Which «Socrates» Was Not Staged by Warsaw Actors for Lenartowicz in 1884?
Marek Dybizbański
andante186@gmail.comUniversity of Opole, Poland (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-4629-6890
Abstract
Teofil Lenartowicz’s “dramatic poem” Sędziowie ateńscy (The Judges of Athens, 1895), eventually published after his death, not only took several years to write, but was also probably rewritten from scratch a number of times, under different titles (including Socrates). Some versions have survived in printed excerpts, others in manuscripts. One of the early redactions, different from the published text based on the last autograph, was the theater version prepared in 1884. The piece was not staged, for reasons that remain unclear. The copy retrieved from the theater is presently highly incomplete (with only one of five acts extant), but its text coincides with another surviving copy; based on the latter, the present article attempts a reconstruction of the performance, as designed by Lenartowicz. Attention has been paid to the stage design, metatheatrical devices, the unstable arrangement of the acts, and the relationship between word and gesture. The article also emphasises that both the theater project and the dramatic text differ strongly from the posthumously published version of the play.
Keywords:
Teofil Lenartowicz, «Socrates», Polish drama 1800–1900, Polish theater 1800–1900, manuscriptReferences
Bartnikowska-Biernat, Magdalena. Teka florencka Lenartowicza: Wokół twórczości literackiej i rzeźbiarskiej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2020.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383127
Google Scholar
Beys, Kostas E. „Prawny, polityczny, filozoficzny i religijny wymiar procesu i stracenia Sokratesa”. Tłumaczenie Ewa Różalska, uzupełnienie Marian Wesoły. Peitho / Examina Antiqua 1, nr 1 (2010): 45–54. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/peitho/article/view/7821/12588.
Google Scholar
Biegeleisen, Henryk. Lirnik mazowiecki: Jego życie i dzieła w świetle nieznanej korespondencyi poety. Warszawa: Nakład Gebethnera i Wolffa, 1913.
Google Scholar
Bojko, Monika. „Antyk jako obraz współczesności w pismach Teofila Lenartowicza”. In Antyk romantyków – model europejski i wariant polski: Rekonesans, redakcja Maria Kalinowska i Bogna Paprocka-Podlasiak, 547–556. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Grado, 2003.
Google Scholar
Dybizbański, Marek, i Włodzimierz Szturc. Mitoznawstwo porównawcze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.
Google Scholar
Graves, Robert. Mity greckie. Tłumaczenie Henryk Krzeczkowski, wstęp Aleksander Krawczuk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967.
Google Scholar
Kelessidou, Anna. „Oskarżyciele Sokratesa”. Peitho / Examina Antiqua 2, nr 1 (2011): 159–168. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/peitho/article/view/7843.
Google Scholar
Kraszewski, Ignacy Józef, i Teofil Lenartowicz. Korespondencja. Opracowanie Wincenty Danek. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1963.
Google Scholar
Królikiewicz, Grażyna. „Symbol i mit w dziele Creuzera”. In Inspiracje Grecji antycznej w dramacie doby romantyzmu: Rekonesans, redakcja Maria Kalinowska, 33–47. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001.
Google Scholar
Lenartowicz, Teofil, i Julia Jabłonowska. Korespondencja. Opracowanie Józef Fert. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2003.
Google Scholar
Lenartowicz, Teofil. „Sędziowie ateńscy: Poemat dramatyczny”. In Poezye, t. 2 (Lwów: Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta, 1895).
Google Scholar
Lenartowicz, Teofil. Sędziowie ateńscy (Lwów: Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta, 1895).
Google Scholar
Raszewski, Zbigniew. „Zasada NiG”. In Trudny rebus: Studia i szkice z historii teatru, 103–108. Wrocław: Wiedza o kulturze, 1990.
Google Scholar
Ratajczak, Dobrochna. „Projekt scenicznego ukształtowania słowa w komedii czasów stanisławowskich”. In Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, redakcja Hanna Dziechcińska, 218–243. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989.
Google Scholar
Sinko, Tadeusz. Hellada i Roma w Polsce: Przegląd utworów na tematy klasyczne w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1933.
Google Scholar
Szturc, Wodzimierz. Ironia romantyczna: Pojęcie, granice i poetyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
Google Scholar
Śmiechowicz, Olga. Arystofanes. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2015.
Google Scholar
Wróbel-Best, Jolanta. „Motyw tańca w wierszu Migocą złote pomarańcze Tadeusza Micińskiego”. In Poezja Tadeusza Micińskiego: Interpretacje, redakcja Anna Czabanowska-Wróbel, Paweł Próchniak i Marian Stala, 371–391. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.
Google Scholar
Authors
Marek Dybizbańskiandante186@gmail.com
University of Opole, Poland Poland
https://orcid.org/0000-0003-4629-6890
Marek Dybizbański - Associate Professor of Literary Studies at the Institute of Literary Studies of the University of Opole. His research interests include the Romantic literature, drama, and theater, the genetics of drama texts, nineteenth-century theater criticism, nineteenth-century popular culture. He published i.a.: Romantyczna futurologia (2005), Tragedia polska drugiej połowy XIX wieku - wzorce i odstępstwa (2009), Od epiki romantycznej do teatru science fiction (2016). He co-authored Mitoznawstwo porównawcze (2006), edited Myśl teatralna doby postyczniowej (2016), and co-edited Światy melancholii. W 500-lecie Melancolii Albrechta Dürera (1514-2014) (2016) i Mity założycielskie w literaturze XIX wieku (2018).
Statistics
Abstract views: 227PDF downloads: 108
License
Copyright (c) 2022 Marek Dybizbański
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Marek Dybizbański, Schiller’s «Robbers» on Polish Stages in the 19th Century: The Translation by Jan Nepomucen Kamiński , Pamiętnik Teatralny: Vol. 69 No. 4 (2020)
- Marek Dybizbański, The Debut Play by Felicjan Faleński , Pamiętnik Teatralny: Vol. 70 No. 2 (2021)
