Doomed to Fictions? Speculative History, Counter[f]actuality, and Living Archives

Agnieszka Rejniak-Majewska

agnieszka.rejniak@uni.lodz.pl
University of Łódź (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-1371-999X

Abstract

This article discusses two books: Fikcje jako metoda. Strategie kontr[f]aktualne w pisaniu historii, literaturze, sztukach [Fictions as Method: Counter[f]actual Strategies in History Writing, Literature and Arts] (ed. Małgorzata Sugiera, Kraków 2018) and Performanse pamięci w literaturach i sztukach [Performances of Memory in Literatures and Arts] (ed. Mateusz Borowski, Krakow 2020), both of which foreground the theme of counterfactual history and the role of fiction in disarming fossilized, often imposed visions of the past. The author of the article focuses on this problem, referring to the criticism of rhetorical patterns in historical discourse and of its objectivist illusions; nevertheless, she defends the “obligation to truth” as an element of research work. She argues that artistic counterfactual activity constitutes an alternative form of research and discovery, involving different modes of communication and aware of the role of mediatedness. As forms of working with memory, with the past conditioning the present or repressed and forgotten, they broaden and activate historical awareness, enabling a critical revision of social conceptions. 


Keywords:

history, reconstruction, counterfactual practices, fiction, archive

Azoulay, Ariella. „Nie ma czegoś takiego jak archiwum narodowe”. Tłumaczenie Katarzyna Bojarska. W: Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)archiwum, redakcja Krzysztof Pijarski, 216–226. Fundacja Archeologia Fotografii: Warszawa, 2011.
  Google Scholar

Bieszczad, Lilianna, red. Zwrot performatywny w estetyce. Kraków: Wydawnictwo Libron, 2013.
  Google Scholar

Borowski, Mateusz, Magdalena Marszałek, Dorota Sajewska, Dorota Sosnowska i Małgorzata Sugiera. Performanse pamięci w literaturach i sztukach. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2020.
  Google Scholar

Bryl, Mariusz. Suwerenność dyscypliny: Polemiczna historia sztuki od 1970 roku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2008.
  Google Scholar

Burska, Bogna, red. Materiał znaleziony w sztuce współczesnej. Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych, 2017
  Google Scholar

Clark, T.J. Image of the People: Gustave Courbet and the 1848 Revolution. London: Thames & Hudson, 1973.
  Google Scholar

Colapietro, Vincent. „The Historical Past and the Dramatic Present: Toward a Pragmatic Clarification of Historical Consciousness”. European Journal of Pragmatism and American Philosophy 8, no. 2 (2016): 12–26. https://doi.org/10.4000/ejpap.627.
DOI: https://doi.org/10.4000/ejpap.627   Google Scholar

Domańska, Ewa. „Dekonstruktywistyczne podejście do przeszłości”. Historyka. Studia Metodologiczne 50 (2020): 131–155. https://doi.org/10.24425/hsm.2020.134800.
  Google Scholar

Dziamski, Grzegorz, red. Performance: Wybór tekstów. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1984.
  Google Scholar

Flusser, Vilém. Ku filozofii fotografii. Tłumaczenie Jacek Maniecki. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2015.
  Google Scholar

Gough, Maria. „Model Exhibition”. October 150 (Fall 2014): 9–26.
DOI: https://doi.org/10.1162/OCTO_a_00198   Google Scholar

Kazimierska-Jerzyk, Wioletta. „Kiedy performans jest performatywny? O tak zwanym performansie klasycznym”. W: Bieszczad, Zwrot performatywny w estetyce, 53–64.
  Google Scholar

Krakowska, Joanna. „Wizualne historie”. W: Burska, Materiał znaleziony w sztuce współ­czesnej, 12–18.
  Google Scholar

Krauss, Rosalind. Passages in Modern Sculpture. Cambridge, Mass.: MIT Press, 1988.
  Google Scholar

Makaryk, Irene R. April in Paris: Theatricality, Modernism, and Politics at the 1925 Art Deco Expo. Toronto: University of Toronto Press, 2018.
DOI: https://doi.org/10.3138/9781487518585   Google Scholar

Moreira, Inês. „Archiwum post-materiałów: badania terenowe i projekty kuratorskie w przestrzeniach poprzemysłowych”. W: Burska, Materiał znaleziony w sztuce współ­czesnej, 68–82.
  Google Scholar

Plata, Tomasz, i Dorota Sajewska, red. Re//Mix: performans i dokumentacja. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014.
  Google Scholar

Sajewska, Dorota. Nekroperformans: Kulturowa rekonstrukcja teatru Wielkiej Wojny. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2016.
  Google Scholar

Shadowa, Larissa, ed. Tatlin. Dresden: Kunstverlag Weingarten, 1984.
  Google Scholar

Sugiera, Małgorzata, red. Fikcje jako metoda: Strategie kontr[f]aktualne w pisaniu historii, literaturze, sztukach. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2018.
  Google Scholar

Załuski, Tomasz. „Czy sztuka performance jest w ogóle możliwa?”. W: Bieszczad, Zwrot performatywny w estetyce, 79–93.
  Google Scholar


Published
2021-04-07

Cited by

Rejniak-Majewska, A. (2021) “Doomed to Fictions? Speculative History, Counter[f]actuality, and Living Archives”, Pamiętnik Teatralny, 70(1), pp. 179–195. doi: 10.36744/pt.747.

Authors

Agnieszka Rejniak-Majewska 
agnieszka.rejniak@uni.lodz.pl
University of Łódź Poland
https://orcid.org/0000-0003-1371-999X

Associate professor (dr hab., prof. UŁ) at the Institute of Contemporary Culture, University of Lodz. Art historian and aesthetician. Her academic interests concern European and American modernism, history of art criticism and avant-garde practices. She also explores the issues of art historiography, theory and methodology of art history, relations between aesthetics and politics, and visual culture studies. Recipient of Endeavour Foundation scholarship at the University of Chicago (2013) and research grant at the Institut National d’Histoire de l’Art in Paris (2015). Author of books: Polityka doświadczenia. Clement Greenberg i tradycja formalistycznej krytyki sztuki (2017); Obraz zwielokrotniony. Reprodukcja fotograficzna i wizualne narracje sztuki awangardowej 1910–1939 (2017). Co-editor of Migracje modernizmu. Nowoczesność i uchodźcy (together with Tomasz Majewski and Wiktor Marzec, 2014).



Statistics

Abstract views: 599
PDF downloads: 506


License

Copyright (c) 2021 Agnieszka Rejniak-Majewska

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.

From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.