Władza i teatr: Wokół Dziadów i Marca ‘68
Magdalena Raszewska
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-3877-9518
Abstrakt
Autorka przedstawia wydarzenia trzech sezonów (1966/67 do 1968/69) związane z gorącą sytuacją polityczną, jaka wytworzyła się w polskim teatrze wokół zdjęcia z repertuaru Teatru Narodowego Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierz Dejmka. Sytuacja międzynarodowa (wojna 6 dniowa, praska wiosna) powodowała wyjątkową czujność cenzury i władz politycznych wszystkich szczebli. O ile powszechnie znane są wydarzenia w Warszawie (choć o szczegółach cenzurowania Po górach, po chmurach Brylla w Teatrze Współczesnym piszemy po raz pierwszy), o tyle mało wiadomo było o wydarzeniach poza Warszawą, a te bywały niekiedy zdumiewające. Na użytek tego tekstu Jan Maciejowski opisał autorce dzieje swojego „odejścia" ze Szczecina i „nieobjęcia" dyrekcji Starego Teatru – o czym nigdzie nie wspomniano. Autorka starała się przedstawić garść faktów mniej znanych, stanowiących otoczkę „sprawy Dziadów”. Nie pretenduje do tworzenia jakichkolwiek tez ogólnych, stawiania diagnoz, raczej chodziło o pokazanie atmosfery, tej specyficznej, właściwej tamtym czasom, mieszaniny grozy, nadgorliwości, cynizmu, paranoi władz, domysłów, także – bezradności.
Słowa kluczowe:
teatr polski, teatr i polityka, Adam Mickiewicz, polityka kulturalna, Dziady, Marzec 1968Bibliografia
Adamiecka-Sitek, A., Kościelniak, M., & Niziołek, G. (red.). (2016). 1968/PRL/Teatr. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Google Scholar
Budrowska, K., Budnik, M., & Kościewicz, K. (red.). (2017). Dramat i teatr w dokumentach GUKPPiW. Białystok: Alter Studio.
Google Scholar
Butkiewicz, Z. (2004). Festiwal w czasach PRL-u. Toruń: Zapolex Media.
Google Scholar
Ciechowicz, J. (1992). Dom opowieści: Ze studiów nad Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Ciechowicz, J. (1989). Partyzancki szlagier z moczarowcami w tle. Dialog, 9.
Google Scholar
Ciechowicz, J. (2002). Teatr małej formy spod znaku Filipskiego. W: L. Kaczyńska (red.), Szczecin teatralny (cz. 1). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Eisler, J. (2006). Polski rok 1968. Warszawa: IPN.
Google Scholar
Fik, M. (1991). Kultura polska po Jałcie: Kronika lat 1944-1981. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar
Godlewska, J. (2013). "Kryptonim «Reżyser», czyli Kazimierz Dejmek w oczach SB". Teatr, 4.
Google Scholar
Krakowska, J. (2016). PRL: Przedstawienia. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Google Scholar
Przastek, D., & Matus, M. (2014). "Moczarowcy w teatrze". Społeczeństwo i Polityka, 4.
Google Scholar
Raszewski, Z. (1993). Raptularz 1967/1968. Warszawa: Oficyna Wydawnicza INTERIM.
Google Scholar
Wysińska, E. (1973). "Stary Teatr im. Modrzejewskiej w Krakowie 1963–1973". Pamiętnik Teatralny, 2.
Google Scholar
Autorzy
Magdalena RaszewskaAkademia Sztuk Pięknych w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0003-3877-9518
Statystyki
Abstract views: 349PDF downloads: 320
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Magdalena Raszewska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Magdalena Raszewska, Recenzja książki Doroty Jarząbek-Wasyl «Za kulisami: Narodziny przedstawienia w teatrze polskim w XIX wieku» , Pamiętnik Teatralny: Tom 66 Nr 1/2 (2017)
- Magdalena Raszewska, Ostatnie przedstawienie „Dziadów” 30 stycznia 1968 , Pamiętnik Teatralny: Tom 54 Nr 3/4 (2005): "Dziady" Kazimierza Dejmka
- Edward Krasiński, Magdalena Raszewska, Kronika „Dziadów” w Teatrze Narodowym w inscenizacji Kazimierza Dejmka 1962–1968 , Pamiętnik Teatralny: Tom 54 Nr 3/4 (2005): "Dziady" Kazimierza Dejmka
