Google Scholar
Lipowski, Krzysztof. Skorpion na policzku. Słowo i obraz w twórczości Bronisława Linkego. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2014.
Google Scholar
Maksymczak, Marek. Bunt przeciw władzy i formalizmowi. Próba interpretacji twórczości grupy Wprost. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2017.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. Świat jeszcze istnieje. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. “Znak ostrzegawczy: rzeczywistość.” Twórczość, nr 11 (1973): 92–101.
Google Scholar
Osęka, Andrzej. Strategia pająka. Wywiad-rzeka. Rozmawia Adam Mazur. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 malarzy, 2011.
Google Scholar
Osęka, Andrzej. “Za czym jestem?” W Poddanie Arsenału. O plastyce polskiej 1955–1970, 326–334. Warszawa: Arkady, 1971.
Google Scholar
Osęka, Piotr. “Marzec 1968.” W Rewolucje 1968, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, 16 IX – 9 XII 2008, redakcja Hanna Wróblewska et al., 135–145. Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, 2008.
Google Scholar
Polski plakat BHP, redakcja Ignacy Witz. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe Centralnej Rady Związków Zawodowych, 1964.
Google Scholar
Piotrowski, Kazimierz. “Obywatel sentymentalny. Janusz Bogucki w totalnej niemożliwości.” W PRL-owski resentymenty, redakcja Alicja Kisielewska, Monika Kostaszuk-Romanowska, Andrzej Kisielewski, 197–211. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2017.
Google Scholar
Strzyżewski, Tomasz. Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015.
Google Scholar
Terekhina, Vera. Rosta Windows. Amsterdam: Schilt Publishing, 2020.
Google Scholar
Le Thorel, Pascale. “L’Atelier Populaire à l’École des Beaux-Arts: mai et juin 1968.” W Images en lutte. La culture visuelle de l’extrême-gauche en France (1968–1974), Palais des Beaux-Arts, 21 II – 20 V 2018, redakcja Philippe Artières, Éric de Chassey, 64–76. Paris: Palais des Beaux-Arts, 2018.
Google Scholar
Witz, Ignacy. Przechadzki po warszawskich wystawach 1945–1968. Warszawa: PIW, 1972.
Google Scholar
Wprost 1966–1986: Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Barbara Skąpska, Leszek Sobocki, Jacek Waltoś, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 9 IX – 31 XII 2016, redakcja Anna Król, Jacek Waltoś. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 2016.
Google Scholar
Żmigrodzki, Piotr. Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
Google Scholar
Autorzy
Marek MaksymczakWarszawa, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Polska
http://orcid.org/0000-0002-0577-0456
Statystyki
Abstract views: 362PDF downloads: 258
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Maksymczak, Sytuacja się zmieniła. O sztuce współczesnej w Europie Środkowo-Wschodniej inaczej , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 83 Nr 1 (2021): numer zwykły
