Wokół dramaturgicznego debiutu Felicjana Faleńskiego
Abstrakt
Nigdy niewydany pierwszy ukończony dramat Felicjana Faleńskiego – Smutne dzieje powstania w Dalekarlii z 1867 roku – odpowiada programowym założeniom Victora Hugo, wedle których dzieło sztuki dramatycznej powinno być „przeszłością ożywioną na rzecz teraźniejszości”. Pisany pod wpływem świeżego wspomnienia powstania styczniowego traktuje o zrywie Szwedów przeciwko dominacji Danii w związku państw skandynawskich ustanowionym przez unię kalmarską u schyłku XIV wieku, przedstawia nadużycia Duńczyków i króla Eryka Pomorskiego, bunt szwedzkich możnowładców i mas ludowych pod dowództwem prostego górnika, obalenie króla, zdradę jednego z feudałów, zamach stanu, skrytobójstwo. Akcja została skomponowana według mechanizmów dziejowych znanych z szekspirowskich kronik z przydaniem w losie monarchy calderonowskiego pierwiastka rządów Bożej opatrzności nad światem ziemskiej historii.
Słowa kluczowe:
Felicjan Faleński, dramat, autograf, XIX wiek, rewolucjaBibliografia
Baczyńska, Beata. Dramaturg w wielkim teatrze historii: Pedro Calderón de la Barca. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2005.
Google Scholar
Chmielowski, Piotr. „Felicjan Faleński jako dramatopisarz”. W: Nasza literatura dramatyczna, t. 2, 66–92. Petersburg, 1898.
Google Scholar
Dąbrowski, Stanisław. „Wiktor Hugo na scenach polskich”. Pamiętnik Teatralny 1, z. 4 (1952): 204–219.
Google Scholar
Grzędzielska, Maria. „«Smutne dzieje powstania w Dalekarlii» – nieznany dramat Felicjana Faleńskiego (1867)”, Przegląd Humanistyczny 8, z. 3 (1964): 123–129.
Google Scholar
Grzędzielska, Maria. Uwagi wstępne do: Felicjan Faleński, „Tańce śmierci”. W: Miscellanea z pogranicza XIX i XX wieku, redakcja Stanisław Pigoń, 115–117. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964.
Google Scholar
Grzędzielska, Maria. „Wiersz i proza w dramatach Felicjana Faleńskiego”. W: Dramat polski XIX i XX wieku: Interpretacje i analizy, redakcja Lech Ludorowski, 151–169. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 1987.
Google Scholar
Grzędzielska, Maria. Wstęp do: Felicjan Faleński, Wybór utworów, III–CXXVIII. Wrocław: Ossolineum, 1971.
Google Scholar
Kott, Jan. „Królowie”. W: Szkice o Szekspirze, 9–55. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962.
Google Scholar
Kowalczuk, Urszula. Felicjan Faleński: Twórczość i obecność, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2002.
Google Scholar
Kowalczykowa, Alina. Ciemne drogi szaleństwa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
Google Scholar
Ratajczakowa, Dobrochna. Obrazy narodowe w dramacie i teatrze. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze”, 1994.
Google Scholar
Skwarczyńska, Stefania. „Wiktor Hugo jako teoretyk dramatu”. Pamiętnik Teatralny 1, z. 4 (1952): 155–203.
Google Scholar
Autorzy
Marek DybizbańskiUniwersytet Opolski Polska
https://orcid.org/0000-0003-4629-6890
dr hab., profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego. Zajmuje się literaturą romantyzmu oraz dramatem i teatrem tej epoki, genetyką tekstów drmatycznych, krytyką teatralną XIX wieku, kulturą popularną XIX wieku. Autor monografii Romantyczna futurologia (2005), Tragedia polska drugiej połowy XIX wieku - wzorce i odstępstwa (2009), Od epiki romantycznej do teatru science fiction (2016) oraz studiów o literaturze i teatrze XIX i XX wieku publikowanych m. in. w „Pamiętniku Literackim”, „Przestrzeniach Teorii”, „Pracach Literackich”, „Wieku XIX”, „Studiach z Kultury Popularnej”, a także w tomach zbiorowych i specjalistycznych słownikach; współautor książki Mitoznawstwo porównawcze (2006) i opracowania antologii Myśl teatralna doby postyczniowej (2016); współredagował monografie zbiorowe Światy melancholii. W 500-lecie Melancolii Albrechta Dürera (1514-2014) (2016) i Mity założycielskie w literaturze XIX wieku (2018).
Statystyki
Abstract views: 291PDF downloads: 211
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Marek Dybizbański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Dybizbański, Kształt «Zbójców» Schillera na scenach polskich XIX wieku – przekład Jana Nepomucena Kamińskiego , Pamiętnik Teatralny: Tom 69 Nr 4 (2020)
- Marek Dybizbański, Jakiego «Sokratesa» nie wystawili Lenartowiczowi aktorzy warszawscy w 1884 roku? , Pamiętnik Teatralny: Tom 71 Nr 2 (2022)
