Więcej niż seria. Wieloobrazowe praktyki polaroidzistów polskich
Witold Kanicki
witold.kanicki@uap.edu.plUniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9837-8460
Abstrakt
Artykuł dotyczy dziejów polskiej fotografii natychmiastowej (Polaroid, Fuji Instax) zrelacjonowanych przez pryzmat zagadnienia seryjności. Dzieła różnych artystów, takich jak Leszek Brogowski, Teresa Gierzyńska, Marcin Giżycki, Janusz Leśniak, Rafał Milach, Wacław Nowak, Igor Omulecki, Karol Radziszewski, Zbigniew Tomaszczuk, Andrzej Wajda, grupa Minilabistów (Marek Mielnicki, Joanna Miklaszewska-Sierakowska, Radek Spassówka), zostały wykorzystane do omówienia różnych kategorii wieloobrazowej twórczości. Prócz dominującego w rodzimej praktyce modelu paradygmatycznego, polegającego na archiwalnej funkcji fotografii i zbieraniu różnych typów należących do tej samej kategorii przedmiotowej, zdefiniowany został model podmiotowy (odpowiadający serii fotografii dotyczących tego samego podmiotu), uwzględniający problematykę czasu model sekwencyjny, a także wieloobrazowy (panoramiczny lub mozaikowy) model syntagmatyczny.
Bibliografia
van Alphen, Ernst. Staging the Archive. Art and Photography in the Age of New Media. London: Reaktion Books, 2015.
Google Scholar
Berger, Lynn. „The Authentic Amateur and the Democracy of Collecting Photographs”. Photography and Culture 2, nr 1 (2009): 31–50.
DOI: https://doi.org/10.2752/175145209X419390
Google Scholar
Bonanos, Christopher. Instant. The Story of Polaroid. New York: Princeton Architectural Press, 2012.
Google Scholar
Bürger, Peter. Teoria awangardy. Tłumaczenie Jadwiga Kita-Huber. Kraków: Universitas, 2006.
Google Scholar
Buse, Peter. The Camera Does the Rest. How Polaroid Changed Photography. Chicago–London: The University of Chicago Press, 2016.
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226312163.001.0001
Google Scholar
Bussard, Katherine A., i Lisa Hostetler. Color Rush. American Color Photography from Stieglitz to Sherman. New York–London: Aperture, 2013.
Google Scholar
Enwezor, Okwui. Archive Fever. Uses of the Document in Contemporary Art. New York: Steidl, 2008.
Google Scholar
Kanicki, Witold. „Pomiędzy muzeum a white cube’em. Fotografia jako przestrzeń ekspozycyjna”. Kultura Współczesna 32, nr 2 (2014): 48–56.
Google Scholar
Kanicki, Witold. Wacław Nowak. Polaroid – fotografia z importu. Lusowo–Poznań: Wydawnictwo Wolno, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, 2021.
Google Scholar
Kanicki, Witold. „Wundercamera obscura”. Membrana 2, nr 2 (2017): 70–73.
DOI: https://doi.org/10.47659/m3.070.art
Google Scholar
Manovich, Lev. The Language of New Media. Cambridge: MIT Press, 2001.
Google Scholar
Photography in Print. Writings from 1816 to the Present. Redakcja Vicky Goldberg. New York: Touchstone, 1981.
Google Scholar
The Polaroid Book. Selection from the Polaroid Collections of Photography. Redakcja Steve Crist. Köln: Taschen, 2012.
Google Scholar
Polaroid Now. The History and Future of Polaroid Photography. Redakcja Steve Crist, Gloria Fowler. Los Angeles: Chronicle Chroma, 2021.
Google Scholar
The Polaroid Project. At the Intersection of Art and Technology. Redakcja William E. Ewing. London: Thames & Hudson, 2017.
Google Scholar
Schwartz, Joan M. „«Records of Simple Truth and Precision». Photography, Archives, and the Illusion of Control”. Archivaria 50 (2000): 1–40.
Google Scholar
Starburst. Color Photography in America, 1970–1980. Redakcja Kevin Moore. Ostfildern: Hatje Cantz, 2010.
Google Scholar
Stewart, Susan. On Longing. Narratives of the Miniature, the Gigantic, the Souvenir, the Collection. Durham–London: Duke University Press, 1993.
DOI: https://doi.org/10.1515/9780822378563
Google Scholar
Target III: In Sequence. Photographic Sequences from The Target Collection of American Photography. Redakcja Anne Wilkes Tucker. Houston: The Museum of Fine Arts, 1982.
Google Scholar
Tomaszczuk, Zbigniew. Łowcy obrazów. Szkice z historii fotografii. Warszawa: Centrum Animacji Kultury, 1998.
Google Scholar
Vinegar, Aron. „Ed Ruscha, Heidegger, and Deadpan Photography”. W: Photography After Conceptual Art, redakcja Diarmuid Costello, Margaret Iversen, 28–49. Malden: Wiley-Blackwell, 2010.
DOI: https://doi.org/10.1002/9781444391503.ch3
Google Scholar
Wacław Nowak. Retrospektywna wystawa fotografii. Redakcja Zbigniew E. Zegan. Kraków: Galeria ZPAF, 1977.
Google Scholar
Zakia, Richard D. „Snapshot Photography”. W: The Focal Encyclopedia of Photography, redakcja Michael. R. Peres, 346–349. Amsterdam: Focal Press, 2007.
DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-240-80740-9.50052-0
Google Scholar
Autorzy
Witold Kanickiwitold.kanicki@uap.edu.pl
Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-9837-8460
Witold Kanicki – doktor historii sztuki, adiunkt na Wydziale Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. W latach 2014–2020 wykładowca gościnny Zürcher Hochschule der Künste w Zurychu. Niezależny krytyk i kurator. Jego rozprawa doktorska Ujemny biegun fotografii. Negatywowe obrazy w sztuce nowoczesnej ukazała się w 2016 r. nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria. W marcu 2022 r. wydał książkę Wacław Nowak. Polaroid – fotografia z importu. W latach 2014–2023 kierował grantem Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w którego ramach przewodził zespołowi redakcyjnemu pracującemu nad antologią polskich tekstów o fotografii, opublikowaną w 2023 r. nakładem wydawnictwa Uniwersytetu im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu (Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839–1989. Antologia, wybór tekstów, opracowanie, układ i wstępy Witold Kanicki, Dorota Łuczak, Maciej Szymanowicz). Obecnie pracuje nad historią fotografii natychmiastowej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem czasów PRL.
Statystyki
Abstract views: 37PDF downloads: 69
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Witold Kanicki

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.