„Zostanie zdziwiony kolor spojrzenia dłoń skaleczona o powietrze”: rola spojrzenia i dotyku w poezji Zbigniewa Herberta

Ruslana Mańko

doi:10.36744/k.2915

„Zostanie zdziwiony kolor spojrzenia dłoń skaleczona o powietrze”: rola spojrzenia i dotyku w poezji Zbigniewa Herberta

Ruslana Mańko

konteksty@ispan.pl
Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki w Drohobyczu, Zakład Literatury Powszechnej i Polonistyki (Ukraina)
https://orcid.org/0000-0003-1004-9441

DOI: https://doi.org/10.36744/k.2915

Abstrakt

Herbertowska percepcja otaczającego świata odbywa się przede wszystkim poprzez wzrok i dotyk. Taktylne i wizualne doświadczenia tworzą paletę kolorów i dźwięków. Zmysłowy obraz przedmiotów rzeczywistości, przechowywany w świadomości, formuje podstawy wiedzy empirycznej. Zrozumienie Herberta wymaga uzmysłowienia jego sposobów postrzegania świata przedmiotowego. Herbert twierdził, że oczami przyjęta rzeczywistość jest w istocie bardzo subiektywna i nie może być czymś pełnym i stałym. Dotyk staje się ulubioną metaforą poety.

Słowa kluczowe:

badacz, poezja, myślenie, Zbigniew Herbert, wyobraźnia

Bibliografia

Arnheim, Rudolf. Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1978.
Google Scholar

Augustyniak, Piotr. „Wersety panteisty”. Ontologiczne przesłanie Zbigniewa Herberta, [w:] Pojęcia kiełkujące z rzeczy. Filozoficzne inspiracje twórczości Zbigniewa Herberta, za red. J.M. Ruszar, 75–99. Kraków: Wydawnictwo Platan, 2010.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Hermes, pies i gwiazda. Wyd. 2, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Pan Cogito. Warszawa: Czytelnik, 1974.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Poeta wobec współczesności. Odra, №2 (1972): 44-53.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Podwójny oddech, prawdziwa historia nieskończonej miłości. Wiersze dotąd nie publikowane. Wydanie I, Wstęp Barbara Szczepuła, Gdynia: Wydawnictwo Małgorzata Marchlewska, 1999.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Wiersze wybrane. Kraków: Riverdeep, 2004.
Google Scholar

Kaliszewskі, Andrzej. Gry Pana Cogito. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982.
Google Scholar

Kwiatkowski, Jerzy. Imiona prostoty, [w:] Klucze do wyobraźni, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1973.
Google Scholar

Łazicka, Agnieszka. Dotyk, który „widzi”. Próba postawienia problemu. Białostockie Studia Literaturoznawcze, Nr 12, (2018):79–112
Google Scholar

Мерло-Понті, Моріс. Феноменологія сприйняття. Київ: Український Центр духовної культури, 2001.
Google Scholar

Москалець Костянтин. Час на дотик. Критика, №7 (2010):153-154.
Google Scholar

Olbromski, Мariusz. Poeta wierności. Przedmowa, [w:] Збігнєв Герберт, Поезії, пер. з пол. Віктор Дмитрук, Львів: Каменяр, 2007.
Google Scholar

Ruszar, Józef Maria. Zmysły i metafory. Hierarchia zmysłów według Zbigniewa Herberta, [w:] Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta, cz. 1, red. J. M. Ruszar, 244–273. Lublin, 2006.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2024-11-05

Cited By / Share

Mańko, R. (2024) „«Zostanie zdziwiony kolor spojrzenia dłoń skaleczona o powietrze»: rola spojrzenia i dotyku w poezji Zbigniewa Herberta”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 344(1-2), s. 54–60. doi: 10.36744/k.2915.

Autorzy

Ruslana Mańko
konteksty@ispan.pl
Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Iwana Franki w Drohobyczu, Zakład Literatury Powszechnej i Polonistyki Ukraina
https://orcid.org/0000-0003-1004-9441

Rusłana Mańko (Ruslana Manko) – literaturoznawczyni, pracowniczka naukowa i akademicka w Zakładzie Literatury Powszechnej i Polonistyki na Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. Iwana Franki w Drohobyczu. Jest autorką ponad 40 publikacji naukowych, w tym z zakresu polonistyki, m.in. związanych z twórczością Zbigniewa Herberta.

Laureatka Konkursu Poezji Patriotycznej „Złoty Trójzęb” (Ukraina 2011), nagrodzona dyplomem Fundacji „Młoda Polonia” (RP) za przygotowanie laureata międzynarodowego konkursu literackiego (2011).