The Dance for the Theater of the Future: Reading Isadora Duncan
Monika Kwaśniewska
monika.kwasniewska@uj.edu.plJagiellonian University, Krakow (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-1913-4562
Abstract
The author analyzes Isadora Duncan’s ideas expressed in her lecture “The Dance of the Future,” setting them against the backdrop of the manifestos and concepts of Adolphe Appia, Edward Gordon Craig, and Konstantin Stanislavsky, who shared her interests and/or knew her personally. The marginalisation of Isadora Duncan in theater history is interpreted in the article as resulting from the patriarchal character of twentieth- and early twenty-first century theater, based on the cult of great masters. Revisiting Duncan’s ideas is thus a step towards revising historical narratives and speculatively expanding the choice of traditions. Referring to feminist theories, institutional critique, and disability studies, the author identifies the progressive elements of Duncan’s thinking that correspond to innovative trends in contemporary theater and performance practices.
Keywords:
Isadora Duncan, Great Theater Reform, feminism, institutional critique, disability, artistic educationReferences
Anderson, Elizabeth. „Dancing Modernism: Ritual, Ecstasy, and the Female Body”. Literature and Theology 22, no. 3 (2008): 354–367. https://doi.org/10.1093/litthe/frn024.
DOI: https://doi.org/10.1093/litthe/frn024
Google Scholar
Appia, Adolphe. Dzieło sztuki żywej i inne prace. Tłumaczenie Janina Hera, Leszek Kossobudzki i Hanna Szymańska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974.
Google Scholar
Bab, Juliusz. Teatr współczesny: Od Meiningeńczyków do Piscatora. Tłumaczenie Edmund Misiołek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959.
Google Scholar
Berthold, Margot. Historia teatru. Tłumaczenie Danuta Żmij-Zielińska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1980.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Wielka reforma teatru w Europie: Ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław: Ossolineum, 1984.
Google Scholar
Case, Sue-Ellen. Feminism and Theatre. New York: Methuen, 1988.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-19114-7
Google Scholar
Craig, Edward Gordon. O sztuce teatru. Tłumaczenie Maria Skibniewska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985.
Google Scholar
Duncan, Irma. The Technique of Isadora Duncan. New York: Kamin Publishers, 1937. Reprint, Brooklyn Dance Horizons, 1970.
Google Scholar
Duncan, Isadora. Moje życie. Tłumaczenie Karol Bunsch. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1983.
Google Scholar
Duncan, Isadora. Taniec przyszłości. Tłumaczenie Zofia S. [Sokołowska]. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1905. https://polona.pl/item/taniec-przyszlosci-odczyt-izadoryduncan,NjEwNjUXMTg/10/#info:metadata.
Google Scholar
Esslin, Martin. „Teatr modernistyczny: 1890–1920”. W: Historia teatru, redakcja John Russell Brown, tłumaczenie Hanna Baltyn-Karpińska, 341–379. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
Google Scholar
Féral, Josette. „Głosy kobiet: między nostalgią a zmianą”. Tłumaczenie Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera. Didaskalia, nr 113 (2013): 25–34.
Google Scholar
Fischer-Lichte, Erika. Estetyka performatywności. Tłumaczenie Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2008.
Google Scholar
Franko, Mark. „The Invention of Modern Dance”. W: Dancing Modernism / Performing Politics, 1–24. Bloomington: Indiana University Press, 1995.
Google Scholar
Gańczarczyk, Iga. „Truizmy: O dramaturgii”. Didaskalia, nr 151–152 (2019): 2–10. https://doi.org/10.34762/kk0k-m110.
Google Scholar
Gold, Sylvia, and Lorraine Spada. A Selection Of Isadora Duncan Dances: The Schubert Selection. Newport Beach: Sutton Movement Writing Press, 1984. http://dancewriting.org/acrobat/duncan/Isadora_Duncan_Dances.pdf.
Google Scholar
Grosz, Elizabeth. Volatile Bodies: Toward a Corporeal Feminism. Bloomington: Indiana University Press, 1994.
Google Scholar
Hoczyk, Julia. „Kobiecość ucieleśniona: O reprezentacji kobiecego ciała w tańcu modern”. W: Słoboda, Poruszone ciała, 177–192.
Google Scholar
Hyży, Ewa. Kobieta, ciało, tożsamość: Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków: Universitas, 2003.
Google Scholar
Johnson, Kirsty. „Krytyczne ucieleśnienie i problem obsady aktorskiej”. Tłumaczenie Katarzyna Ojrzyńska. W: Odzyskiwanie obecności: Niepełnosprawność w teatrze i performansie, wybór i opracowanie Ewelina Godlewska-Byliniak i Justyna Lipko-Konieczna, 381–410. Warszawa: Fundacja Teatr 21, 2017.
Google Scholar
Keil, Marta, red. Choreografia: autonomie. Poznań: Art Stations Foundation, 2019.
Google Scholar
Klimczyk, Wojciech. „Ambiwalentna moc nowoczesnego rytmu: Jaques-Dalcroze, Fuchs i Święto wiosny”. W: Słoboda, Poruszone ciała, 147–162.
Google Scholar
Klimczyk, Wojciech. „Poszerzanie pola: modernizm, feminizm, (inter)nacjonalizm w ruchu”. W: Polskie artystki awangardy tanecznej: Historie i rekonstrukcje, redakcja Joanna Szymajda, 12–31. Warszawa: Instytut Muzyki i Tańca, 2017.
Google Scholar
Klimczyk, Wojciech. Wizjonerzy ciała: Panorama współczesnego teatru tańca. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.
Google Scholar
Korieniew, Michaił, red. „Zasady biomechaniki Wsiewołoda Meyerholda”. Tłumaczenie Małgorzata Jabłońska. Didaskalia, nr 124 (2014).
Google Scholar
Krakowska, Joanna. „Wstęp: Nieświadome, nieoznaczone, działające”. W: (Nie)świadomość teatru: Wypowiedzi i rozmowy, wybór i redakcja Joanna Krakowska, 7–10. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2018.
Google Scholar
Kurth, Peter. Isadora Duncan. Tłumaczenie Jan Kabat. Warszawa: Świat Książki, 2003.
Google Scholar
Kwaśniewska, Monika. „Empowerment w polskim teatrze (nie)pełnosprawnym”. Czas Kultury, nr 4 (2019). http://czaskultury.pl/czytanki/empowerment-w-polskim-teatrzeniepelnosprawnym/.
Google Scholar
Lehmann, Hans-Thies. Teatr postdramatyczny. Tłumaczenie Dorota Sajewska i Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.
Google Scholar
Leyko, Małgorzata. Teatr w krainie utopii: Monte Verità, Mathildenhöhe, Hellerau, Goetheanum, Bauhaus. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2012.
Google Scholar
McNish, Deric. „Training Actors with Disabilities”. W: New Directions in Teaching Theatre Arts, edited by Anne Fliotsos and Gail S. Medford, 139–156. Cham: Palgrave Macmillan 2018. https://doi.org/10.1007/978-3-319-89767-7_9.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-89767-7_9
Google Scholar
Ojrzyńska, Katarzyna. „Niepełnosprawny Hamlet; Kilka słów o rewolucji, która już się zaczęła”. Widok, nr 24 (2019). https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2019/24-deformacje/niepelnosprawny-hamlet.
Google Scholar
Olszowska, Iwona. Chcę być na sali i pracować. Rozmawiała Anna Królica. Nowy Taniec (strona internetowa), 14 kwietnia 2011. https://taniecpolska.pl/przedruk/59.
Google Scholar
Rancière, Jacques. „Widz wyemancypowany”. Tłumaczenie Adam Ostolski. Krytyka Polityczna, nr 13 (2007): 314–315.
Google Scholar
Raszewska, Hanna, „Modernizmy taneczne w Warszawie dwudziestolecia międzywojennego”. W: Słoboda, Poruszone ciała, 83–100.
Google Scholar
Raszewska-Kursa, Hanna. „Z historii dyskryminacji tańca i choreografii albo feministyczny rant na uprzejmość”. W: Keil, Choreografia: autonomie, 274–295.
Google Scholar
Raszewska-Kursa, Hanna. Skandal, Sztuka, Szkoła: Isadora Duncan w polskim piśmiennictwie tanecznym. Ciało/Umysł (strona internetowa), 4 września 2020. https://cialoumysl.pl/skandal-sztuka-szkola-hanna-raszewska-kursa/.
Google Scholar
Raunig, Gerald. Praktyki instytuujące: Uciekanie, instytuowanie, przekształcanie. Tłumaczenie Aleksandra Bubiło i Bartosz Wójcik. Redakcja Marta Keil. Transversal Texts, nr 1 (2006). https://transversal.at/transversal/0106/raunig/pl.
Google Scholar
Słoboda, Katarzyna, red. Poruszone ciała: Choreografie nowoczesności. Łódź: Muzeum Sztuki, 2017.
Google Scholar
Stanisławski, Konstanty. Etyka. Tłumaczenie Jadwiga Żmijewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2010.
Google Scholar
Stanisławski, Konstanty. Moje życie w sztuce. Tłumaczenie Zofia Petersowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1954.
Google Scholar
Styan, John Louis. Współczesny dramat w teorii i scenicznej praktyce. Tłumaczenie Małgorzata Sugiera. Wrocław: Ossolineum, 1995.
Google Scholar
Taxidou, Olga, „The Dancer and the Übermarionette: Isadora Duncan and Edward Gordon Craig”. Mime Journal, no. 26 (2017): 6–16. https://doi.org/10.5642/mimejournal.20172601.03.
DOI: https://doi.org/10.5642/mimejournal.20172601.03
Google Scholar
Toporkow, Wasilij O. Stanisławski na próbie. Tłumaczenie Jerzy Czech. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2007.
Google Scholar
Wolińska, Kasia, i Frida Sandström. „Pracujące ciało przyszłości”. W: Keil, Choreografia: autonomie, 310–347.
Google Scholar
Authors
Monika Kwaśniewskamonika.kwasniewska@uj.edu.pl
Jagiellonian University, Krakow Poland
https://orcid.org/0000-0003-1913-4562
Assistant Professor at the Department of Theatre and Drama of the Jagiellonian University. Author of books Od wstrętu do sublimacji. Teatr Krzysztofa Warlikowskiego w świetle teorii Julii Kristevej (2009), Pytanie o wspólnotę. Jerzy Grzegorzewski i Jan Klata (2016) and Między hierarchią a anarchią. Teatr - Instytucja - Krytyka (2019). Co-editor (together with Grzegorz Niziołek) of the book Zła pamięć. Przeciw-historia w polskim teatrze i dramacie (2012). Currently, she is involved in contemporary performative acting and institutional criticism.
Statistics
Abstract views: 789PDF downloads: 648
License
Copyright (c) 2021 Monika Kwaśniewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Monika Kwaśniewska, Responsibly Situated Affirmative Criticism: #MeToo in Theater Research , Pamiętnik Teatralny: Vol. 72 No. 3 (2023): Transnational Pathways of Eurasian Performance Arts (with essay cluster curated by Artur Duda)
