The Manager: Towards a (Non)Biography of Wanda Wróblewska
Piortr Morawski
p.morawski@uw.edu.plUniversity of Warsaw (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-2560-1913
Abstract
This article analyses the rules of including female theatre managers in theatre history. A speculative biographical profile of Wanda Wróblewska, the founder and manager of Teatr Ziemi Mazowieckiej [Masovian Land Theatre], serves here as a tool for revealing and problematizing the expectations towards female narratives that are intended as an alternative to the patriarchal model dominant in historiography. Like most travelling theatres, Teatr Ziemi Mazowieckiej was run by women – a fact that invites a feminist perspective into the discussion of the theatre’s history. It can be easily inscribed in an alternative historiographic model that emphasizes building relations with the audience and thetheatre’s social activity, while refraining from singling out masterpieces or constructing artistic hierarchies. Wróblewska’s speculative biography is also a catalyst for the question about the possibility of going beyond the narrative, which always becomes a form of power discourse. (Transl. Z. Ziemann)
Supporting Agencies
Keywords:
Wanda Wróblewska, Krystyna Berwińska, Teatr Ziemi Mazowieckiej, touring theatre, theatre historiography, women’s history, feminist institution, speculative historyReferences
Adamiecka-Sitek, A., Keil, M., Stokfiszewski, I. (2019). Feminizacja – demokracja – praca: W stronę uspołecznionej instytucji kultury. Didaskalia, 153, 3-5.
Google Scholar
Berwińska, K., Wróblewska, W. (1976). Kiedy sięgamy pamięcią. W: Teatr Ziemi Mazowieckiej 1956-1976. Warszawa: Teatr Ziemi Mazowieckiej.
Google Scholar
Beylin, K. (1960). Jak zdobywać widzów z miasteczek i wsi. Express Wieczorny, 32. http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/11842/express-wieczorny.pdf
Google Scholar
Bibik, B (2012). O profesorze Stefanie Srebrnym – tłumaczu i inscenizatorze słów kilka. Rocznik Toruński, 39.
Google Scholar
Chauchat, A. (2018). 10 twierdzeń o choreografii (B. Wójcik, tłum.). W: M. Keil (red.), Choreografia: polityczność (. 28-31). Warszawa, Poznań, Lublin: Art Stations Foundation, Instytut Muzyki i Tańca, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, East European Performing Arts Platform.
Google Scholar
Golik- Szarawarska, G. (1993). Dramaty antyczne w inscenizacjach Stefana Srebrnego. Pamiętnik Teatralny, 1-2, 167-182.
Google Scholar
Golik-Szarawarska, G. (1991). Stefan Srebrny. Badacz i krytyk teatru, Katowice: Uniwersytet Śląski.
Google Scholar
Kanold, B. (1970). W Teatrze Ziemi Gdańskiej „Szkoła żon”. Dziennik Bałtycki, 270. http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/11884/dziennik-baltycki-nr-270-13-listopada-1970.pdf
Google Scholar
Karpik, A. (1995). Teatr Szwedzka 2/4. Warszawa, Łomianki: Spółka Wydawnicza Heliodor.
Google Scholar
Klimczyk, W. (2015). Wirus mobilizacji: Taniec a kształtowanie się nowoczesności (1455-1795) (t. 1, Dworskie kroki). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Kosiński, D. (2013). O teatr naprawdę ludowy: Krystyna Skuszanka i Jerzy Krasowski w Nowej Hucie 1955-1962. W: M. Baran (red.) Teatr w Nowej Hucie. Kraków: Muzeum Miasta Krakowa.
Google Scholar
Krakowska, J. (2018). Nieświadome, nieoznaczone, działające. W: J. Krakowska ( red.), (Nie)świadomość teatru: Wypowiedzi i rozmowy (s. 7-10). Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Google Scholar
Krakowska, J. (red.) (2018). Agora. Statystyki. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Google Scholar
Krupiński, W. (2015). Publiczność Teatru Ludowego od 60 lat najbardziej lubi komedie. Dziennik Polski, 7.12.
Google Scholar
Linert, A. (1979). Teatr Śląski w latach 1945-1949. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
Google Scholar
Pawłowski, R. (2002). „Skrzywdzeni i poniżeni” na Festiwalu Festiwali Teatralnych „Spotkania”. Gazeta Wyborcza, 17.11.
Google Scholar
Plata, T. & Sajewska D. (red.). (2014). RE//MIX: Performans i dokumentacja. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Komuna//Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar
Raszewska, M. (2005). Teatr Narodowy 1949-2004. Warszawa: Teatr Narodowy.
Google Scholar
Sugiera, M. (2012). Być jak baron Münchhausen, czyli performatywność i performatyka. Dialog, 5, 76-89.
Google Scholar
Sugiera, M. (2018). Inne historie: Eksperymentalne formy pisania o przeszłości. W: M. Sugiera (red.), Fikcje jako metoda: Strategie kontr[f]aktualne w pisaniu historii, literaturze, sztukach (s. 27-58). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar
Sugiera, M. (2020). Performans jako metoda: patrząc z ukosa na Zachód. Didaskalia, 157/158. https://doi.org/10.34762/7gyb-dk34
Google Scholar
Wróblewska, W. (1956). O naszym teatrze. Iskry, 11.
Google Scholar
Wróblewska, W. (1962). Do naszych widzów. W: Sikorki, czyli mazowieckie dziewczęta (program teatralny). Warszawa: Państwowy Teatr Ziemi Mazowieckiej.
Google Scholar
Wróblewska, W. (1971). Teatr Ziemi Mazowieckiej w latach 1956-1968. W: J. Siekiera (red.). 15 lat Teatru Ziemi Mazowieckiej: 1956-1971. Warszawa: Teatr Ziemi Mazowieckiej.
Google Scholar
Wróblewski, A. K. (2008). Dzienniki zabrane przez bezpiekę. Warszawa: Agora.
Google Scholar
Ziegenhirte, J. (1970). „Szkoła żon” Moliera – lekcją obyczaju. Ilustrowany Kurier Polski, 274.
Google Scholar
Źródła niepublikowane:
Google Scholar
Bilans za rok 1959 i orzeczenie biegłego. (1959). Państwowy Teatr Ziemi Mazowieckiej (1/15). Archiwum Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Czyżewska-Poncyliusz, W. (2010). Teatr zaangażowany społecznie. Artystyczna i społeczna działalność Ireny i Tadeusza Byrskich, praca magisterska napisana pod kierunkiem J. Kochanowskiego, Wydział Historyczny UW, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Korzeniowska, A. (1997). Teatr Ziemi Mazowieckiej za dyrekcji Wandy Wróblewskiej 1956-1968 (praca magisterska napisana pod kierunkiem Lecha Śliwonika). Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Kronika 1956-1966 (b.d.). Teatr Ziemi Mazowieckiej. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Kwestionariusz osobowy Wandy Wróblewskiej (1950). http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/1181/kwestionariusz-osobowy.pdf
Google Scholar
Wróblewska, W. (b.d.). Wolność. Niektóre wspomnienia z okupacji. http://www.hypatia.pl/web/pageFiles/attachments/1185/wolnosc-niektore-wspomnienia-z-okupacji-wandy-wroblewskiejcompressed.pdf
Google Scholar
Authors
Piortr Morawskip.morawski@uw.edu.pl
University of Warsaw Poland
https://orcid.org/0000-0003-2560-1913
Cultural researcher and cultural historian. He works in the Institute of Polish Culture (University of Warsaw) and he is a member of the editorial board of the Dialog monthly. He published so far Ustanawianie świętości. Kulturowa historia angielskich widowisk religijnych w XVI wieku (2015) and Oświecenie. Przedstawienia (2017). He is currently working on a book about the Teatr Ziemi Mazowieckiej.
Statistics
Abstract views: 517PDF downloads: 322 PDF downloads: 0
License
Copyright (c) 2020 Piotr Morawski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
