„Od skrzywdzenia do wdzięczności”

Trauma jako zasób ruchów nurtu pro-life

Marta Zimniak-Hałajko

m.zimniak@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4081-6579

Abstrakt

W artykule podejmuję temat relacji ruchów szeroko rozumianego nurtu „pro-life” i kultury terapeutycznej. W pierwszej części tekstu przyglądam się praktykom komunikacyjnym organizacji „pro-life” i „pro-choice”, z jakimi kontaktują się kobiety w nieplanowanej ciąży. Następnie omawiam koncepcje „traumy” i „stygmy”, które stanowią zaplecze teoretyczne podejmowanych przez działaczy i działaczki obu opcji światopoglądowych interwencji o charakterze konsolacyjnym i wzmacniającym. W kolejnej części tekstu prezentuję trzy inicjatywy nurtu „pro-life”, kierujące swą ofertę do osób z doświadczeniem aborcji: rekolekcje, program „Powrót i odnowa” oraz terapię NEST. Szczególną uwagę zwracam na potencjał redefinicji pojęć i sytuacji społecznych, jaki mogą mieć te inicjatywy. W podsumowaniu analizuję społeczne funkcje narracji o stracie oraz świadectwa, a także sposób, w jaki pojęcie wdzięczności pomaga rozszerzyć zakres terminu „pro-life”.


Słowa kluczowe:

pro-life, wdzięczność, antropologia

American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-III. Washington, 1980.
  Google Scholar

Augustyniak, Piotr. Jezus Niechrystus. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2021.
  Google Scholar

Bearak, Jonathan, and Anna Popinchalk, Bela Ganatra, Ann-Beth Moller, Özge Tunçalp, Cynthia Beavin, Lorraine Kwok, Leontine Alkema. „Unintended Pregnancy and Abortion by Income, Region, and the Legal Status of Abortion: Estimates from a Comprehensive Model for 1990–2019”. Lancet Global Health, no. 8 (2020): e1152–e1161. https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(20)30315-6/fulltext.
DOI: https://doi.org/10.1016/S2214-109X(20)30315-6   Google Scholar

Briere, John, and Catherine Scott. Podstawy terapii traumy. Diagnoza i metody terapeutyczne. Translated by Paweł Nowak. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia, 2010.
  Google Scholar

Chazan, Bogdan, and Witold Simon, ed. Aborcja. Przyczyny, następstwa, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Wektory, 2009.
  Google Scholar

Coleman, Priscilla K, and Catherine T. Coyle, Martha Shuping, Vincent M. Rue. „Induced Abortion and Anxiety, Mood, and Substance Abuse Disorders: Isolating the Effects of Abortion in the National Comorbidity Survey”. Journal of Psychiatric Research, no. 8 (2009): 770-776. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022395608002380?via=ihub.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2008.10.009   Google Scholar

Czykwin, Elżbieta. Stygmat społeczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  Google Scholar

Foster, Diana Greene. The Turnaway Study: Ten Years, a Thousand Women, and the Consequences of Having – or Being Denied – an Abortion. New York: Scribner, 2020.
  Google Scholar

Goffman, Erving. Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Translated by Aleksandra Dzierżyńska, Joanna Tokarska-Bakir. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007.
  Google Scholar

Gruszecka, Eufrozyna. „Wdzięczność a szczęśliwe życie”. Psychologia Społeczna, no. 4 (2011): 316-329.
  Google Scholar

Illouz, Eva. Uczucia w dobie kapitalizmu. Translated by Zygmunt Simbierowicz. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.
  Google Scholar

Jacyno, Małgorzata. Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  Google Scholar

James, Jenny M. „Turning to a Reproductive Justice Framework for Inclusive Dialogue across Differences”. Intersections, no. 57 (2023): 30-34. https://digitalcommons.augustana.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1610&context=intersections.
  Google Scholar

Jankowski, Jan, and Anna Awtuch, Beata Rusiecka. „Ocaleni. Kategoria ocalonego i jej wybrane formy”. Psychoonkologia, no. 3 (2017): 113–134.
DOI: https://doi.org/10.5114/pson.2017.77299   Google Scholar

Jankowski, Jan. Żałoba zniekształcona a „syndrom ocalonego od aborcji”. 2021.
  Google Scholar

https://zywanadzieja.pl/attachments/Zaloba_znieksztalcona.pdf.
  Google Scholar

Jeffes, Jonathan. Co się dzieje po aborcji? Druga strona historii. Translated by Damian Dekowski. Toruń: Fundacja „Kłos”, 2016.
  Google Scholar

Jeffes, Jonathan. Nieplanowana ciąża. Jak rozmawiać z nastolatkami. Translated by Damian Dekowski. Toruń: Fundacja „Kłos”, 2017.
  Google Scholar

Kostecka, Jolanta. „Spiralna koncepcja czasu w prawie kanonicznym
  Google Scholar

– inspiracje pastoralne”. Teologia Praktyczna, no. 20 (2019). https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tp/article/view/26361/24040.
  Google Scholar

Lesiak, Magdalena, and Gabriela Wtorkiewicz. „Adopcja alternatywą aborcji”. In Aborcja. Przyczyny, następstwa, terapia, edited by Bogdan Chazan and Witold Simon. Wrocław: Wydawnictwo Wektory, 2009.
  Google Scholar

Licskai, Megann. „Pro-Life Science. The Production and Circulation of Reproductive Knowledge in North American Anti-Abortion Movements, 1968-2003”. PhD diss., 2022. https://www.proquest.com/openview/2ffd86eaf3e25e8cf7a2c9cae5d27c34/1?cbl=18750&diss=y&pq-origsite=gscholar.
  Google Scholar

Łysak, Tomasz, ed. Antologia studiów nad traumą. Kraków: Universitas, 2015.
  Google Scholar

Makara-Studzińska, Marta, and Iwona Partyka, Piotr Ziemecki. „Zespół stresu pourazowego – rys historyczny, terminologia, metody pomiaru”. Current Problems of Psychiatry, no 2 (2012): 109-114. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/269261/makara-studzinska_partyka_ziemecki_zespol_stresu_pourazowego_2012.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 111.
  Google Scholar

Misztal, Barbara A. The Challenges of Vulnerability. In Search of Strategies for a Less Vulnerable Social Life. London, New York: Palgrave Macmillan, 2011.
  Google Scholar

Murray, Hannah, and Yasmin Pethania, Evelina Medin. „Survivor Guilt. A Cognitive Approach”. Cognitive behaviour therapist, no. 14 (2021). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7611691/.
DOI: https://doi.org/10.1017/S1754470X21000246   Google Scholar

Ney, Philip, and Claudia Sheils, Marek Gajowy, „Post Abortion Survivor Syndrome (PASS): Signs and Symptoms”. Southern Medical Journal, no. 12 (2006): 1405–1406.
DOI: https://doi.org/10.1097/01.smj.0000251372.56344.bf   Google Scholar

Peterson, Christopher, and Nansook Park, Nnamdi Pole, Wendy D’Andrea, Ann Arbor, Martin E. P. Seligman. „Strengths of Character and Posttraumatic Growth”. Journal of Traumatic Stress, no. 2 (2008), s. 214-217.
DOI: https://doi.org/10.1002/jts.20332   Google Scholar

Pollitt, Katha. Pro. Odzyskajmy prawo do aborcji. Translated by Jakub Głuszak. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015.
  Google Scholar

Popławski, Maciej. „Psychoterapia i nowoczesność. Perspektywa socjologiczna”. PhD diss., 2021. https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4058, dostęp 10.04.2023.
  Google Scholar

Rothschild, Babette. Ciało pamięta. Rewolucja w terapii traumy. Translated by Anna Owsiak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021.
  Google Scholar

Rusak, Agata. Ona zraniona. Od skrzywdzenia do wdzięczności. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2021.
  Google Scholar

Ryś, Maria. „Psychologiczne skutki przerywania ciąży. Możliwości pomocy kobietom z zespołami postaborcyjnymi”. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, no. 4 (2014): 332-357. https://www.stowarzyszeniefidesetratio.pl/Presentations0/2014-4Rys.pdf.
  Google Scholar

Simon, Witold, and Marek Gajowy. „Terapia grupowa dla osób doświadczających następstw przemocy, zaniedbania i straty ciąży”. Psychiatria Polska, no. 6 (2002): 929-944.
  Google Scholar

Simon, Witold. „Mourning the Person One Could Have Become: The Existential Transition for the Psychotherapy Clients Experienced by Abuse or Neglect”. Aggression and Violent Behavior, no. 5 (2009): 423-432. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S135917890900086X?casa_token=fid8RXWYnowAAAAA:wZLUJ9lYeCEW995bSU4xTraUa9Jtj4dFFT6auQtzJ2TR5QfRz2nm-H0ytXmXj2Q39TRXD1iClOc.
  Google Scholar

Simon, Witold. Psychoterapia grupowa dla osób z doświadczeniem traumy. In Aborcja. Przyczyny, następstwa, terapia, edited by Bogdan Chazan and Witold Simon. Wrocław: Wydawnictwo Wektory, 2009.
  Google Scholar

Simon, Witold, and Piotr Śliwka. „Effectiveness of Group Psychotherapy for Adult Outpatients Traumatized by Abuse, Neglect, and/or Pregnancy Loss: A Multiple-Site, Pre-Post-Follow-Up, Naturalistic Study”. International Journal of Group Psychotherapy, no. 2 (2012): 283-308.
DOI: https://doi.org/10.1521/ijgp.2012.62.2.283   Google Scholar

Steinberg, Julia R., and Lawrence B. Finer, „Examining the Association of Abortion History and Current Mental Health: A Reanalysis of the National Comorbidity Survey Using a Common-Risk-Factors Model”. Social Science and Medicine, no. 1 (2010): 72-82.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2010.10.006   Google Scholar

https://www.guttmacher.org/sites/default/files/pdfs/pubs/journals/j.socscimed.2010.10.006.pdf.
  Google Scholar

Steuden, Stanisława, and Konrad Janowski. „Trauma – kontrowersje wokół pojęcia, diagnoza, następstwa, implikacje praktyczne”. Roczniki Psychologiczne, no. 3 (2016): 549-565. https://www.kul.pl/files/1479/193/roczniki_psychologiczne_20163_art._pl._s._steuden.pdf.
DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2016.19.3-5pl   Google Scholar

Świerkosz, Monika. „Ciała podatne na zranienie. Judith Butler, samozniszczenie i radykalne akty oporu”. Etyka, no. 57 (2018): 69-86. https://etyka.uw.edu.pl/index.php/etyka/article/view/27/14.
DOI: https://doi.org/10.14394/27   Google Scholar

Tylikowska, Anna. Pozytywna psychologia wdzięczności. In Pamięć, osobowość, osoba. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Annie Gałdowej, edited by Aleksandra Tokarz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
  Google Scholar

Wydrzyńska, Justyna, and Karolina Więckiewicz, Natalia Broniarczyk, Kinga Jelińska,
  Google Scholar

Chcę pisać o aborcji bez stygmy. Poradnik dla osób pracujących w mediach. Warszawa: Aborcyjny Dream Team, 2019. https://aborcyjnydreamteam.pl/wp-content/uploads/2022/09/aborcja_bez_stygmy_poradnik-1.0.pdf.
  Google Scholar

Zadumińska, Beata. Syndrom postaborcyjny. Laboratorium hodowania kryzysu. In A jak hipokryzja. Antologia tekstów o aborcji, władzy, pieniądzach i sprawiedliwości, edited by Claudia Snochowska-Gonzalez. Warszawa: Wydawnictwo O Matko!, 2011.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-10-25

Cited By / Share

Zimniak-Hałajko, M. (2023) „«Od skrzywdzenia do wdzięczności»: Trauma jako zasób ruchów nurtu pro-life”, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 340(1-2), s. 178–194. doi: 10.36744/k.1657.

Autorzy

Marta Zimniak-Hałajko 
m.zimniak@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-4081-6579

Marta Zimniak-Hałajko – antropolożka kultury, pracuje w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zainteresowania naukowe: antropologia i socjologia kultury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ruchów społecznych i religijnych, utopii społecznych i dyskursów publicznych. Autorka między innymi książek Raj oswojony. Antropologia nowych ruchów religijnych (2003) oraz Ciało i wspólnota. Wokół prawicowej wyobraźni (2017).



Statystyki

Abstract views: 235
PDF downloads: 183