Treading out the geography of action

About the research practices of the Interdisciplinary Creative and Research Institute "Pracownia"

Maja Dobiasz-Krysiak

konteksty@ispan.pl
Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-9534-6463

Abstract

In the article I look at the practices of walking, working and détournement, present in the activities of the Interdisciplinary Creative  Research Center "Pracownia". This is a creative group that operated in Olsztyn and Warmia at the turn of the 1970s and 1980s and was one of the pioneers of culture animation in Poland. I understand the movement practices of "Pracownia" as methods of research in action, getting to know oneself and the world at a time of cultural crisis, leading to the democratization of life, work and social space. It is a study of the land in order to root in the place and to make changes in it, changing the dominant discourses about work, art, disability or the belonging of places and objects. It is also a subversive action through laughter and détournement aiming at social change. Walking practices are, finally, journeys into oneself, developmental work, showing new aspects of creativity, as well as developing the creator himself.

Supporting Agencies

Tekst napisany w ramach grantu Sonatina 5 pt. Na drodze do animacji kultury. Interdyscyplinarne studium badawcze Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej

Keywords:

walking, Pracownia, Olsztyn, Warmia, researcher, action research, arts based research, détournement

Bibliografia:
  Google Scholar

Archiwum Państwowe w Olsztynie, Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego SSK Pojezierze za okres od 9.XII.79 do 28.XI.78, teczka nr 64 Organizacja jednostek podległych ([Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza] "Pracownia Klub") 1978-1980.
  Google Scholar

Campo Giuliano, Ciało i Głos, przeł. Andrzej Wojtasik, Ewa Oleszko-Molik, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego, Wrocław-Kraków 2016.
  Google Scholar

Brach-Czaina Jolanta, Etos nowej sztuki, PWN, Warszawa 1984.
  Google Scholar

Czyżewski Krzysztof, Etos amatora, „i-miesięcznik trochę inny, 1991, nr 4.
  Google Scholar

Czyżewski Krzysztof, Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, Pogranicze, Sejny 2017.
  Google Scholar

de Certeau Michel, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
  Google Scholar

de Saint-Exupery, Antoine , Mały Książę, przeł. Ewa Łozińska-Małkiewicz, Endik, Warszawa 2021.
  Google Scholar

Derrida, Jacques, Widma Marksa. Stan długu, praca żałoby i nowa Międzynarodówka, przeł. Tomasz Załuski, PWN, Warszawa 2016.
  Google Scholar

Dobiasz-Krysiak Maja, Brud, czyli o regule geografii Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”, „Pamiętnik Teatralny”, Warszawa 2023.
  Google Scholar

Gedroyć Krzysztof, Sygnał ode mnie, [w:] Materiały o Pracowni sierpień 1978-marzec 1980, Pojezierze, Olsztyn 1980.
  Google Scholar

Gedroyć Krzysztof, Listy z dolnego miasta, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2003.
  Google Scholar

Hasiuk Magdalena, "Międzygatunkowa wspólnota wzorca". Kamienie i drzewa w pracy Teatru Węgajty i poezji Andrzeja Sulimy-Suryna, „Performer”, 2021/22, Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego.
  Google Scholar

Hastrup Kirsten, Świadomość mięśniowa. Wytwarzanie wiedzy w Arktyce, przeł. Ewa Klekot, „Teksty Drugie” 2018, nr. 1.
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2018.1.8   Google Scholar

Ingold Tim, Footprints through the weather-world: walking, breathing, knowing, [w:] The Objects of Evidence: Anthropological Approaches to the Production of Knowledge, red. T.H.J. Marchand, “Journal of the Royal Anthropological Institute (N.S.)”, Royal Anthropological Institute 2010.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9655.2010.01613.x   Google Scholar

Ingold Tim, On not knowing and paying attention: How to walk in a possible world, [w:] Walking Methodologies: Sociological Research on the Move, Maggie O’Neill, Claire Edwards, Caitríona Ní Laoire, Mastoureh Fathi and Ger Mullally red., Irish Journal of Sociology, Sage, 2022.
DOI: https://doi.org/10.1177/07916035221088546   Google Scholar

Interdyscyplinarna Placówka Twórczo-Badawcza „Pracownia”, [w:] Sztuka otwarta. Parateatr II. Działania integracyjne, red. E. Dawidejt-Jastrzębska., Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, Wrocław 1981/1982.
  Google Scholar

Kowalewicz Kazimierz, Działania alternatywne w środowisku lokalnym (na przykładzie „Kliniki lalek”, [w:] Kultura dominująca jako kultura obca, red. Janusz Mucha, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
  Google Scholar

Kurowski Bohdan, Pojezierze między dekadami, Informator Zarządu Głównego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie, XI Zjazd Delegatów SS-K „Pojezierze”, grudzień 1979.
  Google Scholar

Łepkowski Krzysztof, Uwagi Krzysztofa Łepkowskiego, gospodarza gospodarstwa biodynamicznego w Pupkach, zanotowane w trakcie warsztatów edukacji ekologicznej. Fragmenty spisane z taśmy video, [w:] Raj globalny. Działania lokalne. Materiały z warsztatów edukacji ekologicznej zorganizowanych przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne w dniach 15/17 maja 1992 roku, Pupki-Bezat.
  Google Scholar

Zachowane - ocalone? O krajobrazie kulturowym i sposobach jego kształtowania, red. Iwona Liżewska, Wiktor Knercer, Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Olsztyn 2003.
  Google Scholar

Materiały o Pracowni sierpień 1978- marzec 1980, Pojezierze, Olsztyn, marzec 1980.
  Google Scholar

Matynia Elżbieta, Demokracja performatywna, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008.
  Google Scholar

Modrzyk Ariel, Krajewski Marek, Wobec ziemi. Między alienacją a zakorzenieniem, „Kultura i Społeczeństwo”, 2022/1.
DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.1.1   Google Scholar

Nycz Ryszard, Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2017.
DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1656   Google Scholar

Style życia w miastach polskich (u progu kryzysu), red. Andrzej Siciński, Ossolineum, Wrocław 1988.
  Google Scholar

Solnit Rebecca, Zew włóczęgi. Opowieści wędrowne, przeł. Anna Dzierzgowska i Sławomir Królak, Karakter, Kraków 2018.
  Google Scholar

Sobaszek Wacław, Spiski życiowe, Stowarzyszenie Węgajty, Węgajty 2021.
  Google Scholar

Sobaszek Wacław, Czy mógłby, „Performer”, 2021/22, Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego.
  Google Scholar

Sulima Roch, Powidoki codzienności, Iskry, Warszawa 2022.
  Google Scholar

Stachura Edward, Kropka nad Ypsylonem [w:] Życie to nie teatr, Anagram, Warszawa 2002.
  Google Scholar

Wyka Anna, Niektóre awangardowe środowiska wzorotwórcze w Polsce, Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Zakład Badań nad Stylami Życia, Warszawa 1983.
  Google Scholar

Vincenz Stanisław, Mit krajobrazu, [w:] Po stronie pamięci. Wybór esejów, Instytut Literacki, Paryż 1965.
  Google Scholar

Z komunistami trzeba było grać w ping-ponga. Rozmowa z Ewą Partum [w:] Performans oporu, red. Agnieszka Sosnowska, Wydawnictwo Bęc Zmiana, Warszawa 2018.
  Google Scholar

Ziółkowski, Grzegorz, Guślarz i eremita. Jerzy Grotowski: od wykładów rzymskich (1982) do paryskich (1997-1998), Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007.
  Google Scholar

Źródła on-line:
  Google Scholar

Święto, Encyklopedia.Grotowski, https://grotowski.net/encyklopedia/swieto.
  Google Scholar

Akcja Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia”, Podróż do domu w opowieści Mai Dobiasz-Krysiak: https://on.soundcloud.com/Ph8SU
  Google Scholar

Wyniesienie obrazów na ulice z okazji przeprowadzki pracowni Władysława Hasiora do galerii w Zakopanem: https://muzeumtatrzanskie.pl/portal/pozycja/Arch/13709/W%C5%82adys%C5%82aw_Hasior_-_0193_Przeprowadzka___11/
  Google Scholar

Film Wieś Godki, reż. Grzegorz Skórski, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych ,Warszawa 1987: https://vimeo.com/115556965.
  Google Scholar

Spis wywiadów:
  Google Scholar

Wywiady prowadzone i nagrywane przez Maję Dobiasz-Krysiak w ramach grantu NCN 2021/40/C/HS2/00038:
  Google Scholar

P_TP_M_70_2022
  Google Scholar

P_R_M_65_MDK_2022
  Google Scholar

P_WP_M_55_MDK_2022
  Google Scholar

P_K_J_65_MDK_2022
  Google Scholar


Published
2024-02-13

Cited by

Dobiasz-Krysiak, M. (2024) “Treading out the geography of action: About the research practices of the Interdisciplinary Creative and Research Institute ‘Pracownia’”, Konteksty, 342(3), pp. 300–313. doi: 10.36744/k.1718.

Authors

Maja Dobiasz-Krysiak 
konteksty@ispan.pl
Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Poland
https://orcid.org/0000-0002-9534-6463

Maja Dobiasz-Krysiak – antropolożka kultury i edukatorka kulturowa. Absolwentka wiedzy o  kulturze ze specjalizacją animacja kultury w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie obroniła doktorat. Autorka artykułów i monografii naukowych Antropozoficzna cywilizacja uzdrowienia. Mit, utopia, rzeczywistość (2014) oraz Szkoła transformacji. O szkole waldorfskiej w dobie przełomu demokratycznego (2021). Pracuje jako adiunktka w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Realizuje tam projekt badawczy Na drodze do animacji kultury. Interdyscyplinarne studium badawcze Interdyscyplinarnej Placówki Twórczo-Badawczej „Pracownia” (Narodowe Centrum Nauki, grant Sonatina). Naukowo zainteresowana badaniem kultury alternatywnej w Polsce i zagadnieniem kryzysu w kulturze. Zajmuje się też relacjami sztuki i edukacji oraz etnograficzno-animacyjnymi badaniami w działaniu.



Statistics

Abstract views: 49
PDF downloads: 128