Sztuka w służbie antyantropii: O twórczości Yazana Halwaniego
Filip Ryba
f.ryba@doctoral.uj.edu.plUniwersytet Jagielloński w Krakowie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1624-7257
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad antropią i antyantropią – kategoriami filozoficznymi zaproponowanymi przez Bernarda Stieglera. Refleksja ta została osadzona w kontekście krytyki kapitalizmu i jego przymierza z neoliberalizmem. Autor analizuje wspomniane kategorie, odwołując się do twórczości jednego z najbardziej znanych artystów libańskich młodego pokolenia – Yazana Halwaniego. Wybrane przykłady z jego twórczości zostały omówione w perspektywie performatywnej, jako przykłady technologii, które sprzyjają antyantropii. Autor decyduje się na analizę kategorii Stieglera w kontekście libańskim, pokazując, że współczesny Liban stanowi doskonały przykład państwa działającego w zgodzie z ontologią biznesu – projektem ontologicznym zaprezentowanym przez Marka Fishera w kontekście realizmu kapitalistycznego. We wszystkich przykładach twórczości Halwaniego podkreśla motyw przymusowych migracji rozumianych jako praktyki generujące chaos i sprzyjające antropii. Antyantropiczność twórczości libańskiego artysty – zdaniem autora – polega na wykorzystaniu problemu migracji do namysłu nad możliwościami pomyślenia nowych światów i wspólnot, które skutecznie opierałyby się antropii.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
antropia, realizm kapitalistyczny, entropia, entropocen, sztuka libańska, Yazan HalwaniBibliografia
Arystoteles. Metafizyka. Tłumaczenie: Kazimierz Leśniak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1983.
Google Scholar
Fisher, Mark. Realizm kapitalistyczny: Czy nie ma alternatywy?. Tłumaczenie Andrzej Karalus. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2020.
Google Scholar
Halwani, Yazan. Hotel Beirut or Mundane Entropy. Beirut: Agial Art Gallery, 2021. http://www.salehbarakatgallery.com/Content/uploads/Exhibition/2632_yh_c.pdf.
Google Scholar
Heller, Michał, i Tadeusz Pabjan. Elementy filozofii przyrody. Tarnów: Wydawnictwo BIBLOS, 2007.
Google Scholar
Jenkins, Richard. Social Identity. London: Routledge, 2008.
Google Scholar
Krzykawski, Michał. „Wyjść z nędzy entropocenu. Propozycja Interwencji”. Wakat (2020). http://wakat.sdk.pl/wyjsc-nedzy-entropocenu-propozycja-internacji/.
Google Scholar
Majdalani, Charif. Beirut 2020: The Collapse of a Civilization, a Journal. Translated by Ruth Diver. London: Mountain Leopard Press, 2021.
Google Scholar
Springer, Simon. „Jebać neoliberalizm!”. Tłumaczenie Filip Brzeźniak. Praktyka Teoretyczna 29, nr 3 (2019): 136–145. https://doi.org/10.14746/prt.2018.3.7.
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2018.3.7
Google Scholar
Stiegler, Bernard. The Neganthropocene. Edited and translated by Daniel Ross. London: Open Humanities Press, 2018. https://www.openhumanitiespress.org/books/titles/the-neganthropocene.
Google Scholar
Stiegler, Bernard. Wstrząsy: Głupota i wiedza w XXI wieku. Tłumaczenie Michał Krzykawski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
Google Scholar
Szczawińska, Weronika. „Obrazy w akcji: Fotografia, gest, performatywność”. Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, nr 12 (2015). https://doi.org/10.36854/widok/2015.12.859.
DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2015.12.859
Google Scholar
Ziadé, Lamia. My Port of Beirut. Translated by Emma Ramadan. London: Pluto Press, 2023.
DOI: https://doi.org/10.2307/jj.2915803
Google Scholar
Autorzy
Filip Rybaf.ryba@doctoral.uj.edu.pl
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0002-1624-7257
Filip Ryba - badacz zaangażowany i aktywista, doktarant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych i współpracownik Katedry Performatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Absolwent kulturoznawstwa, studiów azjatyckich (specjalność bliskowschodnia) oraz stowarzyszenia naukowego Collegium Invisibile. W projekcie doktorskim zajmuje się problemem bycia-z-kryzysem we współczesnym Bejrucie i tym, co to bycie może powiedzieć o przyszłości w kryzysie klimatycznym. Współpracownik grupy Badaczki i Badacze na Granicy zajmującej się kryzysem humanitarnym na granicy polsko-białoruskiej. W wolnych chwilach pisuje do (pop)kulturalnego czasopisma Popmoderna.
Statystyki
Abstract views: 23PDF downloads: 10
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Filip Ryba
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
