Wystawa, której nie było? Allan Kaprow w Warszawie
Filip Lipiński
filip.lipinski@amu.edu.plInstytut Historii Sztuki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4806-2281
Abstrakt
Artykuł dotyczy nieopisanej dotychczas wizyty w Polsce pioniera sztuki happeningu, amerykańskiego artysty Allana Kaprowa w kwietniu 1976 r. Kaprow miał zrealizować w Galerii Foksal wystawę/działanie Activity-Model. Nie jest przy tym jasne, w jakim stopniu planowany projekt doszedł do skutku poza tym, że amerykański artysta wygłosił wykład w galerii Dziekanka. Jednak odnalezione materiały i korespondencja między Wiesławem Borowskim, Kaprowem i Inge Baecker, właścicielką reprezentującej amerykańskiego artystę niemieckiej galerii, rzucają nowe światło na potencjalny bieg zdarzeń, inny niż to wynika choćby z wcześniejszych relacji Borowskiego. W cieniu wizyty Kaprowa pojawia się niemal sensacyjny wątek, związany z jego spotkaniem z Tadeuszem Kantorem w Krakowie, a przede wszystkim z planami Baecker pozyskania prac polskiego artysty do prowadzonej przez nią galerii w Bochum. Celem niniejszego tekstu jest zatem próba uporządkowania faktów oraz częściowej przynajmmniej rekonstrukcji przebiegu wizyty Kaprowa, a także ustalenia motywacji wszystkich zaangażowanych w nią osób. Omawiane tu studium przypadku stanowić ma również przyczynek do aktualnych, ciągle poszerzanych badań nad kontaktami artystycznymi pomiędzy blokiem wschodnim i tzw. Zachodem, zwłaszcza Stanami Zjednoczonymi, w okresie zimnej wojny.
Słowa kluczowe:
Allan Kaprow, happening, Galeria Foksal, zimna wojna, Tadeusz KantorBibliografia
Bałdyga, Janusz. „Pracownia Dziekanka 1974–1978”. W: Dziekanka artystyczna. Fenomen kultury niezależnej na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie 1972–1998, redakcja Joanna Kiliszek, 94–115. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2017.
Google Scholar
Borowski, Wiesław. „Rozmowa z Tadeuszem Kantorem”. W: id., Tadeusz Kantor. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1982.
Google Scholar
Borowski, Wiesław. Zakrywam to, co niewidoczne. Wywiad rzeka. Rozmawiają Adam Mazur i Ewa Toniak. Warszawa: 40 000 Malarzy, 2014.
Google Scholar
Bryzgel, Amy. Performance art in Eastern Europe since 1960. Manchester: Manchester University Press, 2017.
DOI: https://doi.org/10.7765/9781526115607
Google Scholar
Bugajski, Jill. „Tadeusz Kantor’s Publics. Warsaw–New York”. W: Divided Dreamworlds? The Cultural Cold War in East and West, redakcja Gilles Scott-Smith, Joes Segal, Peter Romijn, 53–72. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2012.
DOI: https://doi.org/10.1017/9789048516704.005
Google Scholar
Grzegorek, Michał. „Nos w dupie”. W: Karol Radziszewski. Nos w dupie, 38–81. Warszawa: Galeria Foksal, 2023.
Google Scholar
Hot Art, Cold War. Southern and Eastern European Writing on American Art 1945–1990. Redakcja Claudia Hopkins, Iain Boyd Whyte. New York–London: Routledge, 2020.
Google Scholar
Hussakowska-Szyszko, Maria. „Kto przyjechał, kto wyjechał. Pierwszy pobyt Tadeusza Kantora w Nowym Jorku w 1965 roku”. W: Artyści i Kraków. Studia ofiarowane Tomaszowi Gryglewiczowi, redakcja Jan Ostrowski et al., 111–120. Kraków: Universitas Jagiellonica Cracoviensis, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2022.
Google Scholar
Kaprow, Allan. Essays on the Blurring of Art and Life. Redakcja Jeff Kelley. Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press, 1993.
Google Scholar
Kaprow, Allan. Sweet Wall / Testimonials. Berlin–Bochum: Edition René Block/Baecker Galerie, 1976.
Google Scholar
Michalik, Justyna. Idea bardzo konsekwentna. Happening i teatr happeningowy Tadeusza Kantora. Kraków: Universitas, 2013.
Google Scholar
Autorzy
Filip Lipińskifilip.lipinski@amu.edu.pl
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Polska
https://orcid.org/0000-0002-4806-2281
Filip Lipiński – prof. UAM, dr hab., historyk sztuki, amerykanista, pracownik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się badaniem sztuki nowoczesnej i współczesnej, zwłaszcza amerykańskiej. Autor książek Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych (2021), Hopper wirtualny. Obrazy w pamiętającym spojrzeniu (2013). Stypendysta m.in. Fundacji Fulbrighta, Terra Foundation for American Art i Fundacji Kościuszkowskiej. Zastępca redaktora naczelnego czasopisma „Artium Quaestiones”, tłumacz tekstów naukowych.
Statystyki
Abstract views: 89PDF downloads: 48
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
Od numeru 1/2019 do 4/2022 stosowaliśmy licencję CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
