Powrót pustki: O wierszu Jurija Andruchowycza „Zmiana dekoracji”

Ostap Sływynski

doi:10.36744/k.4425

Powrót pustki

O wierszu Jurija Andruchowycza „Zmiana dekoracji”

Artykuł nierecenzowany, Zgłoszenie 24.04.2025, Decyzja redakcji 1.09.2025

Ostap Sływynski

o.slyvynsky@ucu.edu.ua
Katedra Filologii, Ukraiński Uniwersytet Katolicki (Ukraina)
https://orcid.org/0000-0002-2963-6593

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4425

Abstrakt

Wiersz ukraińskiego poety Jurija Andruchowycza Zmiana dekoracji, opublikowany po raz pierwszy w tomie Egzotyczne ptaki i rośliny (1991) i przetłumaczony na polski przez Jacka Podsiadłę, wydaje się dziś, w czasie wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz wymazywania śladów kultury i tożsamości ukraińskiej na terenach zajętych przez Rosję, szczególnie aktualny. Metafora zawarta w tytule wiersza jest jednak ironiczna i myląca, chodzi w nim bowiem nie o powierzchowną zamianę symboli i wzorców jednej kultury na inną, lecz o zastąpienie kultury, wartości, sensów nicością i pustką. Wyraźna antykolonialna i antynihilistyczna wymowa wiersza czyni z niego tekst przemawiający dziś do wrażliwości nie tylko Ukraińców, ale wszystkich narodów zagrożonych autorytaryzmem i agresywnym ekspansjonizmem.

Słowa kluczowe:

dekolonizacja, tożsamość, pustka, ironia, metafora

Bibliografia

Andruchowycz, Jurij. Egzotyczne ptaki i rośliny. Przeł. J. Podsiadło. Biuro Literackie, 2007.
Google Scholar

Andrukhovych, Yuriy. Ekzotychni ptakhy i roslyny. Lileya-NV, 1991.
Google Scholar

Plushch, Leonid. Na karnavali istorii. Suchasnist’, 1978.
Google Scholar

Świetlicki, Marcin. Pieśni profana. Czarne, 1998.
Google Scholar

Zborovs’ka, Nila. „Zavershal’nyj karnaval Yuriya Andrukhovycha.” Vitchyzna, vol. 5, 1997.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2025-12-17

Cited By / Share

Sływynski, O. (2025) „Powrót pustki: O wierszu Jurija Andruchowycza «Zmiana dekoracji»”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 350(3), s. 61–62. doi: 10.36744/k.4425.

Autorzy

Ostap Sływynski
o.slyvynsky@ucu.edu.ua
Katedra Filologii, Ukraiński Uniwersytet Katolicki Ukraina
https://orcid.org/0000-0002-2963-6593

Ostap Sływynski – ukraiński literaturoznawca, poeta i tłumacz. Doktor nauk humanistycznych, wykłada w Katedrze Filologii Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie. Autor prac z dziedziny historii literatur słowiańskich Europy Środkowowschodniej XX i XXI wieku, translatologii oraz antropologii literatury. Autor pięciu tomików poetyckich – po polsku ukazały się wybory wierszy Ruchomy ogień (2009), Adam (2022) i Syrynga (2022). Tłumaczy z polskiego (m.in. Olgę Tokarczuk, Hannę Krall, Andrzeja Stasiuka), bułgarskiego (Georgiego Gospodinowa), angielskiego, macedońskiego. W 2022 roku na podstawie rozmów z ofiarami i świadkami wojny Rosji przeciwko Ukrainie stworzył dokumentalny projekt Słownik wojny (wyd. pol. 2023).