Theatrical Timelessness in Teatr ZAR’s Creative Journey
Octavian Saiu
Hong Kong Metropolitan University (Hongkong)
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest Teatrowi ZAR i jego twórczej podróży, na którą składają się próby w sercu Wrocławia, praca w terenie w gruzińskiej wiosce Swanetia oraz występy na całym świecie. Wyjaśniając kluczowe wymiary wizji zespołu, tekst skupia się na głównych kreacjach ZARu – od Tryptyku po najnowszy eksperyment, Materiały do Pokojówek. Wskazuje również na pewne elementy ciągłości między dążeniem do teatru ubogiego i czystego u Grotowskiego a nieustannym poszukiwaniem teatru dźwięku i obecności w twórczości Jarosława Freta. Twórczość Teatru ZAR stanowi ogniowo łączące spuściznę Grotowskiego z krajobrazem praktyk teatralnych XXI wieku. Autor, dzięki odwołaniu się do kontekstów estetycznych, kulturowych i historycznych udowadnia, że ZAR jest grupą wyjątkową na polu współczesnego performansu antropologicznego.
Słowa kluczowe:
ZAR, Jerzy Grotowski, Jarosław Fret, teatr ubogi, teatr antropologiczny, obecność, pamięćBibliografia
Adorno, Theodor W., and Max Horkheimer. Dialectic of Enlightenment: Philosophical Fragments. Translated by Edmund Jephcott. Stanford: Stanford University Press, 2002.
Google Scholar
Artaud, Antonin. The Theatre and Its Double. Translated by Mary Caroline Richards. New York: Grove Press, 1958.
Google Scholar
Bachelard, Gaston. Water and Dreams: An Essay on the Imagination of Matter. Translated by Edith R. Farrell. Dallas: Pegasus Foundation, 1999.
Google Scholar
Fret, Jarosław. “Towards Anamnestic Art.” Performance Research 25, no. 6/7 (2020): 165–174. https://doi.org/10.1080/13528165.2020.1909927.
DOI: https://doi.org/10.1080/13528165.2020.1909927
Google Scholar
Genet, Jean. “Comment jouer Les Bonnes.” In Œuvres complètes, volume 4, 265–270. Paris: Gallimard, 1968.
Google Scholar
Grotowski, Jerzy. Towards a Poor Theatre. Edited by Eugenio Barba. New York: Routledge, 2002.
Google Scholar
Kosiński, Dariusz. “Teatr ZAR: Theatre Out of Death.” TDR: The Drama Review 64, no. 1 (2020): 62–87. https://doi.org/10.1162/dram_a_00896.
DOI: https://doi.org/10.1162/dram_a_00896
Google Scholar
Laster, Dominika. “Embodied Memory: Body-Memory in the Performance Research of Jerzy Grotowski.” New Theatre Quarterly 28, no. 3 (2012): 211–229. https://doi.org/10.1017/S0266464X12000413.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0266464X12000413
Google Scholar
Saiu, Octavian. “Teatr Zar’s Armine, Sister: Watching as Witnessing and Criticism as Testimony.” International Association of Theatre Critics Hong Kong website, November 25, 2015. https://www.iatc.com.hk/doc/76452.
Google Scholar
Wolford, Lisa, and Richard Schechner, eds. The Grotowski Sourcebook. London: Routledge, 2013.
Google Scholar
Autorzy
Octavian SaiuHong Kong Metropolitan University Hongkong
Octavian Saiu - profesor na Hong Kong Metropolitan University, uczony, a także konsultant w zakresie kultury i nauki. Przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Liderów Teatralnych (IATL), globalnej organizacji skupiającej wybitne postaci z dziedziny sztuk performatywnych, reprezentowanej w ponad pięćdziesięciu krajach: https://theatreleaders.org. Ma dwa dyplomy doktorskie: doktorat z teatrologii z Narodowego Uniwersytetu Teatru i Filmu (NUTF) w Rumunii (podejmujący temat przestrzeni teatralnej) oraz doktorat z literatury porównawczej z Uniwersytetu Otago w Nowej Zelandii (poświęcony twórczości Samuela Becketta i Eugène'a Ionesco). Po stażu podoktorskim w zakresie literatury współczesnej na Uniwersytecie Otago, sfinansowanym przez Royal Society of New Zealand, uzyskał habilitację w dziedzinie teatru i sztuk performatywnych. Laureat stypendiów i grantów badawczych UE, rządu Nowej Zelandii, Europejskiej Fundacji Nauki, Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów nad Literaturą Irlandzką, Uniwersytetu Otago itd. Jest docentem w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu w Sibiu, był też profesorem wizytującym na uniwersytetach w Tokio, Hongkongu, Pekinie i Lizbonie. Dwukrotnie był stypendystą na Uniwersytecie Londyńskim (SOAS), prowadził kursy mistrzowskie i warsztaty w instytucjach akademickich w Europie, Afryce, Azji i na Bliskim Wschodzie. Był aktywnie zaangażowany w kilka ważnych wydarzeń teatralnych i akademickich na całym świecie, w tym w Olimpiadę Teatralną i Międzynarodowy Festiwal w Edynburgu. Od 2004 roku jest przewodniczącym Konferencji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Sibiu, największego kuratorskiego wydarzenia w dziedzinie sztuk performatywnych na świecie. Przez lata prowadził dialogi i konferencje z setkami uznanych artystów teatralnych, od Sashy Waltz, Ohada Naharina i Akrama Khana po Roberta Wilsona, Roberta Lepage'a, Thomasa Ostermeiera i Ivo van Hove'a. Autor artykułów naukowych w różnych międzynarodowych czasopismach, a także czternastu książek na temat teatru. Członek rad redakcyjnych różnych czasopism i wydawnictw. Jego najnowsza publikacja książkowa to Phèdre: D'Euripide à Racine, de Sénèque à Sarah Kane (Bruxelles, 2022). W 2010 roku otrzymał Nagrodę Krytyków, a w 2013 roku Nagrodę Związku Artystów Teatralnych (UNITER). W 2020 roku, w Narodowym Dniu Kultury, prezydent Rumunii przyznał mu Order Zasługi Kulturalnej.
Statystyki
Abstract views: 42PDF downloads: 10
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Octavian Saiu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Octavian Saiu, The Georges Banu Effect: The Critic as Artist and the Artist as Critic , Pamiętnik Teatralny: Tom 72 Nr 1 (2023): Molière: Powroty (z blokiem tematycznym według koncepcji Patryka Kenckiego)
