Bruno Schulz mówi, kim jest: Odwaga odsłonięcia

Stanisław Rosiek

doi:10.36744/k.4704

Bruno Schulz Says Who He Is

The Courage of Disclosure

Peer-reviewed article, Submitted 28.10.2025, Accepted 10.11.2025

Stanisław Rosiek

rosiek@terytoria.com.pl
Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Gdański (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-8629-3913

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4704

Abstract

The author reconstructs the circumstances of the “coming out” of Bruno Schulz-the painter, i.e. a presentation of his visual works at an exhibition held in Borysław in 1921. By focusing on the perception of those works he discloses the stake of disclosure whose gesture not only described the “tragic ethos”, fascinations, and fears of the author, but also in a provocative manner violates the local, Drohobycz status quo. The text also displays the process of the formation of Schulz’ visual style against the backdrop of the visual culture of the epoch: in this manner it shows the way in which Schulz transcends it and what “courage of disclosure” means in this particular case.

Keywords:

Bruno Schulz, biography, erotism, visual anthropology

References

Archiwum schulzowskie, t. 1: Bruno Schulz w oczach współczesnych. Antologia tekstów krytycznych i publicystycznych z lat 1920–1939, red. Piotr Sitkiewicz, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2021.
Google Scholar

Henryk Trejwart [Henryk Hescheles], Malarze żydowscy, „Chwila” 1920, nr 366.
Google Scholar

Łesia Chomycz, Wokół wystawy w Borysławiu. O dwóch debiutach Brunona Schulza, „Schulz/Forum” 2019, nr 14, s. 13–32.
DOI: https://doi.org/10.26881/sf.2019.14.01 Google Scholar

Al. Stewe [Michał Friedländer], Z wystawy obrazów, „Świt” 1921, nr 11.
Google Scholar

E. Menar [Adolf Bienenstock?], Sztuki graficzne. (Z okazji odbyć się mającej wystawy grafiki oryginalnej w Borysławiu, „Świt” 1921, nr 5.
Google Scholar

S. N-owa, Wrażenia z wystawy (Wystawa obrazów Schulza), „Świt” 1921, nr 6.
Google Scholar

Eduard Fuchs, Die Weiberherrschaft in der Geschichte der Menschheit (mit Alfred Kind), München 1913.
Google Scholar

Eduard Fuchs – zbieracz i historyk, przeł. Hubert Orłowski, [w:] Walter Benjamin, Twórca jako wytwórca, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975.
Google Scholar

in der Caricatur, Verlag M. Ernst, München 1898.
Google Scholar

Die Karikatur der europäischen Völker, A. Hofman & Comp., Berlin 1902.
Google Scholar

Das erotische Element in der Karikatur, Berlin 1904; Die Frau in der Karikatur, Langen, München 1906.
Google Scholar

Richard Wagner in der Karikatur (współautor Ernst Kreowski), B. Behr’s Verlag, München 1907.
Google Scholar

Geschichte der erotischen Kunst, t. 1: Das zeitgeschichtliche Problem, Langen, München 1908 .
Google Scholar

Jan Gondowicz, Trans-Autentyk. Nie-czyste formy Brunona Schulza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2014.
Google Scholar

Heinrich Wörenkamp, Gertrude Perkauf, Erziehungs-Flagellantismus. Sexualkundliche Untersuchungen und ihre Ergebnisse, Leipzig–Wien 1932.
Google Scholar

Serge Fauchereau, Fantazmatyczny świat Brunona Schulza. Wokół „Xięgi bałwochwalczej”, przeł. Paulina Tarasewicz, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2017.
Google Scholar

Małgorzata Kitowska-Łysiak, Uwagi w sprawie kanonu. Brunona Schulza szkicownik młodzieńczy i freski w willi Landaua, „Schulz/Forum” 2013, nr 2.
Google Scholar

Victor I. Soichita, Ustanowienie obrazu. Metamalarstwo u progu ery nowoczesnej, przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2025-12-17

Cited by

Rosiek, S. (2025) “Bruno Schulz Says Who He Is: The Courage of Disclosure”, Konteksty, 350(3), pp. 154–170. doi: 10.36744/k.4704.

Authors

Stanisław Rosiek
rosiek@terytoria.com.pl
Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Gdański Poland
https://orcid.org/0000-0001-8629-3913

Stanisław Rosiek – historyk literatury, eseista, wydawca. Profesor, wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, redaktor naczelny „Schulz/Forum”. W 1995 roku założył wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Autor książek Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety (1997), [nienapisane] (2008), Władza słowa: szkice, notatki, świadectwa (2011), Mickiewicz (po śmierci). Studia i szkice nekrograficzne (2013), Odcięcie. Szkice wokół Brunona Schulza (2021), redaktor (z Włodzimierzem Boleckim i Jerzym Jarzębskim) Słownika schulzowskiego (2004). Otrzymał Nagrodę Kościelskich (1983), Poznańską Nagrodę Literacką (2022), Pomorską Nagrodę Literacką „Wiatr od morza” (2024) i Nagrodę Specjalną Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” (2025).