Widzialne i wyobrażone – historia muzeum jako przedmiot wiedzy. Na marginesie pierwszego tomu „Muzeum. Historii światowej” Krzysztofa Pomiana
Emilia Olechnowicz
emilia.olechnowicz@ispan.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-4874-3471
Abstrakt
W artykule omówiono opublikowany niedawno polski przekład pierwszego tomu Muzeum. Historii światowej Krzysztofa Pomiana, sytuując go w kontekście dotychczasowych badań tego autora nad relacjami człowieka z czasem i z przedmiotami. Przywołano Pomianowskie ustalenia dotyczące wpływu kultury materialnej na wyobraźnię społeczeństw oraz refleksję nad historią jako dyscypliną wiedzy. Na tym tle przedstawiono najważniejsze tezy Pomiana dotyczące natury kolekcjonowania, a więc pojmowanie kolekcji jako miejsca, w którym symboliczne sensy przedmiotów są tworzone i pomnażane, stanowiąc unikatowe sposoby konceptualizacji i wizualizacji niewidzialnego. W artykule wskazano także te punkty w dziejach kolekcjonerstwa, które stanowią o przejściu od kolekcji prywatnej do publicznego, świeckiego muzeum, a więc historię zbiorów kapitolińskich w Rzymie i florenckiej galerii Uffizi. Zaakcentowana została zmiana, polegająca na przejściu zbiorów z rąk jednostek na własność osób prawnych, a więc ciał politycznych, a tym samym przeorientowanie kolekcji z przeszłości na przyszłość.
Słowa kluczowe:
Krzysztof Pomian, Thomas Browne, muzeum, kolekcjonerstwo, ciała polityczneBibliografia
Browne, Thomas. Hydriotaphia, Urn-burial, or, A Discours of the Sepulchral Urns Lately Found in Norfolk. London: Printed for Henry Brome, 1669.
Google Scholar
Browne, Thomas. „Musaeum Clausum, or, Bibliotheca Abscondita”. W: id, Certain Miscellany Tracts. London: Printed for Charles Mearne, 1684.
Google Scholar
Kantorowicz, Ernst H. Dwa ciała króla. Studium z politycznej teologii średniowiecza. Tłumaczenie Maciej Michalski, Adam Krawiec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
Google Scholar
Lebek, Karolina. „Niematerialne przedmioty w ukrytych wnętrzach: Sir Thomasa Browne’a Musaeum Clausum a wczesnonowożytna konwencja muzealnego katalogowania”. ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura 24–25, nr 1–2 (2012): 10–23.
Google Scholar
Pomian, Krzysztof. Historia. Nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2006.
Google Scholar
Pomian, Krzysztof. Muzeum. Historia światowa. T. 1: Od skarbca do muzeum. Tłumaczenie Tomasz Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2023.
Google Scholar
Pomian, Krzysztof. Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323528258
Google Scholar
Pomian, Krzysztof. Przeszłość jako przedmiot wiedzy. Historia i filozofia w myśli średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323528579
Google Scholar
Pomian, Krzysztof. Zbieracze i osobliwości. Paryż, Wenecja, XVI–XVIII wiek. Tłumaczenie Andrzej Pieńkos. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2012.
Google Scholar
Autorzy
Emilia Olechnowiczemilia.olechnowicz@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-4874-3471
Emilia Olechnowicz, adiunkt w Instytucie Sztuki PAN, redaktorka w Pamiętniku Teatralnym. Jej zainteresowania badawcze obejmują kulturową historię ciała, płci i stroju w XVI i XVII w. Przygotowuje książkę o nowożytnych księgach kostiumowych. Ostatnio opublikowała artykuł „Fashioning Europe: Identity and Dress in Early Modern Costume Books” w Artl@s Bulletin.
Statystyki
Abstract views: 211PDF downloads: 147
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W numerach od 1/2019 do 4/2022 wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Biuletynie Historii Sztuki”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
