Wymiary wdzięczności

Tadeusz Bartoś

doi:10.36744/k.1602

Wymiary wdzięczności

Tadeusz Bartoś

konteksty@ispan.pl
Akademia Finansów i Biznesu Vistula Warszawa (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-8641-1529

DOI: https://doi.org/10.36744/k.1602

Abstrakt

W świecie, w którym żyjemy, wdzięczność staje się coraz bardziej obowiązkiem, elementem wymiany dóbr. Ginie jej istotna cecha jaką jest spontaniczność. W świecie chrześcijańskim wdzięczność jest wyrazem stosunku do Boga-dobroczyńcy. W kreacjonizmie chrześcijańskim wszystko, co człowiek posiada jest darem, zarówno swoje istnienie jak i zdolność do czynienia dobra (łaska). Deprywacja autonomii wartości ludzkiej jednostki w chrześcijańskiej antropologii sprawia, iż człowiek obciążony jest obowiązkiem wdzięczności totalnej: nie mający nic z siebie, a wszystko otrzymujący w darze. W epoce sprzed dominacji monoteizmów, w czasach starożytnej Grecji, wdzięczność, wedle opinii Fryderyka Nietzschego, była fundamentalnym nastawieniem do świata. Zapomnianym i zagubionym, gdy do głosu doszedł motłoch.

Słowa kluczowe:

Sprawiedliwość, spontaniczność, wymiana, niewdzięczność, zobowiązanie, wolność

Bibliografia

Deleuze, Gilles, Nietzsche i filozofia, tłum. B. Banasiak, Warszawa 1998.
Google Scholar

Horkheimer, Max, Adorno, Theodor W., Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010.
Google Scholar

Horkheimer, Max, Krytyka rozumu instrumentalnego, tłum. H. Walentowicz, Warszawa 2007.
Google Scholar

Mistrz Eckhart, Dzieła wszystkie, t. II, tłum. W. Szymona, Poznań 2015.
Google Scholar

Nietzsche, Friedrich, Poza dobrem i złem, tłum. P. Pieniążek, Dzieła wszystkie, t. 5, Łódź 2018.
Google Scholar

Otto, Walter F., Teophania. Duch religii starogreckiej, Warszawa 2022.
Google Scholar

Sloterdijk, Peter, W cieniu góry Synaj, tłum. B. Baran, Warszaw 2014.
Google Scholar

Platon, Timajos, Kritias albo Atlantyk, tłum. P. Siwek, Warszaw 1986.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Scriptum super Sententiis, https://www.corpusthomisticum.org.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae, https://www.corpusthomisticum.org.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2023-10-25

Cited By / Share

Bartoś, T. (2023) „Wymiary wdzięczności”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 340(1-2), s. 32–36. doi: 10.36744/k.1602.

Autorzy

Tadeusz Bartoś
konteksty@ispan.pl
Akademia Finansów i Biznesu Vistula Warszawa Polska
https://orcid.org/0000-0001-8641-1529

Tadeusz Bartoś – filozof, profesor Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, autor książek filozoficznych: Upadek, niemożliwy (2021), Klątwa Parmenidesa (2020), Koniec prawdy absolutnej. Tomasz z Akwinu w epoce późnej nowoczesności (2012) oraz powieści Mnich. Historia życia, którego nie było (2019).