Word in Action: August Strindberg’s "Fröken Julie" and Its Three Polish Translations in the Context of the Question of the Specificity of Drama Translation
Piotr de Bończa Bukowski
piotr.bukowski@uj.edu.plJagiellonian University (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-9593-9413
Ewa Data-Bukowska
Jagiellonian University (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-8105-235X
Abstract
This article examines three Polish translations of August Strindberg’s drama Fröken Julie (Miss Julie) in terms of the rendering of the imperative statements appearing in Julie’s utterances addressed to the servant Jean. Such utterances are considered an important aspect of the drama’s stage potential at the illocutionary level. A total of 66 Swedish utterances and their realizations in translations by Ignacy Suesser, Zygmunt Łanowski, and Mariusz Kalinowski have been studied. The analysis, carried out on a qualitative and quantitative level, showed that in Suesser’s translation, Julie’s discourse appears as commanding but also conciliatory, while in Łanowski’s translation the protagonist primarily manifests kindness in her relationship with Jean. In Kalinowski’s translation, on the other hand, the translator’s choices create many different features in Julie’s discourse profile, the metamorphoses of this her illocutionary profile clearly suggest that she undergoes transformations as the action of the drama unfolds. Kalinowski’s translation thus lays the groundwork for more nuanced readings of Julie’s character discourse, and thereby suggests interesting paths of the drama’s stage interpretations.
Keywords:
August Strindberg, "Fröken Julie", translation, illocutionary acts, theatrical potentialReferences
Ahlgren, Perry. Tilltalsordet ni: Dess semantik och användning i historiskt perspektiv. Uppsala: Almqvist & Wiksell, 1978.
Google Scholar
Bassnett, Susan. „Still Trapped in the Labyrinth: Further Reflections on Translation and Theatre”. In Constructing Cultures: Essays on Literary Translation, edited by Susan Bassnett and André Lefevere. Clevedon: Multilingual Matters, 1998.
DOI: https://doi.org/10.21832/9781800417892
Google Scholar
Bassnett-McGuire, Susan. „Ways Trough the Labyrinth: Strategies and Methods for Translating Theatre Texts”. In The Manipulation of Literature: Studies in Literary Translation, edited by Theo Hermans. New York: Routledge, 1985.
Google Scholar
Bigliazzi, Silvia, Peter Kofler, and Paola Ambrosi. Introduction to Theatre Translation in Performance, edited by Silvia Bigliazzi et al. New York: Routledge, 2013.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203073506
Google Scholar
Elam, Keir. The Semiotics of Theatre and Drama. 2nd edition. New York: Routledge, 2005.
Google Scholar
Fischer-Lichte, Erika. Teatr i teatrologia: Podstawowe pytania. Tłumaczenie Mateusz Borowski i Małgorzata Sugiera. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, 2012.
Google Scholar
Kalinowski, Mariusz. „Bez daru anioła: O przekładach paru detali w Pannie Julie A. Strindberga”. Acta Sueco-Polonica, nr 19 (2013): 131–143.
Google Scholar
Kalinowski, Mariusz. „Panna Żu-li (o pożytkach z wierności)”. Przekładaniec 1, nr 12 (2004): 106–114.
Google Scholar
Kamińska, Aleksandra. „Tłumacz kontra płeć, czyli sceniczność w przekładzie – Cloud Nine Caryl Churchill”. Przekładaniec, nr 31 (2015): 169–181. https://doi. org/10.4467/16891864PC.15.027.4956.
Google Scholar
Lagercrantz, Olof. August Strindberg. Tłumaczenie Ewa Aniela Krasińska i Zygmunt Łanowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988.
Google Scholar
Lewko, Marian. „Polskie inscenizacje dramatów Augusta Strindberga: Dokumentacja przedstawień”. W: Studia o Strindbergu. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999.
Google Scholar
Łaziński, Marek. O paniach i panach: Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
Google Scholar
Markowski, Andrzej, red. Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Google Scholar
Neuger, Leonard. „Fröken Julie: Semiotiken vållar problem”. In Polsk litteratur i Sverige – svensk litteratur i Polen. Huddinge: Södertörns högskola, 1999.
Google Scholar
Ollén, Gunnar. „Tillkomst och mottagande”. In August Strindberg, Samlade Verk, edited by Gunnar Ollén. Volume 27, Fadren, Fröken Julie, Fordringsägare. Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1984.
Google Scholar
Schultze, Birgitte. Perspektywy polonistyczne i komparatystyczne. Tłumaczenie Katarzyna Jaśtal. Kraków: Universitas, 1999.
Google Scholar
Suchodolska, Ewa, i Zofia Żydanowicz. Bibliografia polskich przekładów z literatury pięknej krajów skandynawskich. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1971.
Google Scholar
Törnqvist, Egil. Det talade ordet: Om Strindbergs dramadialog. Stockholm: Carlssons, 2001.
Google Scholar
Ubersfeld, Anne. Czytanie teatru i. Tłumaczenie Joanna Żurowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Google Scholar
Uggla, Andrzej Nils. Strindberg och den polska teatern 1890–1970: En studie i reception. Uppsala: Uppsala Universitet, 1977.
Google Scholar
Wachowski, Jacek. „O illokucyjnych właściwościach dialogu dramatycznego”. Pamiętnik Teatralny 71, z. 4 (2022): 107–122. https://doi.org/10.36744/pt.1314.
DOI: https://doi.org/10.36744/pt.1314
Google Scholar
Wessén, Elias. Svensk grammatik för norrmän. Oslo: Aschehoug, 1966.
Google Scholar
Authors
Piotr de Bończa Bukowskipiotr.bukowski@uj.edu.pl
Jagiellonian University Poland
https://orcid.org/0000-0001-9593-9413
Piotr de Boncza Bukowski - Professor, PhD, literary scholar, works at the Institute of German Studies at the Jagiellonian University, where he serves as Head of the Translation Laboratory. He is the author of several monographs, including, works on Lagerkvist, Strindberg, Schleiermacher and Gombrowicz. Together with Magda Heydel, he published the anthologies Współczesne teorie przekładu (2009), Polska myśl przekładoznawcza (2013) and Polish Translation Studies in Action (2019). Together with Pawel Zarychta, he published Między literaturami: Rozmowy z tłumaczami o pisarzach języka niemieckiego (2021). Most recently, he published with Jadwiga Kita-Huber Współczesną myśl translatologiczną w krajach niemieckojęzycznych (2024).
Authors
Ewa Data-BukowskaJagiellonian University Poland
https://orcid.org/0000-0002-8105-235X
Ewa Data-Bukowska - Professor at Jagiellonian University, research and teaching fellow at the German Studies at Jagiellonian University in Krakow. Her main research interests include cognitive linguistics, translatology and Scandinavian cultural studies. She is the author or co-author of scientific monographs: Zaimki wskazujące w języku szwedzkim – analiza znaczeń z perspektywy językoznawstwa kognitywnego (2005), EEksplicytacja w nieprofesjonalnym przekładzie szwedzko-polskim: Perspektywa kognitywna (2016), Gombrowicz Andersa Bodegårda: Analizy przekładoznawcze (2022), as well as numerous scholarly articles on linguistics.
Statistics
Abstract views: 19PDF downloads: 10
License
Copyright (c) 2024 Piotr de Bończa Bukowski and Ewa Data-Bukowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
