The Disorder of Love and the Love of Disorder: Cognitive Interplay in Shakespeare’s "Twelfth Night" at the Middle Temple, 1602
Richard Kemp
rkemp@iup.eduIndiana University of Pennsylvania (Stany Zjednoczone)
https://orcid.org/0000-0001-6750-8923
Abstrakt
Wieczór Trzech Króli ukazuje osobiste relacje miłosne oraz hulanki biesiadników jako zjawiska wprowadzające nieład. Współczesne inscenizacje zazwyczaj prezentują tekst Shakespeare’a jako komedię romantyczną, w której tymczasowe zakłócenie harmonii osobistej i społecznej zostaje ostatecznie przezwyciężone dzięki perspektywie połączenia trzech par węzłami małżeńskimi. Bogatszą i bardziej złożoną interpretację Wieczoru Trzech Króli umożliwia analiza pierwszego odnotowanego wystawienia w kolegium prawniczym Middle Temple w 1602. Autor przygląda mu się sięgając po wypracowaną na gruncie neuronauki kognitywnej hipotezę poznania ucieleśnionego, według której procesy poznawcze opierają się na wzajemnym oddziaływaniu ciała ludzkiego i jego środowiska fizycznego oraz społecznego, a pojęcia powstają w wyniku impulsów z układu nerwowego narządów zmysłów i ruchu. W tym ujęciu znaczenie Wieczoru Trzech Króli tworzą podczas przedstawienia nie tylko wypowiadane ze sceny kwestie, lecz także biologia, doświadczenia i wartości aktorów i widzów. Wyobrażenie sobie tej inscenizacji w fizycznej przestrzeni i kontekście społecznym Middle Temple pozwala zobaczyć, w jaki sposób trupa Shakespeare’a poruszała złożone kwestie moralne przed publicznością prawników, których decyzje kształtowały porządek społeczny Anglii początku XVII wieku.
Słowa kluczowe:
William Shakespeare, "Wieczór Trzech Króli", poznanie ucieleśnione, ekologia kognitywnaBibliografia
Arlidge, Anthony. Shakespeare and the Prince of Love. London: Giles de la Mare Publishers, 2000.
Google Scholar
Boldeman, Lee. The Cult of the Market: Economic Fundamentalism and its Discontents. Canberra: ANU Press, 2007. http://doi.org/10.22459/CM.10.2007.
Google Scholar
Churchland, Paul. “Neurobiology of the Moral Virtues.” In The Foundations of Cognitive Science, edited by Joa Branquinho. Oxford: Clarendon Press, 2000.
Google Scholar
Crane, Mary Thomas. Shakespeare’s Brain. Princeton, NJ: Princeton University Press, 2001.
Google Scholar
Decety, Jean, and Jason M. Cowell. “The Complex Relation Between Morality and Empathy.” Trends in Cognitive Sciences 18, no. 7 (2014): 337–339.
Google Scholar
Lopez, Jeremy. Theatrical Convention and Audience Response in Early Modern Drama. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
Google Scholar
Gallagher, Shaun. How the Body Shapes the Mind. Oxford: Oxford University Press, 2005.
Google Scholar
Gallese, Vittorio, and George Lakoff. “The Brain’s Concepts: The Role of the Sensory- Motor System in Reason and Language.” Cognitive Neuropsychology 22, no. 3 (2005): 455–479.
Google Scholar
Haggard, Patrick, Yves Rossetti, and Mitsuo Kawato, eds. Sensorimotor Foundations of Higher Cognition: Attention and Performance XXII. Oxford: Oxford University Press, 2007.
Google Scholar
Johnson, Mark. The Body in the Mind. Chicago: University of Chicago Press, 1987.
Google Scholar
Johnson, Mark. “Conceptual Metaphors and Embodied Structures of Meaning.” Philosophical Psychology 6, no. 4 (1993): 413–422.
Google Scholar
Lakoff, George, and Mark Johnson. Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought. New York: Basic Books, 1999.
Google Scholar
Sutton, John. “The Churchlands’ Neuron Doctrine: Both Cognitive and Reductionist.” Behavioral and Brain Sciences 22, no. 5 (1999): 850–851. https://doi.org/10.1017/S0140525X99462193.
Google Scholar
Tribble, Evelyn B. Cognition in the Globe: Attention and Memory in Shakespeare’s Theatre. New York: Palgrave Macmillan, 2011.
Google Scholar
Tribble, Evelyn, and John Sutton. “Cognitive Ecology as a Framework for Shakespearean Studies.” Shakespeare Studies 39 (2011): 94–103.
Google Scholar
Varela, Francisco J., Evan Thompson, and Eleanor Rosch. The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience. Boston: MIT Press, 1991.
Google Scholar
Watson, Jackie. “Satirical Expectations: Shakespeare’s Inns of Court Audiences.” Actes des congrès de la Société française Shakespeare, 33 (2015). https://doi.org/10.4000/shakespeare.3352.
Google Scholar
Autorzy
Richard Kemprkemp@iup.edu
Indiana University of Pennsylvania Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0001-6750-8923
Richard J. Kemp - MA (Oxon.) MFA, PhD ma ponad trzydziestopięcioletnie doświadczenie jako aktor i reżyser w Wielkiej Brytanii, Europie i USA, otrzymał francuską nagrodę Institut Francais, British Telecom/EMA Innovations Award i The Heinz Endowments Creative Heights Award (USA). Jest profesorem teatru i performansu na Indiana University of Pennsylvania w USA, członkiem rady redakcyjnej Theatre, Dance and Performance Training journal oraz członkiem Salzburg Global Seminar on Neuroscience and the Arts. Jest redaktorem założycielem serii The Routledge Theatre, Performance and Embodied Cognition.
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Richard Kemp
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
