Mystery of Life and Theater: The Theatrical Vision of the World in Kazimierz Braun’s Novels
Joanna Michalczuk
joanna.michalczuk@kul.plThe John Paul II Catholic University of Lublin (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6809-0952
Abstract
This article analyzes Kazimierz Braun’s works from 2016–2020 (Dzwon na trwogę [Alarum Bell], Płonący teatr [The Burning Theatre], Próba Apokalipsy [Apocalypse Rehearsal] and Teatr@ziemia.niebo [Theatre@earth.heaven]) as a series of theater novels with an autobiographical slant. Here, theater becomes a theme, a space for creation, a contribution to reflections on the condition of contemporary theater art, and a way of seeing the world. The image of theater in the memory of Braun the theater director is combined with a dream of theater and a vision of its desired future, which are embedded in a mythologizing memory. The central question of theater’s mission at the individual, national, and social level is accompanied by a critical reflection on present theater, which largely stems from Braun’s evaluation of the achievements of so-called “Second Theatre Reform,” of which he was a participant and chronicler. Therefore, an important point of reference in the analysis of Braun’s novels is provided by his articles and books in theater studies. The mystery of life and theater, which the author of the article has identified as the leitmotif of the novel series, concerns the close relationship between the creative world and the spiritual dimension of human existence and refers to the transformation of the real, finite, and temporal into the imaginary, spiritual, and immortal. In Braun’s essentialist view, this mystery is at the same time the essence of theater and acting. The author argues that the metatheatrical dimension of the world constructed in Braun’s novels is closely linked to the process of the author’s self-interpretation and self-creation as a scholar and practitioner.
Keywords:
Kazimierz Braun, theatrum mundi, theater novel, theater's mission, autobiographismReferences
Braun, Kazimierz. Cypriana Norwida teatr bez teatru. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Druga Reforma Teatru: Ludzie – Idee – Zdarzenia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2022.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Listy na Babilon: Pisma przypomniane i odszukane; Księga jubileuszowa, redakcja Juliusz Tyszka. Poznań: Wydawnictwo Kontekst, 2007.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. „Mój” teatr Norwida. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Nadmiar teatru. Warszawa: Czytelnik, 1984.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Przestrzeń teatralna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Tajemnice powszednie: Naśladowania i świadectwa. Pelplin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 1998.
Google Scholar
Braun, Kazimierz. Teatr wspólnoty. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1972.
Google Scholar
Czermińska, Małgorzata. Autobiografia i powieść, czyli pisarz i jego postacie. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1987.
Google Scholar
Czermińska, Małgorzata. Autobiograficzny trójkąt: Świadectwo, wyznanie, wyzwanie. Kraków: Universitas, 2020.
Google Scholar
Dunajski, Antoni. „Wstęp: Kazimierz Braun wobec Cypriana Norwida”. W: Kazimierz Braun, „Mój” teatr Norwida, 12–32.
Google Scholar
Jarzębski, Jerzy. „Powieść jako autokreacja”. W: Powieść jako autokreacja, 412–430. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Google Scholar
Kaczmarek, Wojciech. „Teatr a antropologia przełomu XX i XXI wieku”. W: Dylematy dramatu i teatru u progu XXI wieku, redakcja Anna Podstawka i Agnieszka Jarosz, 15–34. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011.
Google Scholar
Maroszczuk, Grażyna. „Wobec historii, wobec teatru: Poetyka i pragmatyka wywiadów książkowych z Kazimierzem Braunem”. W: Pasterska i Trygar, Doświadczenie – przeżycie – kontemplacja, 134–144.
Google Scholar
Michalczuk, Joanna. „«Teatr powinien być narzędziem Sprawy»: Wokół twórczości artystycznej Kazimierza Brauna”. W: 1984: Literatura i kultura schyłkowego PRL-u, redakcja Kamila Budrowska, Wiktor Gardocki i Elżbieta Jurkowska, 371–390. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2015.
Google Scholar
Paterska, Jolanta, i Barbara Trygar, red. Doświadczenie – przeżycie – kontemplacja: Pisarstwo Kazimierza Brauna. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017.
Google Scholar
Pasterska, Jolanta. „Kazimierza Brauna dyskurs o współczesności: Rozważania wokół powieści Dzwon na trwogę”. W: Pasterska i Trygar, Doświadczenie – przeżycie – kontemplacja, 117–133.
Google Scholar
Sobiecka, Anna. „Powieść teatralna a postawa autobiograficzna”. W: Autobiografizm i okolice: Prace ofiarowane Małgorzacie Czermińskiej, redakcja Tadeusz Sucharski i Bernadetta Żynis, 101–114. Słupsk: Akademia Pomorska w Słupsku, 2011.
Google Scholar
Sobiecka, Anna. „Strategie biografizacyjne w polskiej powieści teatralnej XX wieku”. W: Tropy biograficzne: Bieg życia w narracjach literackich i kulturowych, redakcja Jakub Knap, Magdalena Roszczynialska i Katarzyna Wądolny-Tatar, 325–346. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2017.
Google Scholar
Sobiecka, Anna. „Teatralizacja świata jako wyznacznik odmiany gatunkowej powieści (Zwariowane miasto, Wteatrwstąpienie, Biała noc miłości)”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia Poetica, nr 7 (2019): 150–164. https://doi. org/10.24917/23534583.7.11.
DOI: https://doi.org/10.24917/23534583.7.11
Google Scholar
Świontek, Sławomir. Dialog – Dramat – Metateatr: Z problemów teorii tekstu dramatycznego. Warszawa: Errata, 1999.
Google Scholar
Świontek, Sławomir. „Norwidowski teatr świata”. Pamiętnik Literacki 62, z. 3 (1971): 33–50.
Google Scholar
Świontek, Sławomir. Norwidowski teatr świata. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1983.
Google Scholar
Trygar, Barbara. „Ja” w drodze do wolności, prawdy i piękna: Aspekty aksjologiczne twórczości prozatorskiej Kazimierza Brauna. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019.
Google Scholar
Wołk, Marcin. „Autobiografizm i cykliczność”. W: Cykl i powieść, redakcja Krystyna Jakowska, Dariusz Kulesza i Katarzyna Sokołowska, 19–34. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2004.
Google Scholar
Authors
Joanna Michalczukjoanna.michalczuk@kul.pl
The John Paul II Catholic University of Lublin Poland
https://orcid.org/0000-0001-6809-0952
Joanna Michalczuk - Ph.D., assistant professor in the Department of Drama and Theater of the Institute of Literary Studies at the Faculty of Humanities of the John Paul II Catholic University of Lublin. Her research interests include: Polish drama and theater 1944–1989 , the dramaturgy of Tymoteusz Karpowicz, the work of Kazimierz Braun, Polish drama after 1989, with a particular focus on anthropological and axiological issues, as well as question of the sacrum in the context of contemporary cultural transformations.
Statistics
Abstract views: 180PDF downloads: 106
License
Copyright (c) 2023 Joanna Michalczuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
