Fenomen twórczości scenograficznej Mariana Bogusza
Abstrakt
Artykuł poświęcono twórczości scenograficznej Mariana Bogusza (1920–1980), której znakiem szczególnym jest zdecydowana przewaga projektów niezrealizowanych. Jego praktyka artystyczna – projektowanie, konstruowanie i eksponowanie scenograficznych makiet – skonfrontowana została z wyrazistymi poglądami artysty na temat kolektywnego charakteru pracy nad inscenizacją teatralną oraz roli, jaką w tym procesie pełnić powinien scenograf. W tym kontekście gest tworzenia koncepcji plastycznej do inspirujących artystę tekstów dramatycznych ukazany został jako rodzaj scenograficznej utopii. Przestrzenne koncepcje Bogusza i ich niewykorzystany artystyczny potencjał zaprezentowano na podstawie analizy trzech projektów z 1957 roku: Białej zarazy i Matki Karela Čapka oraz Krwawych godów Federica Garcii Lorki.
Słowa kluczowe:
Marian Bogusz, scenografia, projektowanie, kompozycja przestrzenna, makieta, rzeźba scenicznaBibliografia
Bogusz, Marian. „Kilka uwag o scenografii”. Przegląd Kulturalny 3, nr 9 (1954).
Google Scholar
Brojer, Wojciech, oprac. „Malując słuchałem muzyki songów”: Marian Bogusz, Bertolt Brecht – „Opera za trzy grosze”. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2011.
Google Scholar
Dąbrowska, Maria, i Irena Moderska, red. Marian Bogusz 1920–1980: wystawa monograficzna. Poznań: Muzeum Narodowe, 1982.
Google Scholar
Kordjak, Joanna. „W galerii sztuki nowoczesnej”. W: Kordjak, Radość nowych konstrukcji, 3–28.
Google Scholar
Kordjak, Joanna, red. Radość nowych konstrukcji: (po)wojenne utopie Mariana Bogusza. Warszawa: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, 2017.
Google Scholar
Kowalska, Bożena. Polska awangarda malarska 1945–1980: szanse i mity. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
Google Scholar
Pietrasik, Agata. „«Myśl o wszystkich»: (po)wojenne utopie Mariana Bogusza”. W: Kordjak, Radość nowych konstrukcji, 29–36.
Google Scholar
Pronaszko, Andrzej. Zapiski scenografa: wspomnienia, artykuły, listy. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1976.
Google Scholar
Strzelecki, Zenobiusz. „Scenografia jest sztuką plastyczną”. Teatr 8, nr 18 (1953).
Google Scholar
Strzelecki, Zenobiusz. Polska plastyka teatralna. T. 2 i 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963.
Google Scholar
Autorzy
Ewa Dąbek-DerdaUniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0003-1121-4154
Kulturoznawczyni, teatrolożka, dr hab. nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka prac o dramacie i teatrze współczesnym. Zajmuje się badaniem plastyki teatralnej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki przestrzeni i kostiumu, a także dokumentacją widowisk i edukacją teatralną. Autorka książek: Tadeusza Słobodzianka nie-boskie historie: dramaturgia w kręgu mitu (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2003), Sześcian zaklęty w kuli (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2017).
Statystyki
Abstract views: 287PDF downloads: 259
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Ewa Dąbek-Derda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
