Kryzys i rewolucja: Kształtowanie się estetyki Teatru Ósmego Dnia na początku lat siedemdziesiątych
Juliusz Tyszka
tyszkaj@amu.edu.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6801-5837
Abstrakt
Artykuł dotyczy działalności Teatru Ósmego Dnia w latach 1971–1975. Autor stawia tezę, że był to przełomowy okres w historii „Ósemek”, w którym zespół w nowym składzie zredefiniował metody pracy, sposób rozumienia misji teatru, założenia estetyczno-ideowe oraz strategie nawiązywania porozumienia z publicznością. Chłodno przyjęte przez krytykę spektakle Wizja lokalna (1973) oraz Musimy poprzestać na tym, co nazwano rajem na ziemi (1975) odegrały kluczową rolę w procesie przemian i dochodzenia do rozwiązań, które zaowocowały nowym spojrzeniem na egzystencjalny wymiar aktorstwa oraz społeczną rolę teatru. Na podstawie analizy autorefleksyjnych wspomnień członków zespołu, dokumentów przechowywanych w archiwum teatru oraz recepcji tych dwóch spektakli autor rekonstruuje ten proces oraz przedstawia jego wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania
Słowa kluczowe:
Teatr Ósmego Dnia, teatr studencki, teatr alternatywny, zespół teatralny, PRLBibliografia
Bakuła, Bogusław, i Monika Talarczyk-Gubała, red. Drogi do wolności w kulturze Europy Środkowej i Wschodniej 1956–2006: Zbiór materiałów z konferencji 5–7 listopada 2006 roku w Wyższej Szkole Zawodowej „Kadry dla Europy” w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo WiS, 2007.
Google Scholar
Chudziński, Edward, red. Kultura studencka: Zjawisko – twórcy – instytucje. Kraków: Fundacja STU, 2011.
Google Scholar
Dudziński, Robert. „Z zimną krwią: Doświadczeniowy wymiar «Zapisu zbrodni» Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego”. Kwartalnik Filmowy, nr 111 (2020): 199–220. https://doi.org/10.36744/kf.404.
DOI: https://doi.org/10.36744/kf.404
Google Scholar
Fik, Marta. Kultura polska po Jałcie: Kronika lat 1944–1981. Londyn: Polonia, 1989.
Google Scholar
Kułakowska, Katarzyna. „Rewolucjonistka: Szkic o Ewie Wójciak”. W: Błaźnice: Kobiety kontrkultury teatralnej w Polsce, 276–336. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2017.
Google Scholar
Raczak, Lech. Szaleństwo i metoda: 48 tekstów o teatrze. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2012.
Google Scholar
Sasanka, Paweł. „Polska Gierka – dekada przerwana czy zmarnowana?”. W: PRL od grudnia 70 do czerwca 89, redakcja Krzysztof Persak i Paweł Machcewicz, 7–34. Warszawa: Bellona, 2010. https://depot.ceon.pl/handle/123456789/12090.
Google Scholar
Tyszka, Juliusz. Teatr Ósmego Dnia – pierwsze dziesięciolecie (1964–1973): W głównym nurcie przemian teatru studenckiego w Polsce i teatru poszukującego na świecie. Poznań: Wydawnictwo Kontekst, 2003.
Google Scholar
Autorzy
Juliusz Tyszkatyszkaj@amu.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-6801-5837
Juliusz Tyszka - dr hab., profesor UAM, teatrolog, performatyk, kulturoznawca. Pracuje w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stypendysta Fulbrighta na New York University (1992/1993), contributing editor brytyjskiego „New Theatre Quarterly” (1999–2020), wykładał między innymi na Europäische Universität Viadrina. Recenzent portalu Teatralny.pl (od 2013). Zajmuje się performatyką, teatrem współczesnym i teoriami teatralnymi XX wieku.
Statystyki
Abstract views: 175PDF downloads: 105
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Juliusz Tyszka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
