Between the Social Scene and the Theatre Stage: Parabases in "Rewolucja, której nie było" ("The Revolution that Was Not") by Teatr 21
Anna Piniewska
a.piniewska@uw.edu.plDoctoral School of Humanities of the University of Warsaw (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-8474-8037
Abstract
This article offers a poetological operationalisation of the concepts of the theatre stage and the social scene and an analysis of their interrelationship, based on the example of the production Rewolucja, której nie było (The Revolution that Was Not), directed by Justyna Sobczyk. This choice of material is motivated by the character of the work of Teatr 21, which uses a variety of theatrical conventions and genres while commenting on the situation of people with disabilities in Poland (in this case, referring to their 2018 protest in the parliament). The actors hijack and then deconstruct discourses on disability as well as its cultural stereotypes. The framework adopted for interpreting the work of people with disabilities is critical disability studies, with parabasis as the tool that enables the thus-designed analysis. The author distinguishes two types of parabasis: thematised and implied (parabasis within parabasis), which, in a variety of ways, play out the tensions between theatricality and the socio-political context.
Keywords:
scene, stage, parabasis, Teatr 21, disabilityReferences
Agamben, Giorgio. Pulcinella, czyli Rozrywka dla dzieci. Tłumaczenie Joanna Ugniewska. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, 2019.
Google Scholar
Buchwald, Dorota, i Dariusz Kosiński, red. Zmiana ustawienia: Polska scenografia teatralna. Tom 1–3. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2020.
Google Scholar
Davis, Lennard J. Bending Over Backwards: Disability, Dismodernism, and Other Difficult Positions. New York: New York University Press, 2002.
Google Scholar
Debord, Guy. Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu. Tłumaczenie Mateusz Kwaterko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006.
Google Scholar
Duvignaud, Jean. „Społeczna Praktyka Teatru”. Tłumaczenie Piotr Szymanowski i Leszek Kolankiewicz. W: Teatr w kulturze: Zagadnienia i wybór tekstów, redakcja Wojciech Dudzik i Leszek Kolankiewicz. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1991.
Google Scholar
Dworacki, Sylwester. „O parabazie u jej antycznych źródeł”. Przestrzenie Teorii, nr 10 (2008): 11–18.
Google Scholar
Gańczarczyk, Iga. „Od rekonstrukcji do mistyfikacji i z powrotem”. Didaskalia, nr 109/110 (2012): 41–52.
Google Scholar
Godlewska-Byliniak, Ewelina, i Justyna Lipko-Konieczna, red. Niepełnosprawność i społeczeństwo: Performatywna siła protestu. Warszawa: Fundacja Teatr 21, 2018.
Google Scholar
Godlewska-Byliniak, Ewelina, i Justyna Lipko-Konieczna, red. Odzyskiwanie obecności: Niepełnosprawność w teatrze i performansie. Warszawa: Fundacja Teatr 21, 2017.
Google Scholar
Godlewski, Stanisław. „Kurtyna”. Teatr, nr 1 (2019). https://teatr-pismo.pl/7015--kurtyna/.
Google Scholar
Goffman, Erving. The Presentation of Self in Everyday Life. New York: Anchor, 1959.
Google Scholar
Hayes, Michael, and Rhonda Black. „Troubling Signs: Disability, Hollywood Movies and the Construction of a Discourse of Pity”. Disability Studies Quarterly 23, no. 2 (2023): 113–132. https://doi.org/10.18061/dsq.v23i2.419.
Google Scholar
Hołub, Jacek. Żeby umarło przede mną: Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2020.
Google Scholar
Hubbard, Thomas K. The Mask of Comedy: Aristophanes and the Intertextual Parabasis. Ithaca: Cornell University Press, 1991.
Google Scholar
Ingarden, Roman. „O funkcjach mowy w widowisku teatralnym”. W: O dziele literackim: Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Tłumaczenie Maria Turowicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.
Google Scholar
Jajte-Lewkowicz, Irena, i Agnieszka Piasecka, red. Terapia i teatr. Tom 2. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych. Łódź: Poleski Ośrodek Sztuki, 2006.
Google Scholar
Jajte-Lewkowicz, Irena, i Monika Wąsik, red. Spektakl jako wydarzenie i doświadczenie: Aktor. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.
Google Scholar
Kącka, Eliza. Wczoraj byłaś zła na zielono. Kraków: Karakter, 2024.
Google Scholar
Kosiński, Dariusz. Teatra polskie: Historie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010.
Google Scholar
Krakowska, Joanna. „Auto-teatr w czasach post-prawdy”. Dwutygodnik, nr 195 (2016). https://www.dwutygodnik.com/artykul/6756-auto-teatr-w-czasach--post-prawdy.html.
Google Scholar
Kuppers, Petra. „Dekonstrukcja obrazów: Performatywność niepełnosprawności”. W: Godlewska-Byliniak i Lipko-Konieczna, Odzyskiwanie obecności.
Google Scholar
Leonowicz-Bukała, Iwona, i Monika Struck-Peregończyk. „Bezbronne ofiary i dzielni bohaterowie: Wizerunek osób niepełnosprawnych w polskiej prasie”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 10, nr 1 (2018): 148–164. http://dx.doi.org/10.24917/20837275.10.1.12.
Google Scholar
Longmore, Paul. „«Heaven’s Special Child»: The Making of Poster Children”. In The Disability Studies Reader, edited by Lennard J. Davis. London: Routledge, 2013.
Google Scholar
Nabiałek, Magda. Scena – między słowem a obrazem. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2018.
Google Scholar
Okopień-Sławińska, Aleksandra. „Relacje osobowe w literackiej komunikacji”. W: Problemy socjologii literatury, redakcja Janusz Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
Google Scholar
Pamuła, Natalia. „Kalekie świadectwa: Niepełnosprawność i protesty w Polsce w 2018 i 2020 roku”. Przegląd Kulturoznawczy, nr 4 (2021): 698–714. http://dx.doi.org/10.4467/20843860PK.21.048.14965.
Google Scholar
Piniewska, Anna. „O wartościowaniu życia, czyli polski dyskurs eugeniczny wobec osób z niepełnosprawnościami”. Teksty Drugie, nr 4 (2023): 259–274. http://dx.doi.org/10.18318/td.2023.4.14.
Google Scholar
Piniewska, Anna. „Protest w sejmie a protest w teatrze”. W: Poetyki protestu, redakcja Danuta Ulicka et al. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2021.
Google Scholar
Ratajczakowa, Dobrochna. Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2015.
Google Scholar
Rzeźnicka-Krupa, Jolanta. „Za miłosierdzie dziękujemy: Ciało – tożsamość – (nie) normatywność i performatywne strategie oporu”. W: Godlewska-Byliniak i Lipko-Konieczna, Odzyskiwanie obecności.
Google Scholar
Schalk, Sami. „Critical Disability Studies as Methodology”. Lateral, no. 6.1 (2017). https://csalateral.org/issue/6-1/forum-alt-humanities-critical-disability-studies-methodology-schalk/.
Google Scholar
Schalk, Sami. „Reevaluating the Supercrip”. Journal of Literary & Cultural Disability Studies, no. 1 (2016): 71–86. http://dx.doi.org/10.3828/jlcds.2016.5.
Google Scholar
Schlegel von, Friedrich. Fragmenty. Tłumaczenie Carmen Bartl. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
Google Scholar
Stasiak, Marcin. Polio w Polsce 1945–1989: Studium z historii niepełnosprawności. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2021.
Google Scholar
Stojkow, Maria, i Dorota Żuchowska. „(Re)Konstrukcja modelu społecznego – dyskursy o niepełnosprawności w Internecie”. W: Polscy niepełnosprawni: Pomiędzy deklaracjami a realiami, redakcja Barbara Gąciarz et al. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2015.
Google Scholar
Szpila, Agnieszka. „Gdzie są te dzieci? W dupie!”. Krytyka Polityczna, 12 września 2022. https://krytykapolityczna.pl/kraj/swiadczenie-pielegnacyjne-dla-opiekunow-osob-z-niepelnosprawnoscia/.
Google Scholar
Świątkowska, Wanda. „Re-Enactment”. W: Performatyka: Terytoria, redakcja Ewa Bal i Dariusz Kosiński. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
Google Scholar
Świontek, Sławomir. Dialog, dramat, metateatr: Z problemów teorii tekstu dramatycznego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Errata, 1999.
Google Scholar
Woynarowska, Agnieszka. Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie. Kraków: Impuls, 2010.
Google Scholar
Authors
Anna Piniewskaa.piniewska@uw.edu.pl
Doctoral School of Humanities of the University of Warsaw Poland
https://orcid.org/0000-0002-8474-8037
Anna Piniewska - a doctoral student at the Doctoral School of Humanities at the University of Warsaw, a graduate of Polish philology at the Faculty of Polish Studies of the University of Warsaw and of theater studies at the Theatre Academy in Warsaw, co-editor of the Parabaza series at Warsaw University Publishers. She has published in Teksty Drugie, Przegląd Humanistyczny and Didaskalia. She is interested in poetics, critical disability studies, drama and theater studies.
Statistics
Abstract views: 1PDF downloads: 0
License
Copyright (c) 2025 Anna Piniewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
