«A Swindler Who Uses Oddity to Charm the People and the Authorities»: Grotowski in Opole
Agnieszka Wójtowicz
wojtowiczagn@wp.plUniversity of Opole (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6700-1153
Abstract
This article discusses the activity of Jerzy Grotowski in Opole and the history of Teatr 13 Rzędów (Theatre of 13 Rows) in 1959–1964. The author makes use of various types of documents collected during her years-long research into the political context of Grotowski’s creative work: interviews with witnesses, letters, memoirs, personal files, censorship papers, and materials from the archives of the Polish Institute of National Remembrance (including reports prepared by the state security organs based on denunciations) in order to portray Grotowski as a theater manager. The juxtaposition and analysis of these documents shows the scale of the surveillance of the Theatre of 13 Rows and reveals the authorities’ methods of indirectly exerting control over the artists. The article provides new arguments to support the claim that the experience of working in Opole helped Grotowski the manager to develop politically effective methods of communication with the authorities and the media, which enabled him to retain his artistic autonomy.
Keywords:
Jerzy Grotowski, Polish theater after 1945, censorship, Opole, theater and politicsReferences
Barba, Eugenio. Ziemia popiołu i diamentów: Moje terminowanie w Polsce oraz 26 listów Jerzego Grotowskiego do Eugenia Barby. Tłumaczenie Monika Gurgul. Redakcja Zbigniew Osiński. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2001.
Google Scholar
Bereszyński, Zbigniew. „Służba Bezpieczeństwa i media informacyjne w województwie opolskim”. W: Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945–1989: Studia i materiały, redakcja Ksawery Jasiak, 167–280. Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2012.
Google Scholar
Degler, Janusz, i Grzegorz Ziółkowski, red. Misterium zgrozy i urzeczenia: Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2006.
Google Scholar
Degler, Janusz, Małgorzata Dziewulska, Aldona Jawłowska, Leszek Kolankiewicz, Wojciech Krukowski, Andrzej Mencwel, Grzegorz Niziołek, Zbigniew Osiński, Włodzimierz Pawluczuk, Małgorzata Szpakowska i Lech Śliwonik. „Grotowski – i co jest do zrobienia”. Dialog, nr 6 (1999): 98–114.
Google Scholar
Dziewulska, Małgorzata. „Ogniokrad”. W: Artyści i pielgrzymi, 130–153. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1995.
Google Scholar
Dziewulska, Małgorzata. „Swinarski i Grotowski: Dwa teatry, dwa bluźnierstwa”. Dialog, nr 12 (1990): 87–94.
Google Scholar
Fik, Marta. „Cenzor jako współautor”. W: Literatura i władza, redakcja Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, 131–147. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 1996.
Google Scholar
Flaszen, Ludwik. Grotowski & Company: Źródła i wariacje. Wstęp Eugenio Barba. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2014.
Google Scholar
Mykita-Glensk, Czesława. Życie teatralne Opola: Od czasów najdawniejszych do współczesności. Opole: Instytut Śląski, 1976.
Google Scholar
Niziołek, Grzegorz. „Efekt kiczu: Dziedzictwo Grotowskiego i Swinarskiego w polskim teatrze”. W: Zła pamięć: Przeciw-historia w polskim teatrze i dramacie, redakcja Monika Kwaśniewska i Grzegorz Niziołek, 129–138. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2012.
Google Scholar
Niziołek, Grzegorz. Sny, komedie, medytacje. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2000.
Google Scholar
Osiński, Zbigniew. Grotowski i jego Laboratorium. Warszawa: PIW, 1980.
Google Scholar
Osiński, Zbigniew. Teatr „13 Rzędów” i Teatr Laboratorium „13 Rzędów”: Opole 1959–1964. Kronika – bibliografia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 1997.
Google Scholar
Patelski, Mariusz. „Czujni strażnicy demokracji” ludowej: Urząd cenzury w województwie opolskim 1950–1990. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2019.
Google Scholar
Wójtowicz, Agnieszka. Od „Orfeusza” do „Studium o Hamlecie”: Teatr 13 Rzędów w Opolu (1959–1964). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004.
Google Scholar
Authors
Agnieszka Wójtowiczwojtowiczagn@wp.pl
University of Opole Poland
https://orcid.org/0000-0001-6700-1153
Agnieszka Wójtowicz - PhD, graduate of theater studies at Jagiellonian University in Cracow, theater historian, assistant professor at the Institute of Linguistics, University of Opole. Her research interests include the history of Polish theater in the 20th century, the theatrical activities of Jerzy Grotowski, and theater life in Vilnius in the interwar period.
Statistics
Abstract views: 390PDF downloads: 206
License
Copyright (c) 2022 Agnieszka Wójtowicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
