Dialogue with the Literary Model: Andrzej Mleczko’s Theatre Programmes
Marta Cebera
marta.cebera@gmail.comUniversity of Gdańsk (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-1545-6516
Abstract
The aim of the article is to analyse selected illustrations by Andrzej Mleczko in the theatre programmes of Teatr im. Jana Kochanowskiego (Jan Kochanowski Theatre) in Opole (1975–1979) and Teatr im. Stefana Jaracza (Stefan Jaracz Theatre) in Łódź (1979–1988). Drawing on intertextuality theory and the findings of Julia Kristeva, Michał Głowiński, and Ryszard Nycz, the author sets out to interpret the cartoonist’s drawings as dialogues with their literary models, in which Mleczko uses means such as parody, caricature, and grotesque. The description of his intertextual practices is preceded by a discussion of the differences and similarities between the Opole and Łódź programmes. The illustrations are grouped based on, i.a., the intertextual criteria proposed by Nycz: attribution, presupposition, and anomaly.
Keywords:
theatre programme, Andrzej Mleczko, intertextuality, satire, attributions, presuppositions, anomaliesReferences
Balbus, Stanisław. „Stylizacja a problem intertekstualności”. W: Między stylami. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 1993.
Google Scholar
Buchwald, Dorota. „Ideolożki moderne albo wizerunek teatru”. Teatr, nr 6 (2008): 72–76.
Google Scholar
Chudziński, Edward, Adam Komorowski, i Filip Ratkowski. „Poczucie humoru nie jest wartością w Polsce cenioną”. Zdanie, nr 1/2 (2014): 3–12.
Google Scholar
Fik, Marta. „Wesoły Sanitariusz ratuje Konrada”. W: Przeciw, czyli za. Warszawa: Czytelnik, 1983.
Google Scholar
Flera-Iwaniuk, Ewa, red. Galeria Autorska Andrzeja Mleczki. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2015.
Google Scholar
Głowiński, Michał. „O intertekstualności”. Pamiętnik Literacki 77, z. 4 (1986): 75–100.
Google Scholar
Głowiński, Michał, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, i Janusz Sławiński, red. Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
Google Scholar
Górska, Hanna, i Eryk Lipiński. Z dziejów karykatury polskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977.
Google Scholar
Kristeva, Julia. „Słowo, dialog i powieść”. Tłumaczenie Wincenty Grajewski. W: Bachtin: Dialog – język – literatura, redakcja Eugeniusz Czaplejewicz i Edward Kasperski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
Google Scholar
Nycz, Ryszard. „Intertekstualność i jej zakresy: Teksty, gatunki, światy”. Pamiętnik Literacki 81, z. 2 (1990): 95–116.
Google Scholar
Nyczek, Tadeusz. „Komentator Mleczko”. W: 100 premier w rysunkach Andrzeja Mleczki, redakcja Elżbieta Gryń i Piotr Mitzner. Łódź: Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, 1989.
Google Scholar
Płoski, Paweł. „Plakat teatralny: Sztuka czy sztuka reklamy?”. Teatr, nr 6 (2008): 65–71.
Google Scholar
Prymlewicz, Karolina. „Słowo i obraz w karykaturze obyczajowej w polskiej prasie okresu i wojny światowej i po odzyskaniu przez Polskę niepodległości”. Rocznik Historii Sztuki 43 (2018): 105–121. https://doi.org/10.24425/rhs.2018.124939.
Google Scholar
Regiewicz, Adam. „Opera mleczana: Między teatralnym komiksem a musicalem”. Pamiętnik Teatralny 72, z. 2 (2023): 85–102. https://doi.org/10.36744/pt.1164.
Google Scholar
Stępień, Tomasz. „Satyra, jaka jest, każdy widzi? O satyrze i satyryczności w polskiej świadomości literackiej XIX i XX wieku”. W: O satyrze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1996.
Google Scholar
Zagańczyk, Marek. „Śmiech po polsku”. Teatr, nr 11 (1991): 13.
Google Scholar
Zagańczyk, Marek. „Teatr Andrzeja Mleczki”. Teatr, nr 7/8 (1991): 24–25.
Google Scholar
Authors
Marta Ceberamarta.cebera@gmail.com
University of Gdańsk Poland
https://orcid.org/0000-0002-1545-6516
Marta Cebera – PhD in art sciences, assistant professor in the Department of Drama, Theater and Performance at the Faculty of Philology, University of Gdansk. Author of the book The Art of Acting by Aleksandra Slaska (University of Gdansk Publishing House, 2021). She has published in such journals as: Pamiętnik Teatralny, Theater, Management in Culture, Świat Tekstów. Slupsk Yearbook, EKRANy, Fragile, Gdynia Film Zeszyty SCRIPT, Pleograf. Quarterly of the Academy of Polish Film. Her research interests focus on theater and drama of the 19th and 20th centuries, the art of acting and its transformations over the years, and the presence of actors in social media.
Statistics
Abstract views: 0PDF downloads: 0
License
Copyright (c) 2025 Marta Cebera
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Marta Cebera, Aleksandra Śląska’s Masks , Pamiętnik Teatralny: Vol. 69 No. 3 (2020)
