Surrealistyczne aspekty sztuki Andrzeja Pawłowskiego w optyce opowiadań Brunona Schulza
Kinga Burek-Domżalska
kingajburek@gmail.comUniwersytet Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0009-0005-4756-1731
Abstrakt
Twórczość Andrzeja Pawłowskiego nie jest interpretacją prozy Schulza. Teksty pisarza wykorzystałam jako narzędzie badawcze, a zachęcił mnie do tego nowy fakt dotyczący literackich zainteresowań Pawłowskiego. Surrealizm traktuję w swoich badaniach szerzej niż tylko określenie konkretnego kierunku w sztuce – postrzegam go jako swoistą postawę twórczą, która objawia się w różnych okresach historii sztuki oraz u różnych twórców. Analizuję sztukę Pawłowskiego z zakresu różnych mediów: od filmu eksperymentalnego przez fotografię aż po rzeźbę. Uwzględnione zostały wybrane pisma i koncepcje teoretyczne artysty, mające nierozerwalny związek z jego twórczością. Autorska próba wykorzystania badań literackich do badania sztuki wizualnej pozwoliła mi lepiej wykazać niezauważone dotychczas surrealistyczne aspekty jego sztuki.
Słowa kluczowe:
Andrzej Pawłowski, Grupa Krakowska, Cricot, rzeźba, fotografiaBibliografia
ad, Twórca-koordynator, „Echo Krakowa”, nr 238, 1950
Google Scholar
A - Geometria, Hans Arp i Polska: Muzeum Narodowe w Poznaniu, red. Smolińska M., katalog wystawy, Poznań 23.04-9.07.2017
Google Scholar
(an), Sztuka bliżej odbiorcy, „Dziennik Polski” 1975
Google Scholar
Andrzej Pawłowski, Grupa Krakowska, Galeria Krzysztofory, Kraków 11 XII 1964 - 13 I 1965.
Google Scholar
Andrzej Pawłowski - Rozmowa z projektantem, „Projekt”, nr 3, 1973, s. 30-33.
Google Scholar
Andrzej Pawłowski. Twórczość plastyczna 1948-1978, katalog wystawy, luty 1978 Pawilon wystawowy pl. Szczepański 3a, Kraków 1978
Google Scholar
Andrzej Pawłowski. katalog wystawy, Galeria Sztuki Współczesnej w Cieszynie, V-VI, Cieszyn 1987
Google Scholar
Andrzej Pawłowski, katalog wystawy, Galeria Krzysztofory 1988, Kraków 1988
Google Scholar
Andrzej Pawłowski 1925-1986, katalog wystawy, Starmach Gallery czerwiec 1997
Google Scholar
Andrzej Pawłowski 1925-1986, red. Trzupek J., Pawłowski M., katalog wystawy, BWA Katowice 2002
Google Scholar
Andrzej Pawłowski. Paradygmaty nowoczesności, katalog wystawy, Sopot 2014
Google Scholar
Anselmi A. T., A Cracovia un corso di disegno industriale. A school of industrial design at Caracow, „Stile Industria”, nr 29, 1960
Google Scholar
Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa,red. Grabska E., Morawska H., Warszawa 1969
Google Scholar
Banaś K., Wieczór w Cricot II, „Gazeta Krakowska”, 1957
Google Scholar
Bałus W., Figury losu, Kraków 2002
Google Scholar
idem, Tadeusz Kantor 1947. Nowoczesne doświadczenie z nauką , sztuką i Paryżem w tle, Kraków 2021
Google Scholar
Biernacki L., W samym środku projektowania, „Słowo Powszechne”, nr 227, 1977
Google Scholar
Bogucki J., Kineformy, „Życie Literackie”, nr 39, 1957
Google Scholar
Bogucki J., Formy Przemysłowe, „Życie literackie”, nr 26, 1960
Google Scholar
Bogucki J., Kształtowanie maszyn, „Projekt”, nr 4, 1961, s. 16-21
Google Scholar
Bogucki J., Jubileusz i odmłodzenie, Laurka na 5-lecie Grupy Krakowskiej, „Życie Literackie”, nr 10, 1962
Google Scholar
Bogucki J., Fotografowie poszukującym, „Projekt”, nr 1, 1971
Google Scholar
Bogucki J., Krytycy Sztuki proponują, MkiS/CBWA, Warszawa 1975;
Google Scholar
Bojar R., Projektowanie projektantów, „Wiadomości IWP”, nr 1-2, 1971
Google Scholar
Bojar R., Andrzej Pawłowski 1925-1986, „Design. Wiadomości IWP”, nr 2, 1986, s. 89-90
Google Scholar
Bojko S., Szkoła pojednania techniki ze sztuką, „Projekt”, nr 5-6, 1961, s. 57
Google Scholar
Bojko S., Artysta uniwersalny, „Projekt”, nr 5, 1966
Google Scholar
Bojko S., Andrzej Pawłowski-rozmowa z projektantem, „Projekt”, nr 3. 1973
Google Scholar
Bolecki W., Wenus z Drohobycza, Gdańsk 2017
Google Scholar
Borkowski W., Tadeusz Kantor, Warszawa 1982
Google Scholar
Brzękowski J., Kilometraże, „L’Art Contemporain - Sztuka Współczesna” 1929, nr 1
Google Scholar
Budzyński J., Kineformy, „Zebra”, nr 4, 1957
Google Scholar
Chrzanowski T., Andrzej Pawłowski, „Tygodnik Powszechny”, nr 3, 1965
Google Scholar
Cybulski W., Epidiaskopy teatr lalek, „Dziennik Polski”, nr 3, 1953
Google Scholar
Cybulski, Kineformy Pawłowskiego, „Dziennik Polski”, nr 3, 1957
Google Scholar
Czartoryska U., Abstrakcyjne formy Andrzeja Pawłowskiego, „Fotografia”, nr 4, 1957
Google Scholar
Czartoryska U., Uvod u katalog izlozbe suvremene poljske fotografije. Instruction to the Catalogue of the Contemporary Polish Photography Exhibition, CEFFT, Zagrzeb, 1977
Google Scholar
Czartoryska U., Przygody plastyczne fotografii, Warszawa 1965
Google Scholar
Danilczyk L., Andrzej Pawłowski, „Fotografia”, nr 1, 1986, s. 4-7
Google Scholar
Derrida J., Pozycja Rozmowy z Henri Ronsem , Julią Kristevą, Jean-Luisem Houdebrianem i Guy Scarpettą, tłum. Dziadek A., wyd. II, Katowice 2007
Google Scholar
Dubanowska O., Listy z Krakowa. Kabarety, kawa i wiosenne porządki, „Express Poznański”, nr 50, 1957
Google Scholar
Dziedzic M., Prace badawczo-projektowe prof. Andrzeja Pawłowskiego w latach 1963-1985, „Projekt”, nr 4, 1987
Google Scholar
(e) Krakowscy Laureaci Nagród Ministra Kultury i Sztuki, „Echo Krakowa”, nr 164, 1977
Google Scholar
(eba), Laureaci Nagród Miasta Krakowa, „Gazeta Południowa”, nr 120, 1976; (espe),
Google Scholar
Ficowski J., Regiony wielkiej herezji i okolic. Bruno Schulz i jego mitologia, Sejny 2002
Google Scholar
Film bez aktorów czyli spotkanie z abstrakcją, „Film”, nr 38,1965
Google Scholar
Galeria Krzywe Koło, red. J. Zagrodzki, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1990
Google Scholar
Garztecka E., Kineformy Andrzej Pawłowskiego, „Trybuna Ludu”, nr 101, 1957
Google Scholar
Garztecki J., Rewelacja za grosze, „Sztandar Młodych”, nr 34, 1957
Google Scholar
Garztecki J., „Kineformy” i ... czajnik, „Trybuna Ludu”, 1970
Google Scholar
Garztecki J., Andrzej Pawłowski, „Ty i Ja”, nr 6, 1963, s. 2-5
Google Scholar
Garztecki J., Andrzej Pawłowski czyli zabawa, „Fotografia”, nr 3, 1966, s. 59-60
Google Scholar
Głowiński M., Świadectwa i style odbioru, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 3 (21), 1975
Google Scholar
Gutowski M., Wiadomości plastyczne. Pawłowski w Krzysztoforach, „Dziennik Polski”, nr 8, 1965, s. 3;
Google Scholar
Gutowski M., Wiadomości plastyczne. Pawłowski w Pieskowej Skale, „Dziennik Polski”, nr 259, 1966
Google Scholar
Gutowski J., Terra szczelnie zabudowana, „Kultura”, nr 40, 1975
Google Scholar
Gutowski M., Galeria, krytycy i Orbis, „Kultura”, nr 39, 1975
Google Scholar
Hnidziewicz M., Plastyka. O świetle, ruchu i formie, „Kultura”, nr 12, 1978
Google Scholar
Horodyński J., Długi wieczór w Cricot II, „Dziennik Polski” nr 20, 1957
Google Scholar
Hudon W., Lekcja widzenia, „Fotografia”, nr 11, 1969, s. 255-258
Google Scholar
Hussakowska M., Z sal wystawowych. Konfrontacje w Sukiennicach, „Echo Krakowa”, nr 212, 1975
Google Scholar
Janicka K., Surrealizm, Warszawa 1985
Google Scholar
(ka), Z wizytą u laureatów nagród m. Krakowa, „Dziennik Polski”, nr 120, 1976
Google Scholar
Kantor T. Metamorfozy. Teksty o latach 1934-1974, wybrał i opracował: Pleśniarowicz K., red. Lenczowska D., Nowak L., Kraków 2005
Google Scholar
Kantor T., Kineformy Andrzeja Pawłowskiego w teatrze Cricot II, czyli abstrakcjonizm zyskuje prawo obywatelstwa, „Gazeta Krakowska”, nr 29, 1957, s. 3
Google Scholar
Kowalska B., Pawłowskiego dialog z naturą, „Projekt”, nr 4, 1987
Google Scholar
Kow. T., Co nowego w metrażu. Dalsze studia nad abstrakcją, „Film”, nr 15, 1958
Google Scholar
Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012
Google Scholar
Krauze W. Osieki 78 -plener uniwersalny, „Życie Warszawy”, nr 244, 1978, s. 7
Google Scholar
Krupiński J., Metoda kroku wstecz, „Projekt” nr 4, 1987, s. 39-42
Google Scholar
Krupiński J., Intencja i interpretacja Genesis Andrzeja Pawłowskiego, Kraków 2001
Google Scholar
Krupiński J., Filozofia kultury designu. W kręgu myśli Andrzeja Pawłowskiego, Kraków 2014
Google Scholar
Kudliński T., Nowości sezonu. Cricot II, „Tygodnik Powszechny”, nr 4, 1957
Google Scholar
Kudryński L., Wynalazek Andrzeja Pawłowskiego: Kineformy, „Przekrój”, nr 619, 1957
Google Scholar
Ledochowski S., Kineformy Pawłowskiego, „Słowo Powszechne”, nr 106, 1957
Google Scholar
Łagocki Z., Kierunki współczesnej fotografii, „Dziennik Polski” nr 158, 1973
Google Scholar
Łuczak-Surówka K., „Bycie artystą” Andrzeja Pawłowskiego interdyscyplinarne poszukiwania nowych systemów obrazów, Kraków 2000 [mps]
Google Scholar
Madeyski J., Wystawa polska w Moskwie, „Życie Literackie”, nr 367, 1958
Google Scholar
Madeyski J., Od plastyki do produkcji, „Życie Literackie”, nr 439, 1960, s. 5 i 9
Google Scholar
Madeyski J., Sztuka logiki i wyobraźni, „Życie Literackie”, nr 3, 1965, s. 8
Google Scholar
Madeyski J., Retro w Sukiennicach, „Życie Literackie”, nr 31, 1975
Google Scholar
Madeyski J., Jedność wyobraźni - Andrzej Pawłowski, „Gazeta Południowa”, nr 35, 1978
Google Scholar
Madeyski J., Pawłowski, „Życie Literackie”, nr 9, 1986
Google Scholar
Markowska A., Sztuka w Krzysztoforach. Między stylem, a doświadczeniem, Kraków-Cieszyn 2000
Google Scholar
nie sygn., Fotografowie poszukujący, „Fotografia”, nr 7, 1971
Google Scholar
Orłowski W., Osieki 78, „Czas” 1978, s. 24
DOI: https://doi.org/10.1080/09670877809414265
Google Scholar
Otwinowski S., Dziwności nowe i najnowsze, „Życie literackie”, nr 4, 1957, s. 3 i 8
Google Scholar
Owczarski W., Miejsce wspólne, miejsce własne. O wyobraźni Leśmiana, Schulza i Kantora, Gdańsk 2006
Google Scholar
Pawłowski A., referat: Eksploatacja czynników negatywnych w projektowaniu, Seminarium Instytutu Podstaw Konstrukcji Maszyn AGH, Kraków 1977 [mps]
Google Scholar
Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939, red. Wojciechowski A., Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1974
Google Scholar
Płatowicz B., Krakowski plastyk filmuje ruchomą wystawę obrazów, „Echo Krakowa”, nr 102, 1956
Google Scholar
Porębski M., Deska. Chciałbym aby kiedyś profesor Mieczysław Porębski napisał mały esej o tym biednym przedmiocie. T. Kantor: Świadectwa. Rozmowy. Komentarze, Warszawa 1997
Google Scholar
Porębski M., ikonosfera, Warszawa 1972
Google Scholar
Porębski M., Widzieć i rozumieć. To See and Understand, „Projekt”, nr 1, 1976
Google Scholar
Przekraczając medium. Andrzej Pawłowski 1925-1986, red. Borowiec A., Piłakowska M., katalog wystawy, Poznań 2012
Google Scholar
Puget J., Nie tylko o fimie, Kineformy, „Ekran”, nr 28, 1957
Google Scholar
Sadowski M., Nowe Formy? Kineformy czyli Plastyka Ruchu Barwy Przestrzeni, „Za i Przeciw”, nr 33, 1957
Google Scholar
Sandauer A., BÓG, SZATAN, MESJASZ i…?, Kraków 1977
Google Scholar
Sawicki A., Dzieła czy działania, „Kultura”, nr 30, 1973
Google Scholar
Sawicki A. że to dobre było, „Dziennik Polski”, nr 29, 1978, s. 6
Google Scholar
Schulz B. Kometa, „Wiadomości literackie”, nr 35 (774), R. XV, z 21.08.1938, s. 2
Google Scholar
Schulz B., Sklepy cynamonowe. Sanatorium pod Klepsydrą, red. Srokosz U., Kraków-Wrocław 1985
Google Scholar
Schulz B., Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. Jarzębski J., Wrocław 1989
Google Scholar
Schulz B., Proza, przedmowa: Sandauer A., opracowanie listów: Ficowski J., Kraków 1964
Google Scholar
Smolińska M., Haptyczność poszerzona : zmysł dotyku w sztuce polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku, Kraków 2020
Google Scholar
Stanowski A., Krakowscy projektanci w czołówce krajowej, „Gazeta Krakowska”, nr 252, 1967, s. 3
Google Scholar
Sobański T., Kineformy, „Ekran”, nr 9, 1957
Google Scholar
Surrealizm. Teoria i praktyka literacka. Antologia, oprac. i tłum. Adam Ważyk, Warszawa 1976
Google Scholar
Szerszeń T., Powinowactwo z wyboru, [w:] Przekleństwa wyobraźni. Antologia tekstów, katalog wystawy, Przekleństwa wyobraźni, Galeria sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Kraków, 17.06-22.08.2010, red. Bujnowicz K. Ujma M, Kraków 2010
Google Scholar
Pawłowski A., Inicjacje. O sztuce projektowaniu i kształceniu projektantów, Kraków 2001
Google Scholar
Tadeusz Brzozowski, „Tygodnik Powszechny”, nr 24 z 14 VI 1992, w: Grupa Krakowska (dokumenty i materiały), cz. X, Kraków 1993, s. 113
Google Scholar
TKW, 2 razy „Kineformy”, „Film”, nr 42, 1957
Google Scholar
Tuchowska A., Z sal wystawowych. Andrzej Pawłowski, „Echo Krakowa” 1986
Google Scholar
Turowski A., Biomorfizm w sztuce XX wieku. Między biomechaniką a bezformiem, Gdańsk 2019
Google Scholar
Wierzchowska W., Szkoła projektowania form przemysłowych, „Projekt”, nr 4, 1969, s. 2-6
Google Scholar
Wodnicki A., Andrzej Pawłowski, „Zebra”, nr 14, 1957
Google Scholar
Wojna R., I jeszcze raz Kineformy, „Ekran”, nr 17, 1958
Google Scholar
Wyszyński Z., Filmowy Kraków 1896-1971, Kraków 1975
Google Scholar
https://artmuseum.pl/pl/filmoteka/praca/pawlowski-andrzej-kineformy; dostęp: 12.06.2024
Google Scholar
Autorzy
Kinga Burek-Domżalskakingajburek@gmail.com
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0009-0005-4756-1731
Kinga Burek-Domżalska – artystka i badaczka. Doktorantka dyscypliny Sztuki wizualne i konserwacja dzieł sztuki UKEN w Krakowie. Laureatka nagrody im. Mariana Sokołowskiego za najlepszą pracę magisterską w Instytucie Historii Sztuki UJ 2022–2023. Artystka wizualna notowana na II miejscu Kompasu Młodej Sztuki 2024.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Kinga Burek-Domżalska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

