Mistrz i Muzeum. Perypetie Muzeum Bułhakowa we współczesnym Kijowie

Weronika Grzesiak

doi:10.36744/k.4487

The Master and the Museum. The Misadventures of the Bulgakov Museum in Contemporary Kyiv

Peer-reviewed article, Submitted 28.05.2025, Accepted 1.10.2025

Weronika Grzesiak

weronika.grzesiakowa@gmail.com
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Jagielloński (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-9080-6291

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4487

Abstract

Located in the very center of the Ukrainian capital, the Bulgakov Museum has been operating since 1991, commemorating the life and work of the Russian writer and playwright. Mikhail Bulgakov was born in Kyiv, lived there for the first half of his life, and dedicated some of his works to the city. In certain pieces – particularly those depicting the battles for the city in 1918 and 1919, which he witnessed – anti-Ukrainian sentiments can be found. Because of this, the legitimacy of founding and maintaining the museum has been questioned from the very beginning of the institution's existence. Since Russia’s invasion of eastern Ukraine in 2014, and especially after the outbreak of full-scale war in February 2022, the Bulgakov Museum has come under intensified criticism from various groups. The contemporary history of the museum, the transformations – both implemented and planned – of its exhibition and the evolving narrative presented within its space, the institution’s new missions, and the ways it grapples with the difficult legacy of colonialism are the subjects of this article.

Keywords:

Bulgakov Museum, Kyiv, Ukraine, literary museum, decolonization

References

Michaił Bułhakow, Miasto Kijów [w:] ten sam, Utwory wybrane, t. 1, Państwowy Instytut Wydawniczy, [Warszawa 2018], s. 131–146.
Google Scholar

Marietta Czudakowa, Michaił Bułhakow. Życie nieoczywiste, tłum. Margarita Bartosik,
Google Scholar

SEDNO Wydawnictwo Akademickie, [Warszawa 2020].
Google Scholar

Andrzej Drawicz, Mistrz i diabeł (Michał Bułhakow) [na prawach maszynopisu], nakł. UJ, Kraków 1987.
Google Scholar

Andrzej Drawicz, Mistrz i diabeł. Rzecz o Bułhakowie, Warszawskie Wydawnictwo Literackie
Google Scholar

MUZA SA, [Warszawa 2002].
Google Scholar

Luke Harding, ‘Propaganda literature’: calls to close Mikhail Bulgakov museum in Kyiv,
Google Scholar

“The Guardian”, 31.12.2022. https://www.theguardian.com/culture/2022/dec/31/mikhail-
Google Scholar

bulgakov-museum-kyiv-calls-to-close
Google Scholar

Grzegorz Przebinda, Bułhakow, Bucza i wojna, „Rzeczpospolita”, 16.09.2022. https://kksw.ifw.filg.uj.edu.pl/documents/42052856/0/Przebinda+Bu%C5%82hakow%2C+Bucza+i+wojna+-+rp.pl.pdf/cea3a0ed-1e2c-462a-8709-59c80d81e7eb [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

Татьяна Абрамовна Рогозовская, Юбилейное: До и после Дома Турбиных (Булгаков, Некрасов, Дравич) [w:] Михаил Булгаков, его время и мы, red. Г. Пшебинда, Я. Свежий, „scriptum”, Краков 2012, s. 649–658.
Google Scholar

Boris Sokołow, Michaił Bułhakow. Leksykon życia i twórczości, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2003, s. 170.
Google Scholar

Сьогодні ми займаємось історією Києва — директорка Музею Булгакова, 6.09. 2022.
Google Scholar

https://chytomo.com/sohodni-my-zajmaiemos-istoriieiu-kyieva-dyrektorka-muzeiu-bulhakova/ [dostęp: 28.04.2025]
Google Scholar

У Києві відкрили перший в СНД пам’ятник Михайлу Булгакову, https://web.archive.org/web/20141030205739/http://bucha.com.ua/?newsid=1151063698 [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

У Києві оновили меморіальну дошку на честь українофоба Булгакова, red. Вікторія Оліферук, 26.05.2023
Google Scholar

https://novynarnia.com/2023/05/26/u-kyyevi-vidkryly-novu-memorialnu-doshku-na-chest-ukrayinofoba-bulgakova/ [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

Оксана Заблоцька, „Можливо, це вже буде не музей Булгакова”: про перші кроки деколонізації та осмислення спадку говорить директорка музею, 9.06.2023
Google Scholar

https://suspilne.media/culture/501922-mozlivo-ce-ne-bude-muzeem-bulgakova-pro-persi-kroki-dekolonizacii-ta-osmislenna-spadku-govorit-direktorka-muzeu/ [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

Оксана Забужко, Цей проклятий «квартирный вопрос», Радіо Свобода, 18.06.2015.
Google Scholar

https://www.radiosvoboda.org/a/27079412.html?fbclid=IwAR0mNMl8yL6ayIg65OJW66Mh
Google Scholar

o-W9txpv4_GQjank5SceFWPtfzf_KSBTQ7U [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

https://bulgakovmuseum.com/history [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

https://bulgakovmuseum.com/news/vidpovid-kolektyvu-muzeyu-na-dopys-predstavnyka-
Google Scholar

sekretariatu-nats-spilky-pysmennykiv-ukrainy-myhayla-sydorzhevskogo [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

https://bulgakovmuseum.com/news/na-memorialniy-doshtsi-m-a-bulgakovu-zmineno-tekst [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

https://bulgakovmuseum.com/news/pozytsiya-literaturno-memorialnogo-muzeyu-m-
Google Scholar

bulgakova [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

https://bulgakovmuseum.com/news/i-raptovo-i-grizno-nastala-istoriya-vidkrylas-nova-
Google Scholar

vystavka-v-muzei-z-7-lyutogo [dostęp: 28.04.2025].
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2025-12-17

Cited by

Grzesiak, W. (2025) “The Master and the Museum. The Misadventures of the Bulgakov Museum in Contemporary Kyiv”, Konteksty, 350(3), pp. 219–227. doi: 10.36744/k.4487.

Authors

Weronika Grzesiak
weronika.grzesiakowa@gmail.com
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Jagielloński Poland
https://orcid.org/0000-0001-9080-6291

Weronika Grzesiak – historyczka sztuki, dr nauk humanistycznych. Wykłada w Instytucie Historii Sztuki UJ. Związana z Międzynarodowym Instytutem Badań nad Sztuką IRSA, członkini zarządu Fundacji Wspierania Kultury IRSA. Autorka książki Modernistyczna architektura wschodniokarpackich uzdrowisk: dawne województwa lwowskie i stanisławowskie (2025). Stypendystka Fundacji Lanckorońskich z Brzezia (2025). Współkuratorka wystawy stałej Przekroje. Galeria Architektury Polskiej XX i XXI wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie (2021).