W zwierciadle wygnania: Ja z jednej i Ja z drugiej strony naprawdę strasznej wody

Adam Lipszyc

doi:10.36744/k.3401

W zwierciadle wygnania

Ja z jednej i Ja z drugiej strony naprawdę strasznej wody

Artykuł recenzowany

Adam Lipszyc

adamlipszyc@gmail.com
Instytut Filozofii i Socjologii PAN (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6425-7812

DOI: https://doi.org/10.36744/k.3401

Abstrakt

Artykuł dotyczy rozstrojenia tożsamości, do jakiego dochodzi za sprawą doświadczenia migracji. Na wstępie autor proponuje garść koncepcji psychoanalitycznych (niesamowitości, zwierciadlanego odbicia, sobowtóra), które mogłyby stanowić punkt wyjścia dla właściwego wywodu. Następnie skupia się na analizie czterech filmów (Dom z piasku i mgły, Pogorzelisko, Czyj to dom?, Opiekunka), które od różnych stron ukazują doświadczenie wychodźcze. Autor wydobywa powracające w tych filmach motywy lustrzanych odbić i żywiołu akwatycznego, które okazują się kluczem do wyłaniającego się z tych dzieł obrazu tożsamości rozszczepionej przez dyslokację, zdolnej do komunikacji ze sobą i otoczeniem jedynie pod warunkiem uznania zasadniczych aporii swojej kondycji. Szczególnie dużo uwagi Autor poświęca sposobowi, w jaki owo rozstrojenie manifestuje się w relacjach rodzic–dziecko.

Słowa kluczowe:

Film, Psychoanaliza, Migracja, Sobowtór, Woda

Bibliografia

Dolar, Mladen. „Będę przy Tobie w Twoją noc poślubną.” Przeł. Kornelia Domaradzka. „wunderBlock: Psychoanaliza i Filozofia.” 2022. Nr 1. S. 38–39.
Google Scholar

Ferenczi, Sandor Thalassa. New York: W.W. Norton, 1968.
Google Scholar

Freud, Sigmund Niesamowite. W: tenże. Pisma psychologiczne. Przeł. Robert Reszke. Warszawa: KR, 1997, s. 233–262.
Google Scholar

Lacan, Jacques. The Mirror Stage as Formative of the I Function as Revealed in Psychoanalytic Experience, w: tenże. Écrit. Przeł. Bruce Fink. New York–London: W.W. Norton, 2006, s. 75–81.
Google Scholar

Lemma, Alessandra. Minding the Body. New York–London: Routledge, 2010.
Google Scholar

Mitchell, Juliet. Siblings: Sex and Violence. Cambridge: Polity, 2003.
Google Scholar

Otto Rank, Der Doppelgänger, Wien 1925.
Google Scholar

Donald W. Winnicott, Playing and Reality, Routledge, New York–London 2005, s. 149–159.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2025-02-05

Cited By / Share

Lipszyc, A. (2025) „W zwierciadle wygnania: Ja z jednej i Ja z drugiej strony naprawdę strasznej wody”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 347(4), s. 51–56. doi: 10.36744/k.3401.

Autorzy

Adam Lipszyc
adamlipszyc@gmail.com
Instytut Filozofii i Socjologii PAN Polska
https://orcid.org/0000-0002-6425-7812

Adam Lipszyc – prof. IFiS PAN, pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, uczy w Graduate School for Social Research, na Uniwersytecie SWPS oraz na Uniwersytecie Muri im. Franza Kafki. W IFiS PAN kieruje Ośrodkiem Myśli Psychoanalitycznej. Redaktor naczelny czasopisma „Wunderblock. Psychoanaliza i Filozofia”. Zajmuje się filozoficznymi konsekwencjami psychoanalizy, filozofią literatury i dwudziestowieczną myślą żydowską. Ostatnio opublikował książkę Melville: Ostatki tożsamości (2022), a tom jego esejów Papierowy nos literatury. Pisanie i psychonaliza ukaże się wkrótce nakładem wydawnictwa Austeria. Laureat nagrody „Literatury na Świecie” im. Andrzeja Siemka, nagrody Allianz Kulturstiftung i Nagrody Literackiej Gdynia. Od 2019 członek kapituły NLG.