Między kulturą a tym, co kulturowe

Artykuł recenzowany

Andrzej Zaporowski

az@amu.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4260-8810

Abstrakt

Autor przedstawia człowieka jako istotę działającą m. in. w sposób nieodruchowy. Działanie rozumiane jest jako szczególny rodzaj zdarzenia. Będąc nieodruchowym jest ono uporządkowane, gdyż warunkuje je kultura. Ta ostatnia ujęta jest jako potencjalnie podzielany przez różnych ludzi układ postaw propozycjonalnych. W tym sensie omawiane działanie nazwane jest działaniem kulturowym. Autor podejmuje się rozważenia relacji między kulturą a tym, co kulturowe uznając, że ostatni człon tej relacji nie może tłumaczyć ludzkiego sprawstwa bez odwołania do pierwszego jej członu. Czyni tak, gdyż przywołuje szczególne stanowisko antropologiczne, wedle którego taka możliwość - tłumaczenie ludzkiego sprawstwa bez odwołania do kultury przy zachowaniu tego, co kulturowe – istnieje. Tym samym autor postuluje słabość przywołanego stanowiska. 


Słowa kluczowe:

antropologia, działanie, kultura, to-co-kulturowe, postawa, zdarzenie

Ajdukiewicz, Kazimierz. “Język i znaczenie.” W Język i poznanie, t. 1, K. Ajdukiewicz. Przełożył Franciszek Zeidler. PWN, 1960.
  Google Scholar

Ajdukiewicz, Kazimierz. Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo ANTYK, 2003.
  Google Scholar

Banaszak, Grzegorz i Jerzy Kmita. Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury. Instytut Kultury, 1994.
  Google Scholar

Brubaker, Rogers. Ethnicity without Groups. Harvard University Press, 2004.
DOI: https://doi.org/10.4159/9780674258143   Google Scholar

Davidson, Donald. “Three Varieties of Knowledge.” W Subjective, Intersubjective, Objective, D. Davidson. Oxford University Press, 2001.
DOI: https://doi.org/10.1093/0198237537.001.0001   Google Scholar

Davidson, Donald. “Thinking Causes.” W Truth, Language, and History, D. Davidson. Oxford University Press, Oxford, 2005.
DOI: https://doi.org/10.1093/019823757X.001.0001   Google Scholar

Durkheim, Émile. O podziale pracy społecznej. Przełożyła Elżbieta Tarkowska. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
  Google Scholar

Hall, Edward T. “The Power of Hidden Differences.” W Basic Concepts of Intercultural Communication, edited by Milton J. Bennett. Intercultural Press, 1998.
  Google Scholar

Joyce, James. Ulisses. Przełożył Maciej Słomczyński. Wydawnictwo Zielona Sowa, 1997.
  Google Scholar

Kim, Young Y., and Brent D. Ruben, “Intercultural Transformation. A Systems Theory.” W Theories in Intercultural Communication, edited by Y. Y. Kim and William B. Gudykunst. SAGE Publications, 1988.
  Google Scholar

Nietzsche, Fryderyk. “O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie.”. W Pisma pozostałe 1862-1875, F. Nietzsche. Przełożył Bogdan Baran. Inter Esse, 1993.
  Google Scholar

Putnam, Hilary. “Znaczenie wyrazu ‘znaczenie’”. W H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, H. Putnam. Przełożył Adam Grobler. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
  Google Scholar

Quine, Willard V. O. Na tropach prawdy. Przełożyła Barbara Stanosz. Wydawnictwo Spacja, 1997.
  Google Scholar

Rabinow, Paul. Marking Time. On the Anthropology of the Contemporary. Princeton University Press, 2007.
  Google Scholar

Rabinow, Paul and George E. Marcus, James Faubion, Tobias Rees. Designs for an Anthropology of the Contemporary. Duke University Press, 2008.
DOI: https://doi.org/10.1215/9780822390060   Google Scholar

Wittgenstein, Ludwig. Dociekania filozoficzne. Przełożył Bogusław Wolniewicz. PWN, 1972.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Antropologia kognitywna: Powiedz cokolwiek, a powiem Ci, kim jesteś.” W Antropologiczne wizje kultury, redakcja Barbara Olszewska-Dyoniziak, Wydawnictwo STUDEU 2004.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. Czy komunikacja międzykulturowa jest możliwa? Strategia kulturoznawcza. Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Kultura – ruchomy cel.” Lud 94 (2010): 367-375.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Opis zagęszczony a kryzys przedstawienia – przypadek antropologiczny.” Studia Semiotyczne 27 (2010): 167-176.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Hybrydowy charakter współczesności i kultury. Studium krytyczne.” Studia Kulturoznawcze 1/3 (2013):125-143.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Kultura – działanie – metoda.” Roczniki Kulturoznawcze 4/4 (2013): 5-23.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Kultura w świetle amerykańskiej antropologii współczesności.” Lud 97 (2013): 175-194.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Changing Worlds. A Consequence of the Student-Teacher Interaction.” Kultura i Historia 26 (2014). http://kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/4994.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Kultura – działanie – zagęszczenie.” Filo-Sofija 33 (2016):187-203.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. “Ruchliwa armia kultur.” Przegląd Kulturoznawczy 1/35 (2018): 1-17.
  Google Scholar

Zaporowski, Andrzej. Action, Belief, and Community. Translated by Anna Moroz-Darska. Peter Lang, 2018.
DOI: https://doi.org/10.3726/b14675   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-02-05

Cited By / Share

Zaporowski, A. (2025) „Między kulturą a tym, co kulturowe”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 347(4), s. 106–113. doi: 10.36744/k.3564.

Autorzy

Andrzej Zaporowski 
az@amu.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Polska
https://orcid.org/0000-0002-4260-8810

Andrzej Zaporowski – mgr etnografii, dr filozofii, uzyskał habilitację w dyscyplinie nauk o poznaniu i komunikacji społecznej, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierownik Pracowni Historii i Metodologii Nauk o Kulturze Instytutu Kulturoznawstwa tej uczelni. Autor kilku (współredaktor jednej) monografii i kilkudziesięciu artykułów w j. polskim i angielskim poświęconych problematyce na przecięciu antropologii, filozofii, nauk o kulturze i komunikacji. 

 



Statystyki

Abstract views: 40
PDF downloads: 23