Kino – technika, ruch, abstrakcja. Publikacje w „Bloku” a wczesna myśl filmowa
Małgorzata Radkiewicz
m.radkiewicz@uj.edu.plInstytut Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-6387-0810
Abstrakt
Lata 1924–1926, w których wydawane było pismo „Blok”, to czas intensywnego rozwoju europejskiej myśli filmowej, także w środowiskach Bauhausu i grupy De Stijl. Odczytanie tekstów publikowanych w „Bloku” przez pryzmat wczesnej refleksji o kinie umożliwia prześledzenie wątków wspólnych dla rozważań o sztuce i twórczości filmowej – od kwestii technicznych, związanych z ruchem, po idee filmu abstrakcyjnego. Oprócz artykułów oryginalnych i przedrukowanych, ważny materiał badawczy stanowią też reprodukowane prace Mieczysława Szczuki i Teresy Żarnowerówny, będące próbą indywidualnej interpretacji zjawisk filmowych i ich uchwycenia za pomocą warsztatu plastycznego. Dzięki nim widać wyraźnie, że prezentowane na łamach „Bloku” poglądy na temat estetyki, celów i narzędzi awangardy, podobnie jak ówczesna myśl filmowa, odzwierciedlały dynamikę przemian technicznych, wpływających na sferę artystyczną i determinujących nowe możliwości ekspresji.
Słowa kluczowe:
„Blok. Czasopismo awangardy artystycznej”, kino, ruch, abstrakcja, awangardaBibliografia
Andrew, James Dudley. Główne teorie filmu. Wprowadzenie. Tłumaczenie Andrzej Kołodyński. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, 1995.
Google Scholar
Banaszkiewicz, Władysław. „Film a początki awangardy artystycznej w Polsce”. Kwartalnik Filmowy 36, t. 9, nr 4 (1959): 14–27.
Google Scholar
Bauhausowcy i neoplastycy o filmie i kinie. Artykuły – dokumenty – scenariusze 1921–1936. Redakcja Andrzej Gwóźdź. Wrocław: Wydawnictwo CSNE Uniwersytet Wrocławski, 2023.
Google Scholar
Estetyka i film. Redakcja Alicja Helman. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1972.
Google Scholar
Europejskie manifesty kina. Od Matuszewskiego do Dogmy. Antologia. Redakcja Andrzej Gwóźdź. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002.
Google Scholar
Giżycki, Marcin. Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa: Wydawnictwo Małe, 1996.
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata Radkiewiczm.radkiewicz@uj.edu.pl
Instytut Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0001-6387-0810
Prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz – filmoznawczyni, pracuje w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zajmuje się problematyką tożsamości kulturowej oraz twórczością kobiet w kinie, fotografii i sztuce współczesnej. Autorka monografii: Władczynie spojrzenia. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek (2010), Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918–1939 (2016) oraz Refleksje zza kamery. Reżyserki o kinie i formie filmowej (2022). Publikuje na łamach wielu czasopism, w tym „Camera Obscura”.
Statystyki
Abstract views: 138PDF downloads: 88
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
