Dialog z pierwowzorem literackim: Programy teatralne Andrzeja Mleczki
Marta Cebera
marta.cebera@gmail.comUniwersytet Gdański (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1545-6516
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza wybranych ilustracji Andrzeja Mleczki publikowanych w programach teatralnych Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu (1975–1979) oraz Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi (1979–1988). W odniesieniu do teorii intertekstualności oraz ustaleń Julii Kristevy, Michała Głowińskiego i Ryszarda Nycza autorka podejmuje próbę interpretacji rysunków satyryka jako dialogów z pierwowzorami literackimi – przy użyciu takich środków jak parodia, karykatura i groteska. Opis praktyk intertekstualnych Mleczki został poprzedzony omówieniem różnic i podobieństw między programami opolskimi i łódzkimi. Prace zostały pogrupowane między innymi według kryteriów intertekstualnych zaproponowanych przez Nycza: atrybucji, presupozycji oraz anomalii.
Słowa kluczowe:
program teatralny, Andrzej Mleczko, intertekstualność, satyra, atrybucje, presupozycje, anomalieBibliografia
Balbus, Stanisław. „Stylizacja a problem intertekstualności”. W: Między stylami. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 1993.
Google Scholar
Buchwald, Dorota. „Ideolożki moderne albo wizerunek teatru”. Teatr, nr 6 (2008): 72–76.
Google Scholar
Chudziński, Edward, Adam Komorowski, i Filip Ratkowski. „Poczucie humoru nie jest wartością w Polsce cenioną”. Zdanie, nr 1/2 (2014): 3–12.
Google Scholar
Fik, Marta. „Wesoły Sanitariusz ratuje Konrada”. W: Przeciw, czyli za. Warszawa: Czytelnik, 1983.
Google Scholar
Flera-Iwaniuk, Ewa, red. Galeria Autorska Andrzeja Mleczki. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2015.
Google Scholar
Głowiński, Michał. „O intertekstualności”. Pamiętnik Literacki 77, z. 4 (1986): 75–100.
Google Scholar
Głowiński, Michał, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, i Janusz Sławiński, red. Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
Google Scholar
Górska, Hanna, i Eryk Lipiński. Z dziejów karykatury polskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977.
Google Scholar
Kristeva, Julia. „Słowo, dialog i powieść”. Tłumaczenie Wincenty Grajewski. W: Bachtin: Dialog – język – literatura, redakcja Eugeniusz Czaplejewicz i Edward Kasperski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
Google Scholar
Nycz, Ryszard. „Intertekstualność i jej zakresy: Teksty, gatunki, światy”. Pamiętnik Literacki 81, z. 2 (1990): 95–116.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. „Komentator Mleczko”. W: 100 premier w rysunkach Andrzeja Mleczki, redakcja Elżbieta Gryń i Piotr Mitzner. Łódź: Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, 1989.
Google Scholar
Płoski, Paweł. „Plakat teatralny: Sztuka czy sztuka reklamy?”. Teatr, nr 6 (2008): 65–71.
Google Scholar
Prymlewicz, Karolina. „Słowo i obraz w karykaturze obyczajowej w polskiej prasie okresu i wojny światowej i po odzyskaniu przez Polskę niepodległości”. Rocznik Historii Sztuki 43 (2018): 105–121. https://doi.org/10.24425/rhs.2018.124939.
Google Scholar
Regiewicz, Adam. „Opera mleczana: Między teatralnym komiksem a musicalem”. Pamiętnik Teatralny 72, z. 2 (2023): 85–102. https://doi.org/10.36744/pt.1164.
Google Scholar
Stępień, Tomasz. „Satyra, jaka jest, każdy widzi? O satyrze i satyryczności w polskiej świadomości literackiej XIX i XX wieku”. W: O satyrze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1996.
Google Scholar
Zagańczyk, Marek. „Śmiech po polsku”. Teatr, nr 11 (1991): 13.
Google Scholar
Zagańczyk, Marek. „Teatr Andrzeja Mleczki”. Teatr, nr 7/8 (1991): 24–25.
Google Scholar
Autorzy
Marta Ceberamarta.cebera@gmail.com
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0002-1545-6516
Marta Cebera – doktor nauk o sztuce, adiunkt w Zakładzie Dramatu, Teatru i Widowisk na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Autorka książki Sztuka aktorska Aleksandry Śląskiej (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021). Publikowała w takich czasopismach jak: Pamiętnik Teatralny, Teatr, Zarządzanie w Kulturze, Świat Tekstów. Rocznik Słupski, EKRANy, Fragile, Gdyńskie Zeszyty Filmowe SCRIPT, Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół teatru i dramatu XIX oraz XX wieku, sztuki aktorskiej i jej przemian na przestrzeni lat oraz obecności aktorów w mediach społecznościowych.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Marta Cebera
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marta Cebera, Maski Aleksandry Śląskiej , Pamiętnik Teatralny: Tom 69 Nr 3 (2020)
