O teatrze bulwarowym: Szkic
Dobrochna Ratajczakowa
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8073-4869
Abstrakt
Bulwar i jego teatr to fenomen o mieszanym charakterze, społecznym, politycznym, artystycznym. Możemy mówić przynajmniej o trzech etapach jego dziejów. Na początku mamy prolog, zaczynający się w głębi XVII wieku, a nawet jeszcze wcześniej, w teatrze jarmarcznym, posiadającym własną historię. Stamtąd pochodziły pierwsze zespoły osiedlające się w drugiej połowie XVIII wieku na bulwarach, powstałych po wyburzeniu starych paryskich murów obronnych. Tu narodziła się nowoczesna kultura popularna, w miejscu heterogenicznych praktyk handlowych i konsumpcyjno-rozrywkowych, przyjaznym licznym prywatnym scenom otwieranym po zniesieniu przez rewolucję teatralnego monopolu i wspieranym przez procesy demokratyzacji. Kształtujący się tu multisystem popularnych atrakcji tworzył własną kulturę uczestnictwa i w swej pierwszej wersji powoływał się głównie do ludowej widowni. Gdy po II wojnie następuje konsekracja awangardy, powstaje Eurowizja, a film przechwytuje wielkie przedsięwzięcia handlowo-rozrywkowe, bulwar ulega marginalizacji, choć wciąż ma wiernych odbiorców.
Słowa kluczowe:
historia teatru, teatr bulwarowy, bulwar, inscenizacja, produkcja teatralnaBibliografia
Abercrombie, N., Lash, S., & Longhurst, B. (1998). Przedstawienie popularne: Przerabianie realizmu (E. Mrowczyk-Hearfield, tłum.). W: R. Nycz (red.), Odkrywanie modernizmu: Przekłady i komentarze. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Allévy-Viala, A. (1958). Inscenizacja romantyczna we Francji (W. Natanson, tłum.). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Bourdieu, P. (2007). Reguły sztuki: Geneza i struktura pola literackiego (A. Zawadzki, tłum.). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Brazier, N. (1883). Chroniques des Petits Theatres de Paris (vol. 1-2). Paris: Rouveyre et G. Blond.
Google Scholar
Brzozowska, B. (2009). Spadkobiercy flaneura: Spacer jako twórczość kulturowa – współczesne reprezentacje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Carroll, N. (2011). Filozofia sztuki masowej (M. Przylipiak, tłum.). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
de Certeau, M. (2008). Wynaleźć codzienność: Sztuki działania (K. Thiel-Jańczuk, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Corvin, M. (2001). Dictionnaire encyclopédique du théâtre (vol. 1-2). Paris: Bordas editions.
Google Scholar
de Jomaron-Leyvastre, J. (ed.). (1989). Le theatre en France: Du Moyen Age a nos jours (A. Mnouchkine, preface). Paris: Armand Colin.
Google Scholar
Descotes, M. (1955). Le drame romantique et ses grands créateurs (1827–1839). Paris: Presses universitaires de France.
Google Scholar
Descotes, M. (1964). Le public de théâtre et son histoire. Paris: Presses universitaires de France.
Google Scholar
Duvignaud, J. (1965). L'acteur: Esquisse d'une sociologie du comedien. Paris: Gallimard.
Google Scholar
Gascar, P. (1980). Le Boulevard du Crime. Paris: Hachette-Massin.
Google Scholar
Gengembre, G. (1999). Le théâtre français au XIX siècle. Paris: Armand Colin.
Google Scholar
Ginisty, P. (1910). Melodrame. Paris: Louis-Michaud.
Google Scholar
Jakóbczyk, S. (2005). Na Zachód ze Wschodu: Savoir i Kessel w nowoczesnym przemyśle literackim, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar
Krakovitch, O. (1987). Robert Macaire ou la grande peur des censeurs. Europe, 703–704.
Google Scholar
Naugrette-Christophe, C. (1998). Paris sous le Second Empire, le théâtre et la ville: essai de topographie théâtrale. Paris: Paris Librairie Théâtrale.
Google Scholar
Omilanowska, M. (2004). Świątynie handlu: Warszawska architektura komercyjna doby wielkomiejskiej. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar
Ratajczakowa, D. (2006). Bajka o winie i wodzie: Kilka uwag o muzyce, dramacie i teatrze. W: W krysztale i w płomieniu: Studia i szkice o dramacie i teatrze (t. 1). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Surer, P. (1973). Współczesny teatr francuski: Inscenizatorzy i dramatopisarze (K.A. Jeżewski, tłum.). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Švehla, J. (1983). Deburau: pierrot nieśmiertelny (M. Erhardt-Gronowska, tłum.). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Temkine, R. (1967). L’éntreprise théâtre. Paris: Éditions Cujas.
Google Scholar
Terni, J. (2013). Teatr początków kultury masowej: Francuski wodewil i miasto 1830–1848 (P. Morawski, tłum.). Dialog, 1.
Google Scholar
Ubersfeld, A. (1993). Le drame romantique, Paris: Belin.
Google Scholar
Vessillier, M. (1973). La crise du théâtre privé. Paris: Presses universitaires de France.
Google Scholar
Wałaszewski, Z. (2015). Papierowy jednorożec, klubówka i „Łowca androidów”: O powstawaniu supersystemu rozrywkowego. W: A. Gemra (red.), Literatura i kultura popularna: Badania, analizy, interpretacje. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Google Scholar
Autorzy
Dobrochna RatajczakowaUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-8073-4869
Statystyki
Abstract views: 70PDF downloads: 86
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Dobrochna Ratajczakowa

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY-NC-ND 4.0.
Inne teksty tego samego autora
- Dobrochna Ratajczakowa, O szczodrości: Wspomnienie o Ewie Guderian-Czaplińskiej (1962–2020) , Pamiętnik Teatralny: Tom 69 Nr 1 (2020)
- Dobrochna Ratajczakowa, Splot czasów: Teatr, performans i odtworzenia , Pamiętnik Teatralny: Tom 70 Nr 3 (2021)