Walka na słowa i obrazy. „Znaki ostrzegawcze” Leszka Sobockiego
Marek Maksymczak
Warszawa, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Polska)
http://orcid.org/0000-0002-0577-0456
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest seria linorytów zatytułowana Znaki ostrzegawcze, zrealizowana przez krakowskiego artystę Leszka Sobockiego w latach 1968–71 i składająca się z 21 kompozycji. Na tle współczesnej im twórczości polskich artystów linoryty prezentują się jako gruntownie przemyślane komentarze, rejestrujące nie tylko szarą codzienność Polski Ludowej, ale i newralgiczne momenty naznaczone kryzysami komunizmu. Znaki ostrzegawcze odnoszą się do studenckiego buntu w marcu 1968 r. oraz robotniczych demonstracji z grudnia 1970 r. Przedmiotowa seria została omówiona w kontekście dwóch innych prac Sobockiego: Opakowania z 1968 r. oraz Jednego dnia w życiu stoczniowca z 1971 r., co pozwoliło nakreślić genealogię Znaków ostrzegawczych oraz wskazać ich miejsce w twórczości artysty.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
Leszek Sobocki, grupa Wprost, polska sztuka po 1945, Marzec 68, intertekstualnośćBibliografia
Chlebda, Wojciech. “Frazematyka.” W Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, redakcja Jerzy Bartmiński, 328. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993.
Google Scholar
Doroszewski, Witold. Elementy leksykologii i semiotyki. Warszawa: PWN, 1970.
Google Scholar
Dybel, Paweł. “Problem dziejowości rozumienia w hermeneutyce Gadamera (na przykładzie pojęcia tradycji).” W Uniwersalny wymiar hermeneutyki, redakcja Andrzej Przyłębski, 37–45. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1997.
Google Scholar
Fabianowski, Andrzej. Konwicki, Odojewski i romantycy. Projekt interpretacji intertekstualnych. Kraków: Universitas, 1999.
Google Scholar
Foucault, Michel. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłumaczenie Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 2009.
Google Scholar
Gramsci, Antonio. Listy z więzienia, tłumaczenie Mieczysław Brahmer. Warszawa: Czytelnik, 1950.
Google Scholar
Gramsci, Antonio. Selections from the Prison Notebooks, tłumaczenie Geoffrey N. Smith, Quintin Horae. New York: International Publishers Co., 1971.
Google Scholar
Jarecka, Dorota. “Janusz Bogucki, polski Szeemann?” W Odrzucone dziedzictwo. O sztuce polskiej lat 80., redakcja Karol Sienkiewicz, 8–28. Warszawa: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2011.
Google Scholar
Juszkiewicz, Piotr. Od rozkoszy historiozofii do “gry w nic”. Polska krytyka artystyczna czasu odwilży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2005.
Google Scholar
Kołakowski, Leszek. Główne nurty marksizmu, t. 3: Rozkład. Poznań: Zysk i S-ka, 2001.
Google Scholar
Kot, Wiesław. PRL czas nonsensu. Polskie dekady. Kronika naszych czasów 1950–1990. Poznań: Publicat, 2007.
Google Scholar
Lipowski, Krzysztof. “Przekroczyć ut pictura poesis. Wizualizacje frazeologizmów i metafory w malarstwie Bronisława Linkego.” Biuletyn Historii Sztuki 72, nr 4 (2010): 455–478.
Google Scholar
Lipowski, Krzysztof. Skorpion na policzku. Słowo i obraz w twórczości Bronisława Linkego. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2014.
Google Scholar
Maksymczak, Marek. Bunt przeciw władzy i formalizmowi. Próba interpretacji twórczości grupy Wprost. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2017.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. Świat jeszcze istnieje. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. “Znak ostrzegawczy: rzeczywistość.” Twórczość, nr 11 (1973): 92–101.
Google Scholar
Osęka, Andrzej. Strategia pająka. Wywiad-rzeka. Rozmawia Adam Mazur. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 malarzy, 2011.
Google Scholar
Osęka, Andrzej. “Za czym jestem?” W Poddanie Arsenału. O plastyce polskiej 1955–1970, 326–334. Warszawa: Arkady, 1971.
Google Scholar
Osęka, Piotr. “Marzec 1968.” W Rewolucje 1968, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, 16 IX – 9 XII 2008, redakcja Hanna Wróblewska et al., 135–145. Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, 2008.
Google Scholar
Polski plakat BHP, redakcja Ignacy Witz. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe Centralnej Rady Związków Zawodowych, 1964.
Google Scholar
Piotrowski, Kazimierz. “Obywatel sentymentalny. Janusz Bogucki w totalnej niemożliwości.” W PRL-owski resentymenty, redakcja Alicja Kisielewska, Monika Kostaszuk-Romanowska, Andrzej Kisielewski, 197–211. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2017.
Google Scholar
Strzyżewski, Tomasz. Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015.
Google Scholar
Terekhina, Vera. Rosta Windows. Amsterdam: Schilt Publishing, 2020.
Google Scholar
Le Thorel, Pascale. “L’Atelier Populaire à l’École des Beaux-Arts: mai et juin 1968.” W Images en lutte. La culture visuelle de l’extrême-gauche en France (1968–1974), Palais des Beaux-Arts, 21 II – 20 V 2018, redakcja Philippe Artières, Éric de Chassey, 64–76. Paris: Palais des Beaux-Arts, 2018.
Google Scholar
Witz, Ignacy. Przechadzki po warszawskich wystawach 1945–1968. Warszawa: PIW, 1972.
Google Scholar
Wprost 1966–1986: Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Barbara Skąpska, Leszek Sobocki, Jacek Waltoś, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 9 IX – 31 XII 2016, redakcja Anna Król, Jacek Waltoś. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 2016.
Google Scholar
Żmigrodzki, Piotr. Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
Google Scholar
Autorzy
Marek MaksymczakWarszawa, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Polska
http://orcid.org/0000-0002-0577-0456
Statystyki
Abstract views: 391PDF downloads: 279
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Maksymczak, Sytuacja się zmieniła. O sztuce współczesnej w Europie Środkowo-Wschodniej inaczej , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 83 Nr 1 (2021): numer zwykły
