Chodzenie jako praktyka feministyczna: Pierwsze kroki

artykuł recenzowany

Agnieszka Sosnowska

agnieszka.sosnowska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0009-0006-0521-0682

Abstrakt

Tekst stanowi próbę krytycznego przemyślenia chodzenia jako potencjalnej praktyki feministycznej. Punktem wyjścia jest performans Armor afgańskiej artystki Kubry Khamedi, ukazany jako symboliczna i polityczna interwencja w przestrzeń publiczną. Główna teza zakłada, że „chodzenie jako praktyka feministyczna” to postulat. Dotychczasowy kanon artystyczny jest bowiem zdominowany przez mężczyzn. Autorka przywołuje działania artystek takich jak Marina Abramović, Adrian Piper, Teresa Murak czy Trisha Brown, zestawiając je z męskimi figurami flâneura i włóczęgi. Artykuł jest osadzony w szerszym kontekście badań kulturowych nad sztuką i przestrzenią publiczną, czerpie między innymi z tekstów Judith Butler czy z refleksji o sztuce chodzenia Rebekki Solnit. Chodzenie zostaje ukazane jako praktyka oporu i emancypacji, która może redefiniować przestrzeń publiczną i zakwestionować obowiązujące normy genderowe.



Słowa kluczowe:

performans, sztuka, chodzenie, feminizm

Abbs, Annabel. Méfiez-vous de femmes qui marchent. Paris: Arthaud, 2021.
  Google Scholar

Amato, Joseph A. On Foot: A History of Walking. New York: New York University Press, 2004.
  Google Scholar

Benesch, Klaus, and François Specq, eds. Walking and the Aesthetics of Modernity: Pedestrian Mobility in Literature and the Arts. New York: Palgrave Macmillan, 2016.
  Google Scholar

Butler, Judith. Zapiski z performatywnej teorii zgromadzenia. Tłumaczenie Joanna Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016.
  Google Scholar

Evans, David. The Art of Walking: A Field Guide. London: Black Dog Publishing, 2013.
  Google Scholar

Gros, Frédéric. A Philosophy of Walking. Translated by John Howe. London: Verso, 2014.
  Google Scholar

Heddon, Deirdre, and Cathy Turner. „Walking Women: Shifting the Tales and Scales of Mobility”. Contemporary Theatre Review 22, no. 2 (2012): 224–236. https://doi.org/10.1080/10486801.2012.666741.
  Google Scholar

Kwaterko, Mateusz, i Paweł Krzaczkowski, red. Przewodnik dla dryfujących: Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście. Warszawa: Bęc Zmiana, 2015.
  Google Scholar

Nicholson, Grogg. The Lost Art of Walking: The History, Science, Philosophy, and Literature of Pedestrianism. New York: Riverhead Books, 2008.
  Google Scholar

Solnit, Rebecca. Zew włóczęgi: Opowieści wędrowne. Tłumaczenie Anna Dzierzgowska i Sławomir Królak. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2018.
  Google Scholar

Springgay, Stephanie, and Sarah E. Truman. Walking Methodologies in a More-than-Human World: WalkingLab. New York: Routledge Press, 2018.
  Google Scholar

Taussig, Michael, Russell Ferguson, Cuauhtémoc Medina, and Jean Fisher, eds. Francis Alÿs. New York: Phaidon, 2022.
  Google Scholar

Thoreau, Henry David. Sztuka chodzenia, czyli o wolności i dzikości. Tłumaczenie Piotr Madej. Kraków: Wydawnictwo Miniatura, 2001.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-09-16

Cited By / Share

Sosnowska, A. (2025) „Chodzenie jako praktyka feministyczna: Pierwsze kroki”, Pamiętnik Teatralny, 74(3), s. 203–214. doi: 10.36744/pt.4488.

Autorzy

Agnieszka Sosnowska 
agnieszka.sosnowska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0009-0006-0521-0682

Agnieszka Sosnowska - kuratorka i badaczka, adiunktka w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się praktykami artystycznymi na styku dyscyplin, a także wyczerpaniem paradygmatu modernistycznego w sztuce lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Łączy pracę badawczą z praktyką kuratorską. W latach 2008–2020 kuratorka w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, od 2021 kuratorka w Muzeum Susch w Szwajcarii. 



Statystyki

Abstract views: 0
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Agnieszka Sosnowska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.

Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.