„Und du musst leiden”

Adorno, Theodor. Prismen. Kulturkritik und Gesellschaft. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1963.
  Google Scholar

Bach, Johann Sebastian. Pasja według świętego Jana. https://www.filharmonia.krakow.pl/files/objects/9503/78/libretto%20polskie%20t%C5%82umaczenie.pdf (dostęp: 25.05.2024).
  Google Scholar

Back, Niels. „Johann Sebastian Bach – ein «gewaltiger Gestalter lutherischer Judenpolemik»?“. In Von Luther zu Bach: Bericht über die Tagung 22.-25. September 1996 in Eisenach, edited Renate Steiger, 188-195 Sinzig: Studio, 1999.
  Google Scholar

Bańkowski, Andrzej. Etymologiczny słownik języka polskiego. t. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
  Google Scholar

Barber, Elinore. “Bach and the B-A-C-H Motive.” Bach, no. 2 (1971): 3-5.
  Google Scholar

J. S. Bach. Oxford Composers Companions. Edited Malcolm Boyd. New York: Oxford University Press, 1999.
  Google Scholar

Breitenbach, Alexander. Konzertpianistinnen und -pianisten im Ghetto Theresienstadt. Köln: Hochschule für Musik und Tanz, 2022.
  Google Scholar

Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1985.
  Google Scholar

Celan, Paul. „Fuga śmierci”. Przełożył Jacek Filek, Znak, nr 2 (1995): 158-159.
  Google Scholar

Cijurim we-szirim szel jaldej geto Terezinsztadt 1942-1944. Redakcja Hana Volavková i Abby Kovner, wstęp Jiří Weil, przełożył Abby Kovner. Státní Židovské, Museum v Praze, Praha 1959.
  Google Scholar

Dennis, David B. “«Honor Your German Masters»: The Use and Abuse of «Classical» Composers in Nazi Propaganda”, Journal of Political & Military Sociology, no. 2 (2002): 273-295.
  Google Scholar

Dětské kresby na zastávce k smrti, Terezín 1942-1944. Redakcja Hana Volavková, wstęp Jiří Weil. Praha: Státní Židovské Museum v Praze, 1959.
  Google Scholar

Dori, Gil. Perception of the Holocaust and its Representation in Works by Arie Shapira and Original Composition „by my death…”. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Musical Art. Tempe: Arizona State University, 2016, https://gildori.com/wp-content/uploads/2021/12/Gil-Dori-Dissertation.pdf.
  Google Scholar

Dostojewski, Fiodor. Biesy. Przełożył Tadeusz Zagórski i Zbigniew Podgórzec. W Dzieła wybrane. T. 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984.
  Google Scholar

Dostojewski, Fiodor. Idiota. Przeł. Jerzy Jędrzejewicz. W Dzieła wybrane. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984.
  Google Scholar

Drewniak, Bogusław. Kultura w cieniu swastyki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1969.
  Google Scholar

Erickson, Raymond. “The Early Enlightenment, Jews, and Bach.” The Musical Quarterly, no. 4 (2011). 518-547.
DOI: https://doi.org/10.1093/musqtl/gdr021   Google Scholar

Fischer, Lars. “The Legacy of Anti-Judaism in Bach’s Sacred Cantatas”. In Jews and Protestants. From the Reformation to the Present, edited Irene Aue-Ben-David, and Aya Elyada, and Moshe Sluhovsky, 71-87. Berlin – Boston: De Gruyter, 2020.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110664713-006   Google Scholar

Fleisher, Robert. Twenty Israeli Composers. Voices of a Culture. Wayne State University Press, Detroit 1997.
  Google Scholar

Fligg, David. “(Re)visiting the (Jewish) Archive of Gideon Klein – Terezín, 1941-1944”. In The Routledge Handbook to Music Under German Occupation, 1938-1945. Propaganda, Myth and Reality, edited David Fanning, and Erik Levi, 339-357. London – New York: Routledge, 2020.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315230610-18   Google Scholar

Freeman, Robin. “Gideon Klein, Moravian Composer.” Tempo, no. 59 (2005): 2-18.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0040298205000276   Google Scholar

Hájková, Anna. The Last Ghetto. An Everyday History of Theresienstadt. Oxford University Press, New York 2020.
DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190051778.001.0001   Google Scholar

Heister, Hans-Werner, and Monica Tempian. “Lyric Prose and Melodrama as Forms of Opposition to Nazi Barbarism. Viktor Ullmann’s the Lay of the Love and Death of Cornet Christoph Rilke, for Speaker and Piano (Theresienstadt 1944).” In Word Art + Gesture Art = Tone Art. The Relationship Between the Vocal and the Instrumental in Different Arts, edited Hans-Werner Heister, and Hanjo Polk, and Bernhard Rusam, 423-450. Cham: Springer, 2023.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-20109-7_26   Google Scholar

Grzywacz, Małgorzata. „«Szczególnie obdarowani przez Boga»: przyczynek do dziejów mecenatu nazistowskiego w dziejach muzyki niemieckiej”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica, nr 3 (2015): 86-93.
DOI: https://doi.org/10.5604/20842937.1186513   Google Scholar

Hillesum, Etty. Przerwane życie: pamiętnik 1941–1943. Ułożył i opracował, przedmową poprzedził Jan G. Gaarlandt, tłum. Iwona Piotrowska. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2021.
  Google Scholar

Hoffmann-Axthelm, Dagmar. „Die Judenchöre in Bachs Johannes-Passion. Der Thomaskantor als Gestalter lutherischer Judenpolemik“, Freiburger Rundbrief. Zeitschrift für christlich-jüdische Begegnung, Nr. 5 (1998): 103-111.
  Google Scholar

Hölderlin, Fryderyk. Poezje zebrane: wiersze młodzieńcze, ody i elegie, hymny i śpiewy ojczyźniane, projekty, wiersze z wieży. Przełożył, biografią i objaśnieniami opatrzył Andrzej Lam. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, 2014.
  Google Scholar

Huxley, Aldous. Music at Night: And Other Essays Including Vulgarity in Literature. London: Chatto and Windus, 1957.
  Google Scholar

Karas, Joža. Music in Terezin 1941-1945. Beaufort Books Publishers, New York 1985.
  Google Scholar

Kater, Michael H. The Twisted Muse. Musicians and Their Music in the Third Reich. New York – Oxford: Oxford University Press, 1997.
  Google Scholar

Levi, Erik. “The Aryanization of Music in Nazi Germany.” The Musical Times, Vol. 131 (1990): 19-23.
DOI: https://doi.org/10.2307/965620   Google Scholar

MacCulloch, Diarmaid. Reformation Europe’s House Divided,1490-1700. London: Penguin Books, 2003.
  Google Scholar

Luther, Martin. Von den Juden und ihren Lügen, 91-93. https://docs.google.com/document/d/1IbNr75ZpAMpaUt2X-Tum24lFDk_hHPk86ht0BLeIW9g/edit?pli=1.
  Google Scholar

Manes, Philipp. As If It Were Life: A WWII Diary From the Theresienstadt Ghetto. Edited Ben Barkow, Klaus Leist. Translated Janet Foster, and Ben Barkow, and Klaus Leist. New York: St. Martin's Press, 2009.
  Google Scholar

Mann, Tomasz. Doktor Faustus: żywot niemieckiego kompozytora Adriana Leverkühna, opowiedziany przez jego przyjaciela. Przekład Maria Kurecka i Witold Wirpsza; z komentarzem Leszka Szarugi, Warszawa: Czytelnik 2008.
  Google Scholar

Marissen, Michael. Bach and God. Oxford University Press, New York 2016.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190606954.001.0001   Google Scholar

Marissen, Michael. Lutheranism, Anti-Judaism, and Bach’s „St. John Passion”. New York – Oxford: Oxford University Press, 1998.
DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780195114713.001.0001   Google Scholar

Martyniak, Łukasz. Z getta w Theresienstadt do obozu Auschwitz II-Birkenau. Historia deportacji Żydów z getta w Theresienstadt do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz II-Birkenau. https://artsandculture.google.com/story/sgUhguxlkAgA8A?hl=pl.
  Google Scholar

Mikiciuk, Elżbieta. „Jakież to piękno ma zbawić świat?”, Karto-Teka Gdańska, nr 2 (2022): 3-5.
  Google Scholar

Mikiciuk, Elżbieta. „Kenoza jako Kalofania. Fiodor Dostojewski o tajemnicy Chrystusowego piękna”. Ethos, nr 127 (2019): 299-328.
  Google Scholar

Mocarstwo anonimowe (ankieta w sprawie żydowskiej). Zebrał Adolf Nowaczyński. Warszawa: Perzyński, Niklewicz i S-ka, 1921.
  Google Scholar

Poliakov, Léon. Historia antysemityzmu. T. 1. Przełożył Oskar Hedemann i Agnieszka Rasińska-Bóbr. Kraków: Universitas, 2008.
  Google Scholar

Potter, Pamela M. Most German of the Arts. Musicology and Society from the Weimar Republic to the End of Hitler’s Reich. New Haven – London: Yale University Press, 1998.
  Google Scholar

Proto-Indo-European Etymological Dictionary. A Revised Edition of Julius Pokorny’s Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch. Indo-European Language Revival Association (DNGHU), 2007. https://archive.org/details/etymologicaldictionaryofprotoindoeuropeanlanguagebydnghuadsoqiationzlib.org.
  Google Scholar

Rejak, Sebastian. „Judaizm wobec Szoah. Debata na lamach amerykańskich periodyków żydowskich”. Studia Religiologica, nr 36 (2003): 145-168.
  Google Scholar

Růžičková, Zuzana, and Wendy Holden. Moje życie pełne cudów. Przełożyła Ewa Borówka. Kraków: Znak Horyzomt, 2021.
  Google Scholar

Růžičková, Zuzana, and Wendy Holden. One Hundred Miracles. Music, Auschwitz, Survival and Love. London – New Delhi – Sydney: Bloombsbury, 2020.
  Google Scholar

Ryś, Grzegorz. Chrześcijanie wobec Żydów: od Jezusa po Inkwizycję: XV wieków trudnych relacji. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2023.
  Google Scholar

Stępień-Kutera, Kamila, „Kompozytorzy Terezína. Gideon Klein – muzyka przeciw Zagładzie”. Muzykalia VI. Judaica 1, 2008, 1-7.
  Google Scholar

Stow, Kenneth. The Catholic Church and the Jews, In The Cambridge History of Judaism. Vol. 7. Edited Jonathan Karp, and Adam Sutcliffe, 15-49. New York: Cambridge University Press, 2018.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781139017169.003   Google Scholar

Synod Kościoła Ewangelickiego w Hesji i Nassau (EKHN). Tak zwane „pisma żydowskie” Marcina Lutra w świetle Oświadczenia Doktrynalnego EKHN (1991) i Jubileuszu Reformacji (2017). Przełożyła Ewa Sojka, https://www.prchiz.pl/storage/app//media/pliki/2014-ewangelicki-kosciol-w-hesji-nassau.pdf.
  Google Scholar

Szawerna-Dyrszka, Anna. Poetyka. In Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia, redakcja Zbigniew Kadłubek i Beata Mytych-Forajter i Aleksander Nawarecki, 389-392. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2018.
  Google Scholar

Teksty kantat Jana Sebastiana Bacha. Przełożył Armin Teske (kantaty kościelne), Andrzej A. Teske (kantaty świeckie), Lublin: Polihymnia, 2004.
  Google Scholar

Tomaszewski, Mieczysław, Krzysztof Penderecki jego muzyka. Cztery eseje, Kraków: AM, 1994.
  Google Scholar

Tomaszewski, Mieczysław, „Penderecki: Odwaga bycia sobą”. Teoria Muzyki, nr 8-9 (2016): 213-217.
  Google Scholar

Ze’ev, Noam Ben. „Ejch niszma’ot jecirot ha-Szo’a szel Arik Szapira be-wila Wannsee.” Haaretz, June 16, 2013. https://www.haaretz.co.il/gallery/music/classicalmusic/2013-06-16/ty-article/.premium/0000017f-e6ce-da9b-a1ff-eeef86230000.
  Google Scholar