On Illocutionary Properties of Dramatic Dialogue

peer-reviewed article

Jacek Wachowski

jackearn@amu.edu.pl
Adam Mickiewicz University in Poznań (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-4859-3963

Abstract

This article evokes the main arguments put forth by Polish theater scholars with regard to dramatic dialogue and its distinctive features. The author foregrounds the value of Sławomir Świontek’s research: although dating from thirty years ago and rarely discussed, today his findings invite us to resume theoretical considerations on dialogue and to seek new methodological tools. Drawing on Świontek’s observations, the author proposes to look at dramatic dialogue from the perspective of speech acts: locutionary, illocutionary, and perlocutionary. He focuses on the illocutionary potential of dialogue, which is linked to how the text is to be performed and helps to bring out meanings and emotions that are not revealed in silent reading. He emphasizes that a multifaceted analysis of the illocutionary potential of dialogue can lead to determining the felicity conditions for drama performance. The author postulates the interdisciplinarity of this kind of research, as the synergy of multiple perspectives – cultural, anthropological, linguistic, theatrological, and philosophical – can help deepen and systematize knowledge about genre transformations in drama and their link to the changing communication principles and techniques.


Keywords:

dramatic dialogue, linguistic etiolation, illocutionary potential, Sławomir Świontek

Abramowska, Janina. „Odys współczesny”. W: Topika antyczna w literaturze polskiej XX wieku, redakcja Alina Brodzka i Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, 39–52. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1992.
  Google Scholar

Austin, John L. „Jak działać słowami”. W: Mówienie i poznawanie: Rozprawy i wykłady filozoficzne, wstęp i tłumaczenie Bohdan Chwedeńczuk, 545–708. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
  Google Scholar

Axer, Jerzy. Filolog w teatrze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
  Google Scholar

Bartosiak, Mariusz. „Dramatyzacja modalnych zdarzeń deiktycznych w jednoaktówkach Maeterlincka i Yeatsa”. W: Krótkie formy dramatyczne, redakcja Hanna Ratuszna i Radosław Sioma, 251–264. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2007.
  Google Scholar

Carapezza, Paolo Emilio. „Konstytucja nowej muzyki”. Tłumaczenie Antoni Buchner. Res Facta, nr 6 (1972): 192–210.
  Google Scholar

Chrudzimski, Arkadiusz. „Teoria intencjonalności Romana Ingardena”. Edukacja Filozoficzna, nr 25 (1998): 249–262.
  Google Scholar

Clark, Herbert H., and Richard J. Gerrig. „Quotations as Demonstrations”. Language, no. 4 (1990): 764–805. https://doi.org/10.2307/414729.
DOI: https://doi.org/10.2307/414729   Google Scholar

Degler, Janusz, oprac. Problemy teorii dramatu i teatru. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1988.
  Google Scholar

Deleuze, Gilles. Różnica i powtórzenie. Tłumaczenie Bogdan Banasiak i Krzysztof Matuszewski. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
  Google Scholar

Friggieri, Joe. „Etiolations”. In J.L. Austin on Language, edited by Brian Garvey, 50–69. London: Palgrave Macmillan, 2014. https://doi.org/10.1057/9781137329998_4.
DOI: https://doi.org/10.1057/9781137329998_4   Google Scholar

Hopensztand, Dawid. „Mowa pozornie zależna w kontekście «Czarnych skrzydeł»”. W: Stylistyka teoretyczna w Polsce, redakcja Kazimierz Budzyk. Warszawa: Książka, 1946.
  Google Scholar

Ingarden, Roman. O dziele literackim: Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Tłumaczenie Maria Turowicz. Warszawa: PWN, 1960.
  Google Scholar

Ingarden, Roman. Studia z estetyki. t. 1. Warszawa: PWN, 1957.
  Google Scholar

Mękarska, Janina, i Maciej Witek. „Echo i udawanie w ironii komunikacyjnej”. Studia Semiotyczne 33, nr 2 (2019): 369–394. http://doi.org/10.26333/sts.xxxiii2.13.
  Google Scholar

Ratajczakowa, Dobrochna. „Teatralność i sceniczność”. W: Degler, Problemy teorii dramatu i teatru, 261–273.
  Google Scholar

Reinach, Adolf. „The Apriori Foundations of the Civil Law”. Aletheia, no. 3 (1983): 1–142.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110329803.1   Google Scholar

Sbisà, Marina. „Locution, Illocution, Perlocution”. In Pragmatics of Speech Action, edited by Marina Sbisà and Ken Turner, 25–76. Berlin: De Gruyter, 2013. https://doi.org/10.1515/9783110214383.25.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110214383.25   Google Scholar

Searle, John R. Czynności mowy: Rozważania z filozofii języka. Tłumaczenie Bohdan Chwedeńczuk. Warszawa: Pax, 1987.
  Google Scholar

Searle, John R. Umysł – język – społeczeństwo: Filozofia i rzeczywistość. Tłumaczenie Dominika Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo WAB, 1999.
  Google Scholar

Sebeok, Thomas A., ed. Encyclopedic Dictionary of Semiotics. t. 1. Berlin: Mouton de Gruyter, 1986.
  Google Scholar

Skwarczyńska, Stefania. „Dramat – literatura czy teatr?” W: Degler, Problemy teorii dramatu i teatru, 187–200.
  Google Scholar

Skwarczyńska, Stefania. „Niektóre praktyczne konsekwencje teatralnej teorii dramatu”. W: Degler, Problemy teorii dramatu i teatru, 163–185.
  Google Scholar

Stanford, William B. The Sound of Greek: Studies in the Greek Theory and Practice of Euphony. Berkeley: University of California Press, 1967.
  Google Scholar

Świontek, Sławomir. Dialog – dramat – metateatr: Z problemów teorii tekstu dramatycznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1990.
  Google Scholar

Tomasik, Wojciech. „Od «etiolacji» do «ideologii szczerości»: Teoria aktów mowy i literatura”. Pamiętnik Literacki, nr 3 (1990): 115–144.
  Google Scholar

Ubersfeld, Anne. Czytanie teatru I. Tłumaczenie Joanna Żurowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
  Google Scholar

Wachowski, Jacek. Dramat – mit – tradycja: O transtekstualności w polskiej dramaturgii współczesnej. Poznań: Acarus, 1993.
  Google Scholar

Wachowski, Jacek. Logos i Melpomena: Teatrologiczna refleksja nad genezą tragedii. Gniezno: Tum, 2004.
  Google Scholar

Witek, Maciej. „Czynności illokucyjne jako akty interakcyjne”. Przegląd Filozoficzny, nr 3 (2010): 359–389.
  Google Scholar

Witek, Maciej. „Irony as a Speech Action”. Journal of Pragmatics, no. 190 (2022): 76–90. https://doi.org/10.1016/j.pragma.2022.01.010.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.pragma.2022.01.010   Google Scholar

Ziomek, Jerzy. „Projekt wykonawcy w dziele literackim a problemy genologiczne”. W: Powinowactwa literatury: Studia i szkice, 102–132. Warszawa: PWN, 1980.
  Google Scholar


Published
2022-12-17

Cited by

Wachowski, J. (2022) “On Illocutionary Properties of Dramatic Dialogue”, Pamiętnik Teatralny, 71(4), pp. 107–122. doi: 10.36744/pt.1314.

Authors

Jacek Wachowski 
jackearn@amu.edu.pl
Adam Mickiewicz University in Poznań Poland
https://orcid.org/0000-0002-4859-3963

Jacek Wachowski - full professor in the Institute of Theatre and Media Art at Adam Mickiewicz University in Poznan. He specializes in the fields of performance, reflection on performance (theater and drama theory) and social communication. He also conducts research on the relationship between the humanities and new technologies, particularly on the impact of new digital technologies on social and communication relations and art. He has recently published Transakty: Między sztuką, nauką i technologią. Nowe strategie performowania wiedzy (2020).



Statistics

Abstract views: 225
PDF downloads: 161


License

Copyright (c) 2022 Jacek Wachowski

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.

From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.