Lista sztuk wycofanych: Lista sztuk niezaleconych do wystawienia
Abstrakt
Prezentowane źródła odsłaniają kulisy cenzurowania amatorskiego ruchu scenicznego na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Jednym z istotnych narzędzi stosowanym przez aparat kontroli do okiełznania tego wówczas jeszcze żywiołowego zjawiska było umieszczanie niepoprawnych politycznie sztuk na indeksie. „Lista sztuk wycofanych” oraz „Lista sztuk niezaleconych do wystawienia” stanowią spektakularny przykład wprowadzania tej procedury w życie. Na podstawie innych materiałów archiwalnych można założyć, że powstanie list miało miejsce w drugiej połowie 1950 roku i było efektem pracy dwóch instytucji zajmujących się cenzurowaniem teatru w PRL-u, czyli Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki. Umieszczone na listach sztuki różnią się pod względem gatunkowym. Są to operetki, wodewille, krotochwile, obrazki, dramaty obyczajowe, historyczne, ludowe i inne. Utwory, na które cenzorzy wprowadzili zapis, w większości nie przynależą do tekstów wysokoartystycznych, ale popularnych, wydawanych na przełomie wieku XIX i XX i w międzywojniu.
Słowa kluczowe:
cenzura, cenzura po 1945, historia teatru, polski teatr, praktyki teatralne, teatr i politykaBibliografia
Budrowska, K., Budnik, M., & Kościewicz, K. (red.). (2017). Dramat i teatr w dokumentach GUKPPiW. Białystok: Alter Studio.
Google Scholar
Fik, M. (1979). Misje i przypadki powojennego teatru. Twórczość, 10.
Google Scholar
Jakubowski, H. T. (1987). Amatorski ruch teatralny. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury.
Google Scholar
Jarmułowicz, M. (2003). Sezony błędów i wypaczeń: Socrealizm w dramacie i teatrze polskim. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Partyga, E. (2017). Wiek XIX: Przedstawienia. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, IS PAN, PIW.
Google Scholar
Simon, L. (1972). Bibliografia dramatu polskiego 1765-1939 (E. Heise & T. Sivert, red.). Warszawa: PIW.
Google Scholar
Tyszkiewicz, B. (2015). „Dzikie zespoły” i ocenzurowany cyrk. GUKPPiW wobec wybranych zjawisk kultury popularnej. W: K. Stańczak-Wiślicz (red.), Kultura popularna w Polsce 1944-1989: Między projektem ideologicznym a kontestacją (s. 11-41). Warszawa: IBL PAN.
Google Scholar
Żmigrodzki, Z. (red.). (2002). Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951. Wrocław: Wydawnictwo Nortom.
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 238PDF downloads: 335
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Katarzyna Kościewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
