Zobaczyć „strumień światła”: negacja i ekstaza : (wokół wiersza „Studium przedmiotu” Zbigniewa Herberta)

Joanna Sarbiewska

doi:10.36744/k.3826

To See a “Stream of Light”: Negation and Ecstasy

(on 'Studium przedmiotu', a Poem by Zbigniew Herbert)

Joanna Sarbiewska

konteksty@ispan.pl
Uniwersytet Gdański (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-4164-3200

DOI: https://doi.org/10.36744/k.3826

Abstract

The text proposes to decipher the titular poem by Zbigniew Herbert from the viewpoint of phenomenological and mystical philosophy. In this approach Studium przedmiotu constitutes a study on phenomenological perception that leads to the borders of philosophy. We are dealing with an attempt at description by means of the via negativa method – an ecstatic “source” perception. Herbert was capable of concentrating elements of thought and apophatic spirituality within the language of the poetic metaphor, as if in a lens. Within the process of a transition of perception from Dasein to Sein there emerges the experience of source emptiness opening the perception of “all sides” of objects linked into a “single stream of light”. In this manner the techne of perception discloses the truth of being (aletheia), in which the mute “speech of a chair”, like a bridge, possesses the power of expressing the Heideggerian das Geviert: the unity of Earth, sky, mortals and divinities.

Keywords:

via negativa, ecstatic/source vision, light flow, aletheia, the fourfold (das Geviert), phenomenology, mysticism

References

Derrida, Jacques. Wiara i wiedza. Przeł. P. Mrówczyński. [W:] Religia. Seminarium na Capri prowadzone przez Jacquesa Derridę i Gianniego Vattimo. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
Google Scholar

Didi-Huberman, Georges. Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki. Przeł. B. Brzezicka. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2011.
Google Scholar

Eckhart, Mistrz. Dzieła wszystkie. Przeł. W. Szymona. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 2013.
Google Scholar

Heidegger, Martin. Budować, mieszkać, myśleć. [W:] Odczyty i rozprawy. Przeł. J. Mizera. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2007.
Google Scholar

Heidegger, Martin. Źródło dzieła sztuki. Przeł. J. Mizera. [W:] Drogi lasu. Przeł. J. Gierasimiuk, R. Marszałek, J. Mizera, J. Sidorek, K. Wolicki. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1997.
Google Scholar

Herbert, Zbigniew. Wiersze zebrane. Oprac. edytorskie R. Krynicki. Kraków: Wydawnictwo a5, 2008.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2024-11-05

Cited by

Sarbiewska, J. (2024) “To See a ‘Stream of Light’: Negation and Ecstasy : (on ’Studium przedmiotu’, a Poem by Zbigniew Herbert)”, Konteksty, 344(1-2), pp. 61–64. doi: 10.36744/k.3826.

Authors

Joanna Sarbiewska
konteksty@ispan.pl
Uniwersytet Gdański Poland
https://orcid.org/0000-0002-4164-3200

Joanna Sarbiewska – adiunktka w Zakładzie Filmu i Mediów Instytutu Badań nad Kulturą UG. Autorka książki Ontologia i estetyka filmowych obrazów Wernera Herzoga oraz wielu artykułów naukowych. Nakręciła film Oglądy, oparty na motywach opowiadania Pokój Jeana-Paula Sartre’a. Była prezeską gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz wiceprezeską Pomorskiego Towarzystwa Filozoficzno-Teologicznego.