Recenzja książki Ewy Partygi «Ibsenowskie konstelacje. Ćwiczenia w patrzeniu i czytaniu» (Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016).

Lech Sokół

Abstrakt

Ibsenowskie konstelacje Ewy Partygi prezentują dzieło Ibsena w perspektywie jego związków literackich, artystycznych, filozoficznych. Bodaj najbłyskotliwsze są konstelacje wizualne, w których rozpatruje relacje Ibsena i Muncha, Ibsena „w teatrze fotografii” i fotografię w dramatach Ibsena, wreszcie relację Ibsen – Munch – Vilhelm Hammershøi. Konstelacje filozoficzne obejmują tylko dwa teksty, z których pierwszy prezentuje niezwykłe paralele między Ibsenem jako autorem "Budowniczego Solnessa" i Nietzschem jako autorem "Z genealogii moralności". Drugi z tekstów jest równie odważny, gdyż dotyczy Ibsena i Kierkegaarda w perspektywie metateatralności. Konstelacje skandynawskie i młodopolskie prezentują problem recepcji Ibsena w dramacie i teatrze skandynawskim i polskim. Książka Ewy Partygi podnosi problem obecności Ibsena w teatrze Ingmara Bergmana; jest to pierwsze studium polskie na ten temat. Konstelacje młodopolskie zawierają istotne rewizje polskich mitów ibsenowskich. Pełna recepcja jego dzieła, obejmująca nowoczesne przekłady, artystycznie bogaty odbiór teatralny, naprawdę fachową krytykę teatralną i akademicką, głęboki rezonans widowni zaczęły się niedawno albo właśnie się zaczynają. Ibsenowskie konstelacje należą do tej nowej fali i są książką wybitną.