Imperium teatralne Maxa Reinhardta
Abstrakt
Max Reinhardt – reżyser, który w sposób istotny kształtował styl i konwencje teatru europejskiego w XX wieku – stworzył także nowoczesny model teatru jako przedsiębiorstwa; prowadził jednocześnie kilka scen, a rozmach, z jakim kierował swoim imperium teatralnym, sprawił, że w środowisku niemieckojęzycznym bywał nazywany „der Theatrarch”. Działalność Reinhardta jako dyrektora teatrów berlińskich – Deutsches Theater, Kammerspiele i Grosses Schauspielhaus – została przedstawiona na tle systemu organizacji teatrów niemieckich, jaki obowiązywał od roku 1869 po wprowadzeniu „Gewerbefreiheit”, czyli prawa o wolności zarobkowania, na mocy którego działalność teatralna została potraktowana na równi z innymi przedsiębiorstwami gospodarczymi i handlowymi. System ten „zepsuł” w pewnym sensie teatr, którego misją było dotychczas powszechne podnoszenie kultury społeczeństwa niemieckiego i sankcjonował dynamiczny przyrost scen jako miejsca popularnej rozrywki. W obliczu silnej konkurencji Reinhardtowi udało się nie tylko prowadzić kilka teatrów na wysokim poziomie artystycznym, a mimo to przynoszących poważne zyski finansowe.
Słowa kluczowe:
historia teatru, Max Reinhardt, estetyka teatralna, inscenizacja, produkcja teatralnaBibliografia
Balme, C. (2005). Die Marke Reinhardt: Theater als modernes Wirtschaftsunternehmen. In R. Koberg, B. Stegemann, & H. Thomsen (hrsg.). Max Reinhardt und das Deutsche Theater. Texte und Bilder aus Anlass des 100-jährigen Jubiläums seiner Direktion. Berlin: Henschel.
Google Scholar
Freydank, R. (1995). Theater als Geschäft: Berlin und seine Privattheater um die Jahrhundertwende. Berlin: Edition Hentrich.
Google Scholar
Harden, M. (2009). Berlin als Theaterhaupstadt. In P.W. Marx, & S. Watzka (hrsg.). Berlin auf dem Weg zur Theaterhauptstadt: Theaterschriften zwischen 1869 und 1914. Berlin: Francke.
Google Scholar
Leyko, M. (2002). Reżyser masowej wyobraźni: Max Reinhardt i jego „teatr dla pięciu tysięcy“. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Marx, P.W. (2006). Max Reinhardt: Vom bürgerlichen Theater zur metropolitanen Kultur. Tübingen: A. Francke Verlag.
Google Scholar
Reinhardt, M. (1989). Ich bin nichts als ein Theatermann: Briefe, Reden, Aufsätze, Interviews, Gespräche, Auszüge aus Regiebüchern (H. Fetting, hrsg.). Berlin: Henschel.
Google Scholar
Schiller, F. (1994). Teatr jako instytucja moralna. W: Goethe i Schiller o dramacie i teatrze: Wybór pism (O. Dobijanka-Witczakowa, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 361PDF downloads: 192
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Małgorzata Leyko
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Małgorzata Leyko, „Tańcz, opowiedz im wszystko…”: Losy tancerek żydowskich w czasach Holokaustu , Pamiętnik Teatralny: Tom 73 Nr 1 (2024): Prawo (do) tańca
