Trompe l’œil w dekoracjach alba amicorum z około 1750–1815 ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Anna Maja Michalska


Wrocław, Uniwersytet Wrocławski (Polska)
http://orcid.org/0000-0003-2163-4718

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę systematyzacji oraz interpretacji motywów o charakterze iluzjonistycznym – od pojedynczych obiektów ukazanych jako leżące na stronie, poprzez zagięte lub nadpalone rogi kart, aż po kompozycje typu quodlibet – stanowiących elementy wpisów do sztambuchów w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu od połowy XVIII w., od kiedy są one uchwytne w tej kolekcji, do ok. 1815.

Instytucje finansujące

Instytut Sztuki PAN

Słowa kluczowe:

sztambuchy, alba amicorum, trompe-l'œil, quodlibet, XVIII wiek, Śląsk

Amelung, Peter. “Die Stammbücher des 16./17. Jahrhunderts als Quelle der Kultur- und Kunstgeschichte.” In Zeichnungen in Deutschland. Deutsche Zeichner 1540–1640, edited by Heinrich Geissler, vol. 2, 104–113. Stuttgart: Staatsgalerie Stuttgart, 1979.
  Google Scholar

Banet, Ilona, and Marian Szyrocki. “Die Stammbücher der Universitätsbibliothek Wrocław des 16. bis 18. Jahrhunderts.” In Stammbücher als kulturhistorische Quellen, edited by Jörg-Ulrich Fechner, 65–71. München: Kraus International Publications, 1981.
  Google Scholar

Battersby, Michael. Trompe L’Oeil: The Eye Deceived. London: St. Martin’s Academy Editions, 1974.
  Google Scholar

Berger, Harry. Caterpillage. Reflections on Seventeenth Century Dutch Still Life Painting. New York: Fordham University Press, 2011.
  Google Scholar

Białek, Edward. “Die Stammbuchsammlung in der UB Wrocław,” Germanica Wratislaviensia 68 (1985), 133–47
  Google Scholar

Borys, Alicja. “Album Amicorum Johanna Reimanna (1544–1597). Najstarszy znany sztambuch w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.” In Śląska republika uczonych, edited by Marek Hałub, Anna Mańko-Matysiak, vol. 5, 109–28. Dresden: Neisse Verlag; Wrocław: Oficyna Wydawnicza “Atut” – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2012.
  Google Scholar

Brusati, Celeste. “Capitalizing the Counterfeit: Trompe L’Oeil Negotiations.” In Still-Life Paintings from the Netherlands 1550–1720, edited by Alan Chong, Wouter Kloek, 59–71. Zwolle: Waanders Publishers, 1999.
  Google Scholar

Carrasco, Julia. “Kunst und Illusion in Kassel. Eine Einführung.” In Kunst und Illusion. Das Spiel mit dem Betrachter, edited by Justus Lange, Julia Carrasco, 8–12. Petersberg: Michael Imhof Verlag, 2016.
  Google Scholar

Chong. Alan. “Contained Under the Name of Still Life: The Associations of Still-Life Painting.” In Still-Life Paintings from the Netherlands 1550–1720, edited by Alan Chong, Wouter Kloek, 11–37. Zwolle: Waanders Publishers, 1999.
  Google Scholar

Itoh, Tatsuhiko. “Music and Musicians in the German Stammbücher from circa 1750 to circa 1815.” PhD diss., Duke University, Durham, NC, 1992.
  Google Scholar

Kaufmann, Thomas DaCosta, and Virginia Roehrig Kaufmann. “The Sanctification of Nature: Observations on the Origins of Trompe l’oeil in Netherlandish Book Painting of the Fifteenth and Sixteenth Centuries,” The J. Paul Getty Museum Journal 19 (1991): 43–64.
  Google Scholar

Keller, Ines. “Hórčanski (Hortzschansky), Jan (Johann),” In Sächsische Biografie, issued by Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e. V. Accessed 15 August, 2019. http://www.isgv.de/saebi/.
  Google Scholar

Kemp, Cornelia. “Fliege,” headword in digital continuation of Reallexikon zur Deutschen Kunstgeschichte. Accessed August 15, 2020. http://www.rdklabor.de/wiki/Fliege.
  Google Scholar

Krueger, Ingeborg. “Trompe l’oeil oder Quodlibet,” Das Rheinische Landesmuseum Bonn. Berichte aus der Arbeit des Museums 8 (1973): 87–89.
  Google Scholar

Loesch, Perk. Der Freundschaft Denkmal. Stammbücher und Poesiealben aus fünf Jahrhunderten im Bestand der Sächsischen Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek Dresden. Dresden: Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek, 2003.
  Google Scholar

Michalska, Anna, “Świątynie przyjaźni. Funkcje motywu architektury i rzeźby ogrodowej w sztambuchach z przełomu XVIII i XIX wieku na przykładzie zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu,” Quart 13, no. 2 (2018): 22–38.
  Google Scholar

Philippovich, Eugen von. “Quodlibets – eine Abart des Stillebens,”Alte und Moderne Kunst 11, no. 89 (1966): 20–23.
  Google Scholar

Schnabel, Werner Wilhelm. Die Stammbücher und Stammbuchfragmente der Stadtbibliothek Nürnberg, vols. 1–3. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1995.
  Google Scholar

Schnabel, Werner Wilhelm. Das Stammbuch. Konstitution und Geschichte einer textsortenbezogenen Sammelform bis ins erste Drittel des 18. Jahrhunderts. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 2003.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110945577   Google Scholar

Schulz, Daniel. “Spielkarten aus dem Ludwigsburger Schloss,” Das Blatt 29, no. 54 (December 2016): 1–22.
  Google Scholar


Opublikowane
2020-06-30

Cited By / Share

Michalska, A. M. (2020). Trompe l’œil w dekoracjach alba amicorum z około 1750–1815 ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Biuletyn Historii Sztuki, 82(2), 301–324. https://doi.org/10.36744/bhs.644

Autorzy

Anna Maja Michalska 

Wrocław, Uniwersytet Wrocławski Polska
http://orcid.org/0000-0003-2163-4718

Statystyki

Abstract views: 390
PDF downloads: 220


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

Od numeru 1/2019 do 4/2022 stosowaliśmy licencję  CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.