Mickiewiczowski epizod na warszawskiej scenie baletowej
Janina Pudełek
Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina (Polska)
Abstrakt
Autorka przybliża wybrany etap twórczości Michała Kuleszy, który naraziwszy się carskiej cenzurze przez przemycenie wizerunku polskiego orła w swoim debiucie choreograficznym (Divertissement wioślarskie, 1891) musiał czekać kilkanaście lat na ponowną możliwość stworzenia własnego dzieła. Gdy pełnił obowiązki zwierzchnika baletu, skorzystał z roluźnienia cenzury i wprowadził do drugiego aktu Pana Twardowskiego (1905) korowód polonezowy z postaciami z Pana Tadeusza, a w tle umieścił posąg Adama Mickiewicza, przy którym w finale tańca złożono wieniec z czerwono-białymi szarfami. Kolejnym krokiem była premiera Tadeusza i Zosi (1906), którą po ośmiu pokazach zdjęto z afisza, najpewniej ingerencją znów zaostrzonej cenzury. Autorka artykułu omawia założenia baletu i partyturę opracowaną przez Adolfa Sonnenfelda, a także podejmuje próbę rekonstrukcji libretta i przebiegu spektaklu na podstawie relacji prasowych oraz listy solistów i postaci.
Słowa kluczowe:
balet, historia baletu, taniec, historia tańca, Michał Kulesza, Adam MickiewiczBibliografia
Pudełek, Janina. Warszawski balet w latach 1867–1915. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1981.
Google Scholar
Raszewski, Zbigniew, red. Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965. Tom 1. Opracowanie Jadwiga Czachowska et al. na podstawie materiałów Stanisława Dąbrowskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
Google Scholar
Sygietyński Antoni. Balet warszawski na przełomie XIX i XX wieku. Opracowanie i wstęp Bożena Mamontowicz-Łojek. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1971.
Google Scholar
Źródła prasowe: Dzieńdobry, nr 61 (1906); Kurier Warszawski, nr 342 (1905), nr 110, 115 (1906); Przegląd Poranny, nr 81 (1915).
Google Scholar
Autorzy
Janina PudełekAkademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina Polska
Dr hab. Janina Pudełek, prof. nadzw.
krytyczka i badaczka tańca, historyczka. Uczyła się tańca w szkole Janiny Mieczyńskiej, później także na zajęciach Jerzego Gogóła i Leona Wójcikowskiego. Studiowała filologię polską na UW i dramaturgię w PWST w Warszawie. Stopień doktorski i habilitację uzyskała w Instytucie Sztuki PAN. Pracowała w redakcji Pamiętnika Teatralnego, Tańca i Encyklopedii Muzycznej PWN, w Państwowym Wydawnictwie Naukowym, Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Teatralnym. Autorka takich książek jak Warszawski balet w latach 1867–1915, Warszawski balet romantyczny: 1802–1866 czy Tajniki sztuki baletowej: Rozważania o estetyce i anatomii baletu. Wieloletnia wykładowczyni historii i estetyki baletu na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Regularnie publikowała m.in. w Pamiętniku Teatralnym, Ruchu Muzycznym, Teatrze, Tańcu (dla którego przetłumaczyła fragmenty pism Carla Blasisa), a także amerykańskiej Dance Chronicle i niemieckim Ballet International. Od 1966 roku była członkinią Polskiego Ośrodka ITI.
Statystyki
Abstract views: 153PDF downloads: 42
Licencja
Prawa autorskie (c) 2005 Janina Pudełek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Janina Pudełek, Sukcesy warszawskich tancerzy w Petersburgu w lutym 1851 roku , Pamiętnik Teatralny: Tom 44 Nr 3/4 (1995)
- Janina Pudełek, Balet Jana Cieplińskiego (1922–1925) , Pamiętnik Teatralny: Tom 45 Nr 1/2 (1996)
