Contamination as Collaboration: Creating a Collaborative Archive in "Frames of the Anthropocene"
Aleksandra Kamińska
aleksandra.kaminska@uj.edu.plUniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-8147-4133
Abstrakt
Kadry Antropocenu to wieloautorska wystawa cyfrowa zapoczątkowana w 2021 roku przez Wirtualne Muzeum Antropocenu. Zaplanowana jako projekt cykliczny o otwartej formule wystawa jednocześnie dokumentuje zmiany zachodzące w szeroko pojętym środowisku oraz performatywnie konstruuje pamięć o nich. Choć większość fotografii pozornie koncentruje się na różnych rodzajach produkowanych przez ludzkość odpadków, można zauważyć, że w rzeczywistości wystawa ukazuje rozmaite konstelacje i kolaboracje, w których wyniku odpadki stają się integralną częścią naturalnych przestrzeni. Autorka skupia się na żywotności (Bennett, 2010) i procesualnym charakterze tych zestawień, postrzegając je jako część ciągłego procesu negocjacji rozgrywających się w czasie i przestrzeni, angażujących wiele podmiotów. Wysuwając na pierwszy plan „istoty nieludzkie i nieznane skale czasu” (Morton, 2017), postrzega Kadry Antropocenu jako próbę zainspirowania widzów i potencjalnych przyszłych twórców do refleksji nad różnymi odsłonami współpracy odkrywanymi w ramach powstającego na bieżąco archiwum. Artykuł przygląda się sposobom, w jakie wystawa Kadry Antropocenu eksploruje dynamikę „kontaminacji jako współpracy” (Tsing, 2015) – zarówno poprzez swoją treść, jak i procesualną, opartą na współpracy formułę, dzięki którym wykracza ona poza perspektywę antropocentryczną w rozumieniu trwającej epoki.
Słowa kluczowe:
antropocen, archiwum w procesie powstawania, vibrant matter (żywa materia), thing-power (siła rzeczy), kontaminacja/współpracaBibliografia
Baichwal, Jennifer. “Documenting the Anthropocene.” St Antony’s International Review 15, no. 2 (2020): 88–99. https://www.jstor.org/stable/27027774.
Google Scholar
Bakke, Monika. “Pandemiczne wspólnoty przenoszone drogą plastikową.” In Pandemia: Nauka, Sztuka, geopolityka, edited by Mikołaj Iwański and Jarosław Lubiak, 137–148. Szczecin: Akademia Sztuki w Szczecinie, 2018.
Google Scholar
Bennett, Jane. Vibrant Matter: A Political Ecology of Things. London: Duke University Press, 2010.
DOI: https://doi.org/10.1215/9780822391623
Google Scholar
Bradley, Kimberly. “The Anthropocene Project: The Deformation of the Earth.” Nomad, no. 5 (2018). https://www.the-nomad-magazine.com/the-anthropocene-project/.
Google Scholar
Brylska, Aleksandra. “Życie zaczyna się na wysypisku: O niechcianych mieszkańcach miast.” Przegląd Kulturoznawczy 4, no. 42 (2019): 562–576. https://doi.org/10.4467/20843860PK.19.029.11925.
DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.19.029.11925
Google Scholar
Burtynsky, Edward, with Jennifer Baichwal and Nicholas de Pencier. Anthropocene. Göttingen: Steidl, 2018.
Google Scholar
Chwałczyk, Franciszek. “Around the Anthropocene in Eighty Names: Considering the Urbanocene Proposition.” Sustainability 12, no. 11 (2020). https://doi. org/10.3390/su12114458.
DOI: https://doi.org/10.3390/su12114458
Google Scholar
Davis, Heather. “Life and Death in the Anthropocene: A Short History of Plastic.” In: Art in Anthropocene: Encounters among Aesthetics, Politics, Environments and Epistemologies, edited by Heather Davis and Etienne Turpin. London: Open Humanities Press, 2015.
DOI: https://doi.org/10.26530/OAPEN_560010
Google Scholar
DeLoughrey, Elizabeth M. Allegories of the Anthropocene. London: Duke University Press, 2019.
DOI: https://doi.org/10.1215/9781478090021
Google Scholar
Frantzen, Mikkel Krause, and Jens Bjering. “Ecology, Capitalism and Waste: From Hyperobject to Hyperabject.” Theory, Culture & Society 37, no. 6 (2020): 87–109. https://doi.org/10.1177/0263276420925541.
DOI: https://doi.org/10.1177/0263276420925541
Google Scholar
Glikson, Andrew Yoram. The Plutocene: Blueprints for a Post-Anthropocene Greenhouse Earth. Cham: Springer, 2017.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-57237-6
Google Scholar
Haraway, Donna. “Anthropocene, Capitalocene, Plantationocene, Chthulucene: Making Kin.” Environmental Humanities 6, no. 1 (2015): 159–165. https://doi. org/10.1215/22011919-3615934.
DOI: https://doi.org/10.1215/22011919-3615934
Google Scholar
Hawkins, Gay. The Ethics of Waste: How We Relate to Rubbish. Lanham: Rowman and Littlefield, 2006.
Google Scholar
Kristeva, Julia. Powers of Horror: An Essay on Abjection. Translated by Leon S. Roudiez. New York: Columbia University Press, 1982.
Google Scholar
Lelonek, Diana. “Sztuka nie-ludzkich aktorów.” Przestrzenie Teorii, no. 31 (2019): 135–141. https://doi.org/10.14746/pt.2019.31.6.
DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2019.31.6.
Google Scholar
MacCormack, Patricia. The Ahuman Manifesto: Activism for the End of the Anthropocene. London: Bloomsbury Academic, 2020.
DOI: https://doi.org/10.5040/9781350081130
Google Scholar
Marzec, Andrzej. Antropocień: Filozofia i estetyka po końcu świata. Warszawa: PWN, 2021.
Google Scholar
Reed, Christina. “Dawn of the Plasticine Age.” New Scientist 225, no. 3006 (2015): 28–32. https://doi.org/10.1016/S0262-4079(15)60215-9.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0262-4079(15)60215-9
Google Scholar
Sagan, Claire. “Ending the Anthropocene.” Public Books, 22 January 2019. https://www.publicbooks.org/ending-the-anthropocene/#fnref-25947-14.
Google Scholar
Scanlan, John. On Garbage. London: Reaktion, 2004.
Google Scholar
Stengers, Isabelle. In Catastrophic Times: Resisting the Coming Barbarism. Translated by Andrew Goffey. London: Open Humanities Press, 2015.
Google Scholar
Autorzy
Aleksandra Kamińskaaleksandra.kaminska@uj.edu.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0001-8147-4133
Aleksandra Kamińska - doktor, asystentka w Instytucie Filologii Angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, redaktorka i tłumaczka. Jej zainteresowania naukowe obejmują współczesny dramat brytyjski, przekład dramatu oraz teorie przekładu.
Statystyki
Abstract views: 55PDF downloads: 24
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Kamińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Aleksandra Kamińska, „Trafiają się przekłady bardzo dobre i wtedy jest wielkie święto”: Kultura przekładu w „Dialogu” – wstępne rozpoznanie , Pamiętnik Teatralny: Tom 73 Nr 4 (2024): Dramat w przekładzie
