Teatr wobec wojny: O praktykowaniu wdzięczności

Katarzyna Kręglewska

doi:10.36744/k.1675

The Theatre and War

On Practising Gratitude

Katarzyna Kręglewska

katarzyna.kreglewska@ug.edu.pl
University of Gdańsk (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-7762-6499

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1675

Abstract

The text is dedicated to forms of the presence in Poland of Ukrainian theatrical authors and Ukrainian culture after 24 February 2022. An analysis of ways in which representatives of theatrical milieus reacted to the situation of the catastrophe and changes that occurred within the domain of Ukrainian and Polish theatrical life, as well as their connection with events within social space. The domain of theatrical activity is
treated as a sui generis sphere of contact, i.e. space for meeting the Other, based on mutuality and perceived in reference to questions of cultural mobility. A survey of select theatrical events (which took place
predominantly in the Gdańsk, Gdynia, Sopot Tri-City) constitutes a point of departure for reflections on the role of practising gratitude in the process of constituting a community.

Keywords:

theatre, anthropology, war

References

Adamiecka, Agata, Błasińska, Małgorzata, Dutkiewicz, Jagoda, Dziekan, Monika, Kowalkowska, Dorota, Strzępka, Monika. Polskie Orędzie na Międzynarodowy Dzień Teatru. „e-teatr.pl”, 26.03.2022. https://e-teatr.pl/oredzie-na-miedzynarodowy-dzien-teatru-23599 .
Google Scholar

Apczel, Olena. „…pamiętam, że zapytano mnie o ukraiński teatr i o to, jak został zmieniony przez wojnę”, przeł. Andrij Saweneć. „e-teatr.pl”, 23.02.2023. https://e-teatr.pl/pamietam-ze-zapytano-mnie-o-ukrainski-teatr-i-o-to-jak-zostal-zmieniony-przez-wojne-34581 .
Google Scholar

Artystyczny egzorcyzm przy Długiej 35. „Trójmiasto.pl – Kultura”, 3.11.2022. https://kultura.trojmiasto.pl/Artystyczny-egzorcyzm-przy-Dlugiej-35-n172158.html.
Google Scholar

Axe, David. “Russia Lost A Third Of Its Forces In Ukraine. Now It’s Losing The War”. Forbes, 15.05.2022. https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2022/05/15/russia-lost-a-third-of-its-forces-in-ukraine-now-its-losing-the-war/?sh=fd786a3352e9.
Google Scholar

Bal, Ewa. Wojnowski, Konrad, Strefy kontaktu jako propozycja usytuowanego poznania, [w:]
Google Scholar

Bądźmy w kontakcie! Strefy kontaktu jako narzędzie rozpoznawania współczesności, red. Ewa Bal, Konrad Wojnowski, (Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020).
Google Scholar

Baran, Mirosław. Dramaturgia w cieniu wojny. „Teatr” 2022, nr 12. https://teatr-pismo.pl/19548-dramaturgia-w-cieniu-wojny/.
Google Scholar

Berendt, Zuzanna. Lekcja cudzego języka. „e-teatr.pl”, 7.03.2019, https://e-teatr.pl/lekcja-cudzego-jezyka-a267074 .
Google Scholar

Centkowski, Michał. Ukraińskie artystki: Krzyczymy o wojnie. „Vogue (Polska)”, 7.03.2022. https://www.vogue.pl/a/ukrainskie-artystki-mc .
Google Scholar

„Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2022, nr 169-170. https://didaskalia.pl/pl/numer/didaskalia-169170 .
Google Scholar

Gdańsk Miasto Literatury – kalendarium na stronie internetowej projektu, https://miastoliteratury.com/kalendarium/ .
Google Scholar

Głosy z Ukrainy. Zapiski z wojny. „Teatr” 2022, nr 4. https://teatr-pismo.pl/17985-glosy-z-ukrainy-zapiski-z-wojny/.
Google Scholar

Gulda, Przemysław. Reżyserka Olena Apczel: Najważniejsze, żeby Ukraina w ogóle przetrwała. Rozmowa z Oleną Apczel i Jarosławem Murawskim. „Gazeta Wyborcza –Trójmiasto”, 6.01.2019. https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35635,24329170,najwazniejsze-zeby-ukraina-w-ogole-przetrwala.html.
Google Scholar

Hajszeneć, Anastasija. Teatr w czasie wojny: normalność jako bohaterstwo, przeł. Andrij Saweneć. „e-teatr.pl”, 6.12.2022. https://e-teatr.pl/teatr-w-czasie-wojny-normalnosc-jako-bohaterstwo-32224.
Google Scholar

Ilnycka, Luba. Teatr na służbie, przeł. Katarzyna Kotyńska. „Dwutygodnik” 2022, nr 4 (332). https://www.dwutygodnik.com/artykul/10034-teatr-na-sluzbie.html.
Google Scholar

Karwowska, Anita. Czego dowiedzieliśmy się o sobie dzięki ukraińskim uchodźcom. „Gazeta Wyborcza”, 24.12.2022. https://wyborcza.pl/7,75398,29296302,czego-dowiedzielismy-sie-o-sobie-dzieki-ukrainskim-uchodzcom.html.
Google Scholar

Kwaśniewski, Tomasz. Co skrycie myślimy o Ukraińcach w Polsce? Polaków trzeba edukować. Rozmowa z dr Marią Baran. „Gazeta Wyborcza”, 7.11.2022. https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,29105359,kwasniewski-pyta-o-skrywane-mysli-wobec-ukraincow-nie-obudzimy.html.
Google Scholar

Lech, Kasia. “Theatre as Shelter: on Artists’ in Ukraine (And Beyond) Response to the Russian Invasion”. The Theatre Times, 29.03.2022. https://thetheatretimes.com/theatre-as-shelter-on-artists-in-ukraine-response-to-the-russian-invasion/.
Google Scholar

Lubka, Andrij. Wojna, nie czas na literaturę, przeł. Katarzyna Kotyńska. „Dwutygodnik” 2022, nr 3 (330). https://www.dwutygodnik.com/artykul/9996-wojna-nie-czas-na-literature.html.
Google Scholar

Ludzie kultury wobec wojny w Ukrainie. „e-teatr.pl”. https://e-teatr.pl/ludzie-kultury-wobec-wojny-w-ukrainie-i386.
Google Scholar

Łazar, Anna. Odzyskiwanie przestrzeni. „Tygodnik Powszechny” 2022, nr 51-42.
Google Scholar

Matić, Borisav. “ProEnglish Theatre in Kyiv: It’s Important that Art Doesn’t Stop during War”. The Theatre Times, 19.03.2022. https://thetheatretimes.com/proenglish-theatre-in-kyiv-its-important-that-art-doesnt-stop-during-war/ .
Google Scholar

Matusiak, Agnieszka. Nowa historia. Skok kwantowy w teatrze ukraińskim. „Notatnik Teatralny” 2022, nr 88-89.
Google Scholar

Migaszko, Ołena. Strategie przetrwania teatru, przeł. Marta Kacwin-Duman. „Notatnik Teatralny” 2022, nr 88-89.
Google Scholar

Miłkowski, Tomasz. Obca jak ty. „Dziennikteatralny.pl”, 12.09.2019. http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/obca-jak-ty.html.
Google Scholar

Mój sztandar zasikał kotek. Informacje na temat spektaklu na stronie internetowej TR Warszawa https://trwarszawa.pl/program/moj-sztandar-zasikal-kotek-kroniki-z-donbasu/ .
Google Scholar

Neda Neżdana apeluje o pomoc, przeł. Marta Orczykowska. „e-teatr.pl”, 1.03.2022. https://e-teatr.pl/neda-nezdana-apeluje-o-pomoc-22579.
Google Scholar

Obca. Iinformacje na temat spektaklu na portalu e-teatr: https://e-teatr.pl/obca-s23180.
Google Scholar

Olena Apczel, ukraińska artystka: „Oczywiście, że Rosjanie odejdą. Zwyciężymy, tylko jakim strasznym kosztem”. Sławomir Zagórski rozmawia z O. Apczel. „OKO.press”, 15.05.2022, https://oko.press/olena-apczel-ukrainska-artystka-rosjanie-odejda-jakim-kosztem.
Google Scholar

Oleszko, Switłana. Orędzie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI na 61. Międzynarodowy Dzień Teatru. Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. https://www.instytut-teatralny.pl/2023/03/27/oredzie-polskiego-osrodka-miedzynarodowego-instytutu-teatralnego-iti-na-61-miedzynarodowy-dzien-teatru/.
Google Scholar

Pacewicz, Piotr. Ilu jest uchodźców z Ukrainy?. „Oko.press”, 28.02.2023. Ilu jest uchodźców z Ukrainy w Polsce? Liczymy tak dokładnie, jak się da - OKO.press.
Google Scholar

Palanyczka, Ołeksij, Dziennik lwowski, przeł. Ryszard Kupidura, „Notatnik Teatralny” 2022, nr 88-89.
Google Scholar

Piekarska, Magda. Wojna to nie czas na teatr. Rozmowa z Oleną Apczel, „Teatralny.pl”, 11.03.2022. https://teatralny.pl/rozmowy/wojna-to-nie-czas-na-teatr,3503.html.
Google Scholar

Prot-Klinger, Katarzyna. Uchodźcy, a brzydkie emocje, które są w nas. „Krytyka Polityczna”, 16.03.2022. https://krytykapolityczna.pl/kraj/uchodzcy-a-brzydkie-emocje-ktora-sa-w-nas/.
Google Scholar

Rezydencje Artystyczne Instytutu Teatralnego dla twórczyń i twórców z Białorusi i Ukrainy, 31.01.2023. https://www.instytut-teatralny.pl/2023/01/31/rezydencje-artystyczne-instytutu-teatralnego-dla-tworczyn-i-tworcow-z-bialorusi-i-ukrainy/.
Google Scholar

Rezydentka Teatru Polskiego z prestiżową nagrodą dla dramaturgów. „Gazeta Wyborcza – Bydgoszcz”, 23.11.2022. https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,29171713,rezydentka-teatru-polskiego-z-prestizowa-nagroda-dla-dramaturgow.html.
Google Scholar

Sadura, Przemysław, Sierakowski, Sławomir. Polacy za Ukrainą ale przeciw Ukraińcom. Raport z badań socjologicznych. (Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2022).
Google Scholar

Słownik języka polskiego PWN, hasła: „więzi”, „więzy”; „wdzięczność”; „wdzięczny”, https://sjp.pwn.pl/sjp/wiez;2536356.html i https://sjp.pwn.pl/sjp/wiezy;2536355.html.
Google Scholar

Sobczak, Kornelia. Wojna, іди нахуй. „Dwutygodnik” 2022, nr 2 (328). https://www.dwutygodnik.com/artykul/9971-wojna-%D1%96%D0%B4%D0%B8-%D0%BD%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%B9.html.
Google Scholar

Sroczyńska, Katarzyna. Dziecko uchodźcze będzie w przedszkolu, a moje nie? Pozwólmy sobie na „brzydkie emocje”. Rozmowa z prof. Katarzyną Prot-Klinger. „Więź.pl”, 5.04.2022. https://wiez.pl/2022/04/05/uchodzcy-brzydkie-emocje/.
Google Scholar

Teatr w Blokowisku i Windowisko Od Nowa: OBCA – spektakl grany przez ukraińską aktorkę. Strona internetowa Gdańskiego Archipelagu Kultury, [bd]. https://gak.gda.pl/teatr-w-blokowisku-i-windowisko-od-nowa-obca-spektakl-grany-przez-ukrainska-aktorke/.
Google Scholar

„UKRAINA/УКРАЇНА” – blok tekstów. „Dwutygodnik.com”. https://www.dwutygodnik.com/cykl/81-ukraina%D0%A3%D0%9A%D0%A0%D0%90%D0%87%D0%9D%D0%90.html.
Google Scholar

Ukraina, [w:] Rozproszenie. Almanach Between.Pomiędzy 2023. red. Katarzyna Kręglewska i Tomasz Wiśniewski. (Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo White Dot, 2023), s. 233-242.
Google Scholar

We will win! Glory to Ukraine. Dakha Brakha– oficjalna strona internetowa zespołu. https://www.dakhabrakha.com.ua/en/news/2022/02/24/stop-putin-en/.
Google Scholar

Więzi. Opis przedstawienia na stronie internetowej Teatru Wybrzeże. https://www.teatrwybrzeze.pl/spektakle/wiezi.
Google Scholar

Zamknąć niebo. Z Oksaną Czerkaszyną rozmawia Szymon Kazimierczak. „Teatr” 2022, nr 4. https://teatr-pismo.pl/18000-zamknac-niebo/.
Google Scholar

Nagrania:
Google Scholar

Deputinizacja – czytanie performatywne. Rejestracja na kanale Vimeo Festiwalu Between.Pomiędzy. https://vimeo.com/695068143/7acf43da38?share=copy.
Google Scholar

Switlana Oleshko - Orędzie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu
Google Scholar

Teatralnego ITI. Nagranie na kanale YouTube Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. https://youtu.be/WDYjm_S1f2E.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2023-10-25

Cited by

Kręglewska, K. (2023) “The Theatre and War: On Practising Gratitude”, Konteksty, 340(1-2), pp. 80–92. doi: 10.36744/k.1675.

Authors

Katarzyna Kręglewska
katarzyna.kreglewska@ug.edu.pl
University of Gdańsk Poland
https://orcid.org/0000-0001-7762-6499

Katarzyna Kręglewska-Powązka – teatrolożka i tłumaczka, adiunktka w Zakładzie Dramatu, Teatru i Widowisk na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania badawcze skupia wokół problematyki współczesnego teatru i literatury oraz zagadnień związanych z autobiografizmem. Od 2016 roku związana z Festiwalem Literatury i Teatru Between.Pomiędzy jako zastępczyni dyrektora ds. nauki.