Balet Jana Cieplińskiego (1922–1925)
Janina Pudełek
Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina (Polska)
Abstrakt
Autorka omawia historię zespołu Jana Cieplińskiego, uwypuklając związki działań artysty i jego „niespokojnej, przedsiębiorczej osobowości”. Podkreśla jego wcześnie podjętą aktywność pozasceniczną: powołanie w 1919 roku w Teatrze Wielkim (z udziałem Haliny Szmolcówny i Zygmunta Szubiakiewicza) sekcji baletowej ZASP-u i działanie na rzecz podwyższenia poziomu edukacji ogólnokształcącej tancerzy i tancerek. Badaczka analizuje artystyczne i infrastrukturalne aspekty pracy grupy stacjonującej kolejno w Katowicach, Poznaniu, Wilnie, i aktywnej objazdowo (m.in. Śląsk, Wiedeń, Czechosłowacja, Warszawa). Podkreśla znaczenie doświadczenia, które Ciepliński zdobył w szkole baletowej, Teatrze Wielkim w Warszawie i w balecie Anny Pawłowej, oraz inspiracje Baletami Rosyjskimi. Przywołuje liczne i zróżnicowane opinie na temat jego choreograficznego nowatorstwa. Skrótowo szkicuje losy Baletu Warszawskiego (1937) – krótkiego powrotu do idei samodzielnego zespołu. Artykuł otwiera cykl, w którym w Pamiętniku Teatralnym autorka omawia wybrane zespoły dwudziestolecia międzywojennego (zob. z. 3/4, 1996, i z. 3/4, 1998).
Słowa kluczowe:
balet, historia baletu, taniec, historia tańca, Jan Ciepliński, Balet WarszawskiBibliografia
Algeranoff, Harcourt. My years with Pavlova. Przedmowa Arnold Haskell. London: Heinemann, 1957.
Google Scholar
Ciepliński, Jan. Szkic dziejów baletu polskiego. London: Veritas, 1956.
Google Scholar
Świtała, Tadeusz. Opera Poznańska 1919–1969: Dzieje teatru muzycznego. Poznań: Wydział Kultury i Sztuki Prezydium Rady Narodowej Miasta Poznania, 1973.
Google Scholar
Źródła prasowe: Dziennik Wileński, nr 81 (1925); Gazeta Robotnicza, nr 234 (1922), 118, 155 (1923); Goniec Śląski, nr 44 (1923); Kurier Polski, nr 289 (1924); Kurier Poranny, nr 125 (1921); Kurier Poznański, nr 275 (1923), 26 (1924); Kurier Warszawski, nr 106 (1921), 21, 7 lipca (1925); Kurier Wileński, nr 123 (1924), nr 83, 104, 147 (1925); Orzeł Biały, 16 września 1950; Przegląd Teatralny i Filmowy, nr 14 (1924); Rzeczpospolita, nr 280 (1924); Scena Polska 5, nr 1/2/3 (1923); Tygodnik Wileński, nr 4, 7 (1925).
Google Scholar
Archiwalia: Muzeum Teatralne w Warszawie.
Google Scholar
Autorzy
Janina PudełekAkademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina Polska
Dr hab. Janina Pudełek
krytyczka i badaczka tańca, historyczka. Uczyła się tańca w szkole Janiny Mieczyńskiej, później także na zajęciach Jerzego Gogóła i Leona Wójcikowskiego. Studiowała filologię polską na UW i dramaturgię w PWST w Warszawie. Stopień doktorski i habilitację uzyskała w Instytucie Sztuki PAN. Pracowała w redakcji Pamiętnika Teatralnego, Tańca i Encyklopedii Muzycznej PWN, w Państwowym Wydawnictwie Naukowym, Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Teatralnym. Autorka takich książek jak Warszawski balet w latach 1867–1915, Warszawski balet romantyczny: 1802–1866 czy Tajniki sztuki baletowej: Rozważania o estetyce i anatomii baletu. Od 1974 roku wykładowczyni historii i estetyki baletu na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Regularnie publikuje m.in. w Pamiętniku Teatralnym, Ruchu Muzycznym, Teatrze, Tańcu. Dla tego ostatniego przetłumaczyła fragmenty pism Carla Blasisa (Podstawowa rozprawa o teorii i praktyce sztuki tańca i Kodeks Terpsychory). Członkini Polskiego Ośrodka ITI.
Statystyki
Abstract views: 164PDF downloads: 101
Licencja
Prawa autorskie (c) 1996 Janina Pudełek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Janina Pudełek, Sukcesy warszawskich tancerzy w Petersburgu w lutym 1851 roku , Pamiętnik Teatralny: Tom 44 Nr 3/4 (1995)
- Janina Pudełek, Mickiewiczowski epizod na warszawskiej scenie baletowej , Pamiętnik Teatralny: Tom 54 Nr 1/2 (2005)
