Pałac Adama Kazanowskiego i jego pierwotna forma w świetle badań architektonicznych
Wojciech Wółkowski
Warszawa, Zakład Architektury Polskiej WA PW (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0046-3729
Abstrakt
Tekst jest podsumowaniem wyników badań architektonicznych Pałacu Kazanowskich, jednej z największych rezydencji Warszawy w 1. połowy XVII w. Dzięki nim udało się ustalić pierwotną XVII-wieczną formę budowli. Rekonstrukcja planu pozwoliła na powiązanie pomieszczeń z fragmentami wierszowanego opisu z r. 1643, co umożliwiło poznanie wystroju i wyposażenia istotnych wnętrz pałacu. Zrekonstruowana forma pałacu pozwoliła także na rozważania na temat autorstwa projektu.
Słowa kluczowe:
architektura barokowa, pałac, Warszawa, XVII wiek, badania architektoniczneBibliografia
Bania, Zbigniew. Arsenał Warszawski. Warszawa: PWN, 1978.
Google Scholar
Bernatowicz, Tadeusz. “Książęcy splendor w stolicy. Rezydencje i dobra Radziwiłłów w. Wilnie XVI–XVIII wieku.” W Historia – Konserwacja – Rewitalizacja. Funkcjonowanie rezydencji regionu łódzkiego w kontekście doświadczeń europejskich. Prace dedykowane pamięci Profesora Leszka Kajzera, 17-40. Łódź: Katedra Historii Sztuki, Uniwersytet Łódzki; Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, 2016.
Google Scholar
Bernatowicz, Tadeusz. “Pałac Koniecpolskich-Radziwiłłów. Modernizacje i transformacje programu wnętrz na przełomie XVII i XVIII wieku.” Biuletyn Historii Sztuki 81, nr 3 (2019): 389-413.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.479
Google Scholar
Gajewski, Jacek. “Od dworu-wieży mieszkalnej kanonika Sadłochy Niżeńskiego – do prywatnej własności Zygmunta III. Uwagi w sprawie przemian terenu i zabudowy późniejszego kompleksu architektonicznego Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności zw. Res Sacra Miser (i inne uwagi).” Arteria – Rocznik Wydziału Sztuki Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu, nr 11 (2013): 89-116.
Google Scholar
Goszczyński, Artur. “Przybytek Pana Adama, czyli o krótkiej świetności pałacu Kazanowskich w Warszawie.” Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Społeczne, nr 9 (2014): 211-242.
Google Scholar
Jaroszewski Tadeusz S. “Odbudowa zabytków wobec historii i beletrystyki historycznej. Kilka słów o pomyśle wskrzeszenia pałacu, gdzie pan Zagłoba z małpami wojował.” W Sztuka i historia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, listopad 1988. Redakcja Monika Bielska-Łach, 387-396. Warszawa: PWN, 1992.
Google Scholar
Jarzębski, Adam. Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy. Warszawa: PWN, 1974.
Google Scholar
Kaczmarczyk, Dariusz. Kościół św. Anny, Warszawa: PWN, 1984.
Google Scholar
Karpowicz, Mariusz. Matteo Castello architekt wczesnego baroku. Warszawa: Neriton, 1994.
Google Scholar
Kuls, Tomasz. Warszawa szlakiem „Gościńca” Adama Jarzębskiego, Rekonstrukcja miasta z roku 1643 w 25 obrazach, Warszawa: Skarpa Warszawska, 2020.
Google Scholar
Kunkel, Robert. “Andrzej Bobola, podkomorzy króla Zygmunta III, i jego portret w brązie.” W Złote Bramy Sztuki: Profesor Teresie Grzybkowskiej w osiemdziesięciolecie urodzin. Redakcja Roman Nieczyporowski, 126-131. Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych, 2019.
Google Scholar
Lasek, Piotr, i Traczyk, Łukasz. “Od wieży mieszkalnej Kaspra Sadłochy do castellum Adama Kazanowskiego. O aktualności średniowiecznego archetypu siedziby feudalnej po czasy ‘potopu’.” Barok 22, nr 1 (2015): 129-149.
Google Scholar
Lasek, Piotr. “Kasper Sadłocha Niżeński herbu Korczak jako inwestor, dostawca budowlany i królewski praefectus fabricae.” Biuletyn Historii Sztuki 81, nr 1 (2019): 79-101.
DOI: https://doi.org/10.36744/bhs.103
Google Scholar
Lewicki, Jakub. “Warszawska architektura rezydencjonalna I poł. XVII w. Wyniki najnowszych badań i dalsze postulaty badawcze”, W Kultura artystyczna Warszawy XVII-XXI w. redakcja Zbigniew Michalczyk, Andrzej Pieńkos, Michał Wardzyński, 20-23. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2010.
Google Scholar
Miłobędzki, Adam. Architektura polska XVII wieku. Warszawa: PWN, 1980.
Google Scholar
Miłobędzki, Adam. “Rezydencja wiejska czy miejska? – Paradoksy kultury polskiego baroku.” Barok 1, nr 1 (1994): 49-70
Google Scholar
Mossakowski, Stanisław. “Pałac biskupi w Krakowie, a projekty Giovanniego Battisty Gisleniego.” Rocznik sztuki śląskiej 17 (1999): 137-145
Google Scholar
Mossakowski, Stanisław. Tylman z Gameren (1632-1706), Twórczość architektoniczna w Polsce. Warszawa-Monachium-Berlin: DiG, 2012
Google Scholar
Putkowska, Jolanta. Architektura Warszawy XVII wieku. Warszawa: PWN, 1991.
Google Scholar
Rottermund, Andrzej. “O programie funkcjonalnym rezydencji monarszej w XVIII wieku.” Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie 3 (1984): 7-20.
Google Scholar
Rozbicka, Małgorzata, Robert, Kunkel i Wółkowski, Wojciech. “Dzieje budowlane warszawskiego pałac u Adama Kazanowskiego w świetle badań architektonicznych”, Ochrona Zabytków, nr 1 (2017): 5-47.
Google Scholar
Słownik Architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV-XVIII wieku. Redakcja Paweł Migasiewicz, Hanna Osiecka-Samsonowicz, Jakub Sito, Warszawa: IS PAN, 2016.
Google Scholar
Szaniawska, Wanda. “Zmiany w rozplanowaniu i zabudowie Krakowskiego Przedmieścia do 1733 roku.” Biuletyn Historii Sztuki 29, nr 3 (1967): 285-316.
Google Scholar
Zarębska, Teresa. “Plany Warszawy z pierwszej połowy XVII wieku.” Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, nr 3 (1964): 233-254.
Google Scholar
Zieliński, Jarosław. Atlas architektury ulic i placów Warszawy. Śródmieście historyczne, t. 7. Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001.
Google Scholar
Autorzy
Wojciech WółkowskiWarszawa, Zakład Architektury Polskiej WA PW Polska
https://orcid.org/0000-0003-0046-3729
Statystyki
Abstract views: 516PDF downloads: 352
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Lasek, Tomasz Związek, Wojciech Wółkowski, Nowe spojrzenie na pałac biskupów płockich w Broku , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 85 Nr 3 (2023)
- Wojciech Wółkowski, Hubert Kowalski, Siedemnastowieczna Villa Regia (Pałac Kazimierzowski) w Warszawie w świetle najnowszych badań interdyscyplinarnych , Biuletyn Historii Sztuki: Tom 87 Nr 1 (2025)